Od demografii nie uciekniemy

[b]Rz: Jakie są najpoważniejsze problemy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jako instytucji ubezpieczeniowej?[/b]

[b]Zbigniew Derdziuk, prezes ZUS:[/b] Jako instytucja raczej nie mamy problemów, najwyżej wyzwania. Ale bardzo często, gdy mówi się o ZUS, zapomina się, że jest to instytucja wykonawcza, a nie kreująca przepisy. ZUS nie odpowiada za jakość prawa, nie ma też wpływu na wysokość składek ani emerytur. My dbamy o standard usług i o transparentność wydawanych decyzji. W 2009 r. wydaliśmy 13 mln decyzji emerytalno-rentowych, chociaż mamy niespełna 8 mln emerytów i rencistów. Rocznie ponad 2,1 milionów płatników pracodawców przekazuje ponad 200 mln informacji o wysokości wpłacanych składek dla 15 mln ubezpieczonych. Musimy więc dbać o to, by ci, którzy przychodzą do ZUS załatwiać swoje sprawy, byli zadowoleni z jakości obsługi, bo na to mamy rzeczywisty wpływ. I chcemy jakość stale podnosić.

[wyimek]Powinniśmy zacząć od wydłużenia czasu aktywności zawodowej tych, którzy korzystają z przywilejów [/wyimek]

[b]Pytam pana o to, bo w raporcie Międzynarodowego Stowarzyszenia Zabezpieczenia Społecznego napisano, że łatwiej będzie wprowadzać zmiany w ubezpieczeniach społecznych, gdzie na ludzi nakładanych będzie coraz więcej obciążeń, jeśli administracja będzie skuteczna i efektywna. Takie instytucje jak ZUS nazwano „ludzką twarzą kapitału społecznego”. ZUS jest taką ludzką twarzą?[/b]

Na pewno jest najważniejszą instytucją, z jaką stykają się obywatele – to wynika z opublikowanego niedawno sondażu „Rz”. My wypłacamy ponad 90 różnych świadczeń, ale nie mamy wpływu na ich wysokość. Dla zaufania społecznego do ZUS ważne są dwa czynniki: standard usług i transparentność decyzji. Jeżeli chodzi o standard obsługi, rozpoczęliśmy intensywne prace nad rozwojem możliwości zdalnego kontaktu z ZUS. Mam nadzieję, że w ciągu trzech lat każdy, kto będzie chciał, będzie mógł kontaktować się z nami tylko drogą elektroniczną.

[b]Złośliwi zapytaliby, co zrobicie ze swoimi wielkimi siedzibami? [/b]

Zostawimy je. Wciąż są osoby, które wolą kontaktować się osobiście niż przez Internet. Nasi klienci to nie tylko przedsiębiorcy, to też osoby starsze. Wciąż 46 proc. emerytów i rencistów, czyli prawie 4 mln ludzi, woli dostawać swoje świadczenie od listonosza, a nie korzystać z konta w banku. A my musimy przechowywać pełną dokumentację. Teraz mamy trzy wielkie archiwa, jedno zresztą w byłych wojskowych koszarach w Legnicy. Ale zaufania do ZUS jako do instytucji ubezpieczeniowej nie wypracuje się, tylko poprawiając standardy obsługi. System zabezpieczenia społecznego powinien być w miarę możliwości sprawiedliwy i przejrzysty. Budowanie zaufania do instytucji publicznych opiera się na przestrzeganiu praw obywatelskich równych dla wszystkich.

[b]Powinniśmy dłużej pracować?[/b]

Powinniśmy zacząć od wydłużenia czasu aktywności zawodowej tych osób, które obecnie korzystają z przywilejów, a dopiero potem możemy zacząć rozmowę o wydłużeniu wieku w systemie powszechnym. Nie powinno być tak, że zaczynamy od wydłużania powszechnego wieku emerytalnego, a systemy specjalne pozostawiamy bez zmian.

[b]W Warszawie zaczyna się regionalne, europejskie spotkanie Międzynarodowego Stowarzyszenia Zabezpieczenia Społecznego i okazuje się, że w większości krajów problemy są podobne.[/b]

Tak, bo podstawowy problem wynika ze zmian demograficznych, które są podobne na całym świecie: mniej rodzi się dzieci, żyjemy dłużej, zmieniają się proporcje pomiędzy czasem pracy i czasem otrzymywania świadczenia. I jeśli świadczenia te nie mają tracić realnie na wartości, jeśli państwa mają do nich nie dokładać coraz więcej pieniędzy, to muszą zdecydować się na zmiany, tym bardziej że zmieniają się też proporcje między pracującymi i niepracującymi.