Nowoczesna obronność dla bezpiecznej Europy

W pierwszej dekadzie listopada br. na terytorium Polski oraz państw bałtyckich trwało ważne ćwiczenie Sił Odpowiedzi NATO (NRF), znane jako Steadfast Jazz 2013. Z 6 tys. ćwiczących żołnierzy prawie 60 proc. nosi polskie lub francuskie mundury. Jest to wydarzenie bez precedensu. Pozwala ono utrzymać zdolność naszych sił do współpracy, zdobytą podczas wspólnego zaangażowania w Afganistanie i w innych regionach, zwłaszcza w Afryce. Zdolność do działania w ramach NATO czy Unii Europejskiej, gdy stawką jest bezpieczeństwo Europy, to dziś jeden z katalizatorów stosunków francusko-polskich.

Skutki kryzysu finansowego dotkliwie odbijają się na naszych budżetach obronnych, podczas gdy wyzwania nie przestają zaskakiwać nas swą skalą, różnorodnością i lokalizacją. Tylko zbiorowo będziemy w stanie na nie odpowiedzieć, rozszerzając obszar współpracy zarówno w ramach NATO, jak i Unii Europejskiej. W chwili, gdy Europejczycy stoją wobec trudnych decyzji, Francja i Polska chcą dochować wierności zasadom solidarności i odpowiedzialności.

Szczyt NATO jesienią 2014 r. będzie okazją, by na nowo potwierdzić te zasady. Wizja NATO, jaką podzielają Francja i Polska, to wizja sojuszu narodów odpowiedzialnych i zaangażowanych – wizja oparta na woli politycznej do rozwoju zdolności i gotowości wykorzystania ich do realizacji szerokiego spektrum zadań – od zarządzania kryzysowego aż po obronę zbiorową.

Wspólna ambicja

Mając te cele na względzie, zasadniczą kwestią jest zapewnienie, że nasze siły będą zdolne do współpracy na każdym etapie planowania i prowadzenia operacji. Dlatego Francja i Polska przywiązują szczególną wagę do współpracy w sferze ćwiczeń, kształcenia, szkolenia w ramach Inicjatywy Sił Połączonych (CFI). Jej zasadnicze założenia zostały uzgodnione w październiku br. na spotkaniu ministrów obrony państw NATO, a ważnym krokiem do pełnej realizacji stało się ćwiczenie Steadfast Jazz 2013.

Podobne cele przyświecają też grudniowemu spotkaniu Rady Europejskiej, które traktujemy jako istotny etap wzmocnienia europejskiego wymiaru obronności, stanowiącego naszą wspólną ambicję. Obronność europejska, umożliwiająca skuteczną odpowiedź na kryzysy, opierająca się na niezbędnych zdolnościach wojskowych oraz konkurencyjnym przemyśle obronnym, leży w interesie zarówno Unii Europejskiej, jak i NATO. Jest niezbędna dla bezpieczeństwa naszego kontynentu i przyległych doń regionów.

W grudniu Rada Europejska będzie się musiała zmierzyć z wyzwaniem poważnych niedoborów, negatywnie wpływających na obronność europejską. Symbolem procesu, który ma temu przeciwdziałać, jest dziś inicjatywa Pooling and Sharing, zapoczątkowana na spotkaniu ministrów obrony UE w Gandawie we wrześniu 2010 roku. Polska i Francja są zainteresowane wypracowaniem takich zasad realizacji konkretnych projektów wielonarodowych, które stanowiłyby alternatywę dla rozwoju zdolności obronnych w wymiarze narodowym.

Poza rozwojem zdolności obronnych Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony UE (WPBiO) ma znaczenie jako projekt polityczny, otwierający drogę do pogłębienia integracji europejskiej. Oznacza to zdolność do skutecznego przeciwstawienia się wszelkim złożonym zagrożeniom dla obywateli Europy, w tym w obszarze bezpieczeństwa cybernetycznego.

Nasz wspólny udział w misjach UE, w tym w Kongo, w Czadzie i w Mali, dowodzi wsparcia dla WPBiO. Francja i Polska dostrzegają też znaczenie współpracy politycznej i gospodarczej z krajami Partnerstwa Wschodniego (Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Mołdowa, Ukraina) i wierzą w możliwość jej zacieśnienia w obszarze WPBiO.

Jednym z narzędzi WPBiO, na którym szczególnie nam zależy, są Grupy Bojowe UE. Stanowią one zasadniczy instrument pozwalający UE reagować na różne sytuacje kryzysowe. Muszą zachować swój militarny charakter i zdolność do szybkiego reagowania w warunkach bojowych.

Cieszymy się, że Rada Europejska podejmie tematykę przemysłu obronnego. Dążymy do tego, by był on bardziej konkurencyjny, prężny i wspierający autonomię strategiczną UE. Jego wzmocnienie powinno się odbywać z korzyścią dla wszystkich uczestników tego procesu. Ważna jest również promocja programów badawczo-rozwojowych w sektorze obrony i bezpieczeństwa, która powinna się odbywać z korzyścią dla małych i średnich przedsiębiorstw.

Ponadto potrzebne są dalsze wysiłki na rzecz harmonizacji budżetów obronnych, zarówno między Stanami Zjednoczonymi a Europą, jak i między państwami europejskimi. Pogłębiająca się nierównowaga nie tylko zmniejsza zdolność Europy do współpracy wojskowej z amerykańskim sojusznikiem, lecz także osłabia jej zdolność do samodzielnych działań. Sprawiedliwszy „podział obowiązków", postulowany przez Stany Zjednoczone, jest uprawniony. Europejczycy powinni pozyskać środki umożliwiające im wzięcie na siebie większej odpowiedzialności za własne bezpieczeństwo. Polska i Francja utrzymały swe budżety obronne na poziomie adekwatnym do tych ambicji. Gromadzenie wiedzy, dzielenie się doświadczeniem i optymalizowanie budżetu – oto, co wyzwoli dodatkowy potencjał.