Aktualizacja: 18.06.2014 03:00 Publikacja: 18.06.2014 03:00
Jacek Taylor
Foto: Fotorzepa, Rob Robert Gardziński
Na czym polegała rola obrońcy politycznego w PRL?
Przede wszystkim ?na robieniu hałasu.
Hałasu?
Tak. Za pomocą podziemnych gazet i Radia Wolna Europa, ale nie tylko. Staraliśmy się nagłaśniać to, co się działo. W ówczesnych procesach wyroki były bowiem już przesądzone, tylko wyjątkowo udawało się coś wywalczyć. To nie była walka równej broni. Dlatego też używaliśmy środków pozaprocesowych, ?by bronić naszych klientów.
Jakie to były środki?
Ja się zrobiłem taki bezczelny, że we wrześniu 1985 r. nagrałem wypowiedź Bogdana Lisa, który przebywał wtedy w więzieniu. Dwa dni później wyemitowało ją Radio Wolna Europa. Skutek propagandowy był, ale kłopoty również. W wielu więzieniach zmieniono warunki naszych widzeń z więźniami tak, że byliśmy pod nieustanną kontrolą.
Czyli ówczesna władza bała się tego „hałasu".
Oczywiście. 14 sierpnia 1982 r. w ośrodku internowania, czyli w więzieniu, w Kwidzynie urządzono akcję bicia internowanych. Pobito ?ok. 140 osób. W ośmiu wpadkach – ciężko. Kilku z poszkodowanych postawiono zresztą później przed sądem pod zarzutem zaatakowania strażników, co było już zupełną perfidią. I co się tam wydarzyło? Miejscowy proboszcz podczas niedzielnej mszy z nazwiska wymienił tych strażników, którzy bili internowanych. Wiem, że jeden funkcjonariusz razem z rodziną wyprowadził się z miasta – tak silny był ostracyzm społeczny. Dlatego trzeba było wręcz wrzeszczeć o tym, co się działo. Na przykład właśnie o tym, że internowani są bici. Z osób publicznie znanych Władysław Frasyniuk miał w więzieniu poważne problemy tego typu.
W czym jeszcze pomagaliście uwięzionym?
Opiekowaliśmy się nimi w związku z takimi zwykłymi sprawami, pomagaliśmy w kontaktach z rodziną. Właśnie niedawno przeglądałem swoje dawne akta i znalazłem karteczki, na których było napisane, co mam powtórzyć żonie, jakie zorganizować lekarstwo... Znalazłem też inny plik – blankiety pełnomocnictw podpisanych in blanco przez tych, którzy bali się aresztowania. Chcieli bowiem, bym od razu mógł się nimi zająć jako obrońca. To była powszechna praktyka. Ja trzymałem te blankiety w szufladzie koleżanki, no bo przecież mnie też mogli aresztować.
A było w tym wszystkim miejsce na taką tradycyjną adwokacką robotę? Czy w tamtym systemie, ?z tamtymi przepisami udało się czasem coś wywalczyć w samym procesie?
Czasem tak, ale nieczęsto. W okresie stanu wojennego w samym Gdańsku było około tysiąca politycznych spraw karnych. Represje miały więc masowy charakter. To nie były działania przypadkowe – mieliśmy do czynienia ze zorganizowanym aparatem władzy totalitarnej. Masowo aresztowano i przetrzymywano w więzieniu ludzi m.in. za noszenie ulotek, powielanie książek, udział w demonstracjach. W stanie wojennym działalność w „Solidarności" była nielegalna, tak więc każdego, kto jej nie zaprzestał, także skazywano. Dodano do kodeksu karnego przepis, pod który dawało się zakwalifikować cokolwiek: kto działa w celu wywołania niepokoju publicznego lub rozruchów, podlega karze... Zupełnie niebywałe nadużycie ustawodawcze. Na podstawie tego przepisu skazano np. dziewczynę, która pożyczała książki Gombrowicza i Kołakowskiego wydane nielegalnie. Albo oskarżono dwóch robotników Stoczni Gdańskiej, którzy chcieli złożyć kwiaty pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców.
Na czym w tym wypadku miała polegać ta chęć wywołania rozruchów?
Właśnie na tym, że składali kwiaty. Wcześniej w dodatku przeprowadzili wśród kolegów zbiórkę pieniędzy na wieniec. To dziś brzmi jak żart, ale tak było. Dowiedziałem się w trakcie procesu, że jeden z tych robotników miał krewnego wśród poległych – był to brat jego matki. Przedstawiłem sądowi metryki, z których wynikało to pokrewieństwo. To zrobiło wrażenie. Skład sądu wpadł w popłoch. Ogłoszono przerwę, sędzia pobiegła do zwierzchników. A później zapadł wyrok uniewinniający. Sądzę, że decydenci jednak przestraszyli się rozgłosu, jaki niewątpliwie wywołałaby ta sprawa. A my właśnie byliśmy od tego.
Od 1978 r. współpracował z opozycją demokratyczną. Po 13 grudnia 1981 r. kilka miesięcy ukrywał się, następnie wrócił do wykonywania zawodu adwokata, udzielając się jako obrońca w procesach politycznych.
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
Na czym polegała rola obrońcy politycznego w PRL?
Przede wszystkim ?na robieniu hałasu.
Dla wielu obywateli skrzywdzonych w czasach PRL, wejście sędziów stanu wojennego do sądów w III RP było nieakceptowalne. Niemoc ludzi Solidarności, aby to wejście zablokować, odebrała szacunek Temidzie na dekady.
Przez ostatni rok główny ciężar działań i uwagi skupiony był na przywracaniu praworządności, choć z góry było wiadomo, że przy tym prezydencie para pójdzie w gwizdek. Jednocześnie w tym czasie nie zrobiono niczego, co by wydatnie poprawiło efektywność wymiaru sprawiedliwości.
Wiele obietnic pracowniczych zostało już zrealizowanych. Zabrakło jednak odważnych, kluczowych zmian w ubezpieczeniach społecznych.
Podatkowej rewolucji nie było, ale rządowi nie udało się zerwać z praktyką przygotowywania ustaw na ostatnią chwilę.
Bank wspiera rozwój pasji, dlatego miał już w swojej ofercie konto gamingowe, atrakcyjne wizerunki kart płatniczych oraz skórek w aplikacji nawiązujących do gier. Teraz, chcąc dotrzeć do młodych, stworzył w ramach trybu kreatywnego swoją mapę symulacyjną w Fortnite, łącząc innowacyjną rozgrywkę z edukacją finansową i udostępniając graczom możliwość stworzenia w wirtualnym świecie własnego banku.
Zapowiedź premiera Donalda Tuska wpisania TVN oraz Polsatu na listę spółek strategicznych wywołała szereg komentarzy odnośnie do legalności ograniczenia swobody sprzedaży prywatnej inwestycji. W debacie pojawiło się szereg prawniczych nonsensów natomiast zabrakło wątków faktycznie istotnych, które mogą wywołać spory zarówno w tym jak i podobnych przypadkach.
Nie czekaj do nowego roku, by zadbać o siebie! Poznaj proste nawyki self-care, które wprowadzą równowagę, zdrowie i energię do Twojego życia.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przedstawił do szerokich konsultacji społecznych projekt nowej odsłony programu priorytetowego „Czyste Powietrze”.
Konkurowanie na rynku jest naturalne i napędza rozwój. Jednak problem zaczyna się, gdy ktoś dla zbudowania swojej pozycji stosuje nieuczciwe praktyki. Wtedy państwa powinny reagować w celu ochrony firm czy nawet całych sektorów gospodarki.
Polski recyklat jest pożądany na rynku europejskim – mówi Paweł Lesiak, wiceprezes firmy Interzero.
Technologicznie nie nadążamy za innymi krajami, bo w Europie wcześniej nie nastąpiły odpowiednie inwestycje. Stąd konieczność pożyczenia i wydania dużych pieniędzy, które powinny przełożyć się na obniżkę kosztów produkcji produktów cleantech na naszym kontynencie - uważa Marcin Korolec, były minister środowiska, prezes Fundacji Promocji Pojazdów Elektrycznych oraz Instytutu Zielonej Gospodarki.
Rok ten przyniósł wyjątkową dynamikę wydarzeń w PreZero, a także w kluczowych obszarach dla branży gospodarki odpadami w Polsce.
Szybko reagujemy na potrzeby klienta. Potrafimy sprawnie dostosować do nich nasze rozwiązania. Dzięki temu jesteśmy rozpoznawalnym producentem na świecie i monopolistą w Polsce – mówi Rafał Worek, wiceprezes Ponaru Wadowice.
Planujesz sprzedać niepotrzebne rzeczy przez Internet? Robisz porządki w szafie? Znalazłeś nieużywane ubrania albo rzeczy, które tylko zbierają kurz? To świetnie się składa! Sprzedaż online to doskonały sposób na to, aby dać przedmiotom „drugie życie”, a do tego zasilić domowy budżet dodatkowym zarobkiem. Niestety, nie wszyscy kupujący mają uczciwe zamiary. Jak handlować w sieci bezpiecznie i bez stresu? Dzisiaj odpowiadamy na te pytania! Internet to świetne miejsce do sprzedaży. Tysiące ludzi codziennie szuka okazji i używanych rzeczy w dobrym stanie. Chętnie przygarną nieużywane przez Ciebie rzeczy, dając im nowe życie. Pomyśl tylko – te spodnie, które są już za małe, buty kupione w złym rozmiarze czy nieużywany tablet – wszystko to może znaleźć nowego właściciela i pomóc zasilić Twój domowy budżet! Na przykład, komplet ubrań z zeszłego sezonu może dać Ci nawet kilkaset złotych ekstra. Rower treningowy czy stary telefon komórkowy, który stoi i zbiera kurz może znaleźć nabywcę nawet w ciągu kilku dni i za naprawdę niezłą kwotę. Niekiedy jednak proces sprzedaży może być bardzo frustrujący. Jak uniknąć nieporozumień i przeprowadzić wszystko jak najsprawniej, a po drodze nie nadziać się na oszustów? Podpowiadamy!
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
