Wciąż brakuje solidarności pokoleń

Nie pomogły alarmistyczne raporty Komisji Europejskiej dotyczące biedy, w jakiej żyje znaczny procent polskich dzieci. Rząd decyzją z 11 sierpnia 2009 r. podtrzymał zamrożenie progów dochodowych uprawniających (na poziomie 504 zł) do zasiłku rodzinnego i powiązanych z nim dodatków.

Nie pomogły działania episkopatu Polski w Komisji Wspólnej, który w listopadzie 2008 r. podpisał nawet z rządem w tej sprawie specjalną deklarację. Rząd zobowiązywał się w niej do weryfikacji progów dochodowych i zwiększenia pomocy dla ubogich rodzin wielodzietnych.

Nie pomogły także opinie związków zawodowych w Komisji Trójstronnej, szczególnie NSZZ „Solidarność”, stanowczo domagającej się podwyższenia progu dochodowego.

[srodtytul]Co jest bliskie rządowi[/srodtytul]

Próg dochodów został ustalony w 2004 r. z założeniem, że będzie podwyższany wraz ze zmianami dochodów i wydatków. Jednak pomimo znacznych zmian w tym zakresie próg dochodowy pozostaje zamrożony. Skutkiem jest zmniejszanie liczby dzieci uprawnionych do zasiłku rodzinnego, którego brak powoduje również niemożność korzystania z różnych dodatków, na przykład na dzieci w rodzinie wielodzietnej.

Jeśli w roku 2004 ponad 5,5 mln dzieci otrzymywało świadczenia rodzinne, to w roku 2006 już 4,6 mln, a w 2008 r. tylko 3,77 mln. Oznacza to, że w latach 2004 – 2008 liczba dzieci, które „wypadły” z systemu świadczeń rodzinnych, zmniejszyła się o niemal 1,8 mln!

Rząd deklaruje, że sprawy rodzin są mu bliskie. To dobrze, że wydłużono urlopy macierzyńskie (proces ten niepotrzebnie jednak rozłożono na trzy lata), znowelizowano ustawę o dłużnikach alimentacyjnych i program dotyczący dożywiania dzieci w drobnych kwestiach. Trwają prace nad ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (której wiele zapisów budzi poważne kontrowersje) – to skromny dorobek skierowany wprost do rodzin. Rząd nie przygotował programu polityki rodzinnej, choć taki zapowiadał i nadał mu nawet tytuł: „Solidarność pokoleń. Działania na rzecz dzieci i rodzin”.

Priorytety mogą być realne lub werbalne. Realnym priorytetem są przygotowania do mistrzostw Euro 2012 – w tym przypadku kryzys jest niegroźny, pieniądze podatników płyną wartko, a decyzje są podejmowane bardzo szybko, choć przecież nie wszyscy jesteśmy kibicami. Natomiast klasycznym priorytetem werbalnym jest rodzina, o której dużo się mówi, ale czyni niewiele, choć niemal dla wszystkich jest ona ważna.

[srodtytul]Wielodzietni bez wsparcia[/srodtytul]

Od lat wiadomo, że w Polsce jedna trzecia dzieci wychowuje się w rodzinach, w których jest troje lub więcej dzieci. W rodzinach tych sytuacja materialna jest wyjątkowo trudna. Najczęściej pracuje tylko jedno z rodziców, co powoduje, że ich budżet domowy jest nader skromny. Wielodzietność wyraźnie obniża poziom życia rodziny – wyrazem tego jest znacząco niższy dochód na osobę. Niemal 36 proc. osób w takich rodzinach w 2007 r. żyło poniżej minimum poziomu egzystencji.

Istnieją opasłe opracowania analizujące sytuację takich rodzin oraz werbalnie deklarowane zrozumienie dla ich roli, szczególnie w sytuacji depresji demograficznej. Jednakże wołanie o większą pomoc dla tych rodzin pozostaje od wielu lat bez echa. Nawet prosty dodatek na trzecie i kolejne dzieci w rodzinie wielodzietnej otrzymującej zasiłek rodzinny nie jest podwyższany. Nawet nie myśli się o przyznaniu emerytur dla matek, które wychowały np. szóstkę dzieci.