Przewodniczący Chin, Xi Jinping, 2 lutego 2021 r. przewodniczył Szczytowi Przywódców Chin i Państw Europy Środkowo-Wschodniej, przeprowadzonemu w postaci wideo konferencji. Do udziału w nim zaproszono głowy państw Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Prezydenta Andrzeja Dudę, szefów i wysokich przedstawicieli rządów oraz instytucji unijnych, reprezentantów Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju itd.

W dziewięcioletniej historii szczytu tegoroczny zapisał się jako spotkanie najwyższych rangą przywódców i stał się kamieniem milowym w rozwoju współpracy Chin z krajami Europy Środkowo-Wschodniej, jak również sposobem na wspólne przezwyciężanie trudności przez strony. Stanowił bezcenną okazję do wspólnego planowania dalszego rozwoju oraz był pozytywnym impulsem do dalszych działań. Korzystając z okazji, chciałbym podzielić się z przyjaciółmi z Polski moimi spostrzeżeniami, co do tegorocznego szczytu.

1. Od Warszawy po Pekin – podczas tegorocznego szczytu dokonano przeglądu dotychczasowych działań i omówiono zasady współpracy.

Pierwsze spotkanie przywódców Chin i państw Europy Środkowo-Wschodniej odbyło się w Warszawie w 2012 roku. Polska jest więc świadkiem tworzenia od podstaw mechanizmu współpracy między Chinami a państwami Europy Środkowo-Wschodniej. W ciągu ostatnich dziewięciu lat Chiny i Państwa Europy Środkowo-Wschodniej stworzyły ponad 50 platform współpracy w ponad 20 obszarach, a wartość transakcji handlowych wzrosła o prawie 85 proc., przy średniorocznym tempie wzrostu 8 proc., co stanowi wartość ponad trzykrotnie wyższą niż tempo wzrostu chińskiego handlu zagranicznego, przy czym dynamika chińskiego importu była o 22 proc. wyższa niż eksportu, liczba turystów odwiedzających region partnera wzrosła prawie czterokrotnie, a pociągi China Railway Express kursowały łącznie 30 tys. razy.

Te owocne rezultaty potwierdzają tylko szczerą intencję współpracy i stanowią głęboką inspiracje dla dalszych działań. Chiny i kraje Europy Środkowo-Wschodniej różni historia, kultura i systemy społeczne, jednak różnorodność nie jest przeszkodą w naszym współdziałaniu, gdyż dostrzegliśmy konieczność współpracy oraz korzyści wynikające z wzajemnego uzupełniania się. Wspólne działania Chin i krajów Europy Środkowo-Wschodniej są urzeczywistnieniem idei multilateralizmu, są one zgodne z charakterystyką uczestniczących stron oraz przyjętymi przez nie zasadami. Polegają one na wzajemnych konsultacjach, współtworzeniu, pragmatyzmie, równowadze, otwartości, inkluzyjności, innowacjach i przedsiębiorczości. Są to podstawy współpracy mające na celu utrzymanie jej witalności. Na spotkaniu przedstawiciele państw zgodzili się, co do kwestii, iż dalsze promowanie współpracy między Chinami a krajami Europy Środkowo-Wschodniej jest wyborem koniecznym dla zapewnienia stronom długofalowych korzyści, wspólnego rozwoju oraz promocji stabilnej i długoterminowej współpracy.

2. Od rzeczywistości po chmury internetowe – podczas tegorocznego szczytu skupiono się na obecnej sytuacji i wzmocniono konsensus w sprawie walki z epidemią.

Szczyt odbył się przy pomocy środków komunikacji elektronicznej, co odzwierciedliło szczególną sytuację, w jakiej znalazły się wszystkie kraje walczące z epidemią Covid-19, a także ich determinację do współpracy w pokonywaniu trudności i ukazało dążenia do wspólnego rozwoju. Chińskie przysłowie mówi, że dopiero zimą można zobaczyć soczystą zieleń sosen i cyprysów, a prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie. Bardzo wzrusza mnie fakt, iż stojąc w obliczu tej nagłej epidemii, Chiny i kraje Europy Środkowo-Wschodniej pomagają sobie wzajemnie i wspólnie przezwyciężają trudności.

W tym trudnym okresie wspólnej chińsko-polskiej walki z epidemią Przewodniczący Xi Jinping i Prezydent Andrzej Duda natychmiast listownie wyrazili swe współczucie i wsparcie dla drugiej strony, a rządy, przedsiębiorstwa i sektor prywatny obu krajów kontaktowały się i pomagały sobie wzajemnie. Podczas kolejnych wideokonferencji, tj. ekspertów z Chin i Europy Środkowo-Wschodniej na temat zapobiegania i kontroli epidemii Covid-19, ministrów zdrowia Chin i Europy Środkowo-Wschodniej oraz wideo spotkań na temat wznowienia pracy i produkcji przez małe i średnie przedsiębiorstwa w Chinach i Europie Środkowo Wschodniej, podczas których wymieniano się informacjami i przeprowadzano dyskusje, Chiny aktywnie dzieliły się z Polską i innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej doświadczeniami w zakresie zwalczania epidemii i promowaniem wznowienia pracy i produkcji. W 2020 roku dwustronna wymiana handlowa między Chinami a Polską wzrosła wbrew trendowi do 32,18 mld USD, co oznacza wzrost o 15,7 proc. rok do roku. Obroty handlowe między Chinami a 17 krajami Europy Środkowo-Wschodniej po raz pierwszy przekroczyły 100 mld USD, ustanawiając nowy, rekordowy poziom.

Na szczycie przywódcy wszystkich krajów stanowczo potwierdzili swą determinację, by wspólnie zwalczać epidemię, wyrazili gotowość do dalszego pogłębiania współpracy w zakresie: zapobiegania i kontroli rozprzestrzeniania się choroby, medycyny, zdrowia oraz wznowienia pracy i produkcji, dając wyraz dążeniom do budowy wspólnoty zdrowia ludzkiego.

3. Od ogólnego zarysu do szczegółowej listy działań – podczas szczytu omówiono długoterminowy plan i przyszłość współpracy.

Opublikowane „Podsumowanie wyników Szczytu Przywódców Chin i Państw Europy Środkowo-Wschodniej” zawiera prawie 90 dokumentów dotyczących projektów pragmatycznej współpracy w zakresie infrastruktury transportowej i energetycznej, finansów, inwestycji, rolnictwa, handlu elektronicznego, kontroli epidemiologicznej i kwarantanny, turystyki, edukacji, nauki i techniki, kultury, sportu, ochrony środowiska i innych o łącznej wartości 13 mld dolarów. Przynoszą one bezpośrednie korzyści lokalnym mieszkańcom.

Przewodniczący Xi na spotkaniu ogłosił również, że w ciągu najbliższych pięciu lat strona chińska planuje import towarów o wartości ponad 170 mld dolarów z krajów Europy Środkowo-Wschodniej, dążąc w tym samym czasie do podwojenia chińskiego importu produktów rolnych z tych państw oraz zwiększenia dwustronnego handlu produktami rolnymi o 50 proc.

Przyjęty na szczycie „Pekiński plan współpracy Chin i państw Europy Środkowo-Wschodniej na rok 2021” zawiera zapisy o czterech kluczowych obszarach wspólnych działań tj. jedności w walce z epidemią, pragmatycznej współpracy, wzajemnych powiązaniach i ekologicznych innowacjach. Ukazują one jasny kierunek i wytyczają ścieżkę dla kolejnego etapu współpracy między Chinami a Europą Środkowo-Wschodnią. Wierzę, że realizacja tych planów jeszcze bardziej wzmocni poczucie czerpania korzyści ze współpracy stron.

Szczyt w pełni ukazał, jak ogromną wagę strona chińska przywiązuje do współpracy między Chinami a Europą Środkowo-Wschodnią. Spotkanie, w którym uczestniczyło wielu przywódców, zostało odebrane bardzo pozytywnie i stało się silnym sygnałem dla świata ukazującym konieczność współpracy korzystnej dla wszystkich, otwartości i inkluzyjności. Polska jest ważnym rynkiem wschodzącym i dużym krajem w Unii Europejskiej i Europie Środkowo-Wschodniej, jest też państwem, które zawsze mocno wspierało i aktywnie uczestniczyło we współpracy między Chinami a krajami Europy Środkowo-Wschodniej, promując równocześnie wspólny rozwój i przyczyniając się do tworzenia dobrobytu stron. Wierzę, że biorąc tegoroczny szczyt za punkt wyjścia, przy wspólnych wysiłkach Chin i krajów Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polski, współpraca między Chinami a Europą Środkowo-Wschodnią będzie impulsem do większego rozwoju i przyniesie wymierne korzyści naszym krajom i obywatelom.