Kobiety nie dbają o zdrowie

Polki umierają na zawał serca dwa razy częściej niż Hiszpanki, a z powodu udaru – trzy razy częściej niż Francuzki. Przodują też pod względem nadciśnienia tętniczego, a w paleniu papierosów doganiają mężczyzn.

Ostry ból w klatce piersiowej wyrywający ze snu lub podrywający zza biurka w czasie pracy to dla Polaka sygnał, by dzwonić po erkę. Polka machnie ręką i przeczeka, zrzucając to na karb stresu. Do lekarza dotrze po kilku, a nawet kilkunastu godzinach. Jeśli wcześniej nie umrze. Bo pogląd, że zawał serca występuje głównie u mężczyzn, wciąż w Polsce trzyma się mocno.

- Polki z zawałem o kluczowe 30 minut później niż mężczyźni trafiają do szpitala, co  opóźnia wykonanie koronarografii. Wyraźnie rzadziej dochodzą też do pełnej sprawności po udarze mózgu– mówi prof. Anna Fijałkowska z Zakładu Kardiologii Instytutu Matki i Dziecka, dyrektor ds. naukowych tej placówki. I dodaje, że na zawał Polki zapadają dziś równie często, co Polacy, tyle, że 10 lat później, bo do 50-tki serce chronią żeńskie hormony płciowe. I dodaje, że na zawał Polki zapadają dziś równie często, co Polacy, tyle że dziesięć lat później, bo do 50. roku życia serce chronią żeńskie hormony płciowe.

Ale zawały zdarzają się już u czterdziesto-, a nawet trzydziestokilkulatek. Dr Krzysztof Chlebus, były wiceminister zdrowia, kardiolog w Klinice Kardiologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, leczy po kilka takich pacjentek rocznie.

– Wydaje im się, że w tym wieku zawał ich nie dotyczy ?– mówi dr Chlebus. – Tymczasem  u kobiet często występują objawy niecharakterystyczne, takie jak ból w nadbrzuszu, który łatwo pomylić z bólem żołądka, czy ból pleców, mylony z dolegliwościami kręgosłupa – stwierdza.   A prof. Fijałkowska dodaje, że u niektórych pacjentek zawał objawia się bólem żuchwy albo, jak u pacjentek z cukrzycą, zasłabnięciem lub całkowicie bezobjawowo.

100 kobiet na 100 tys. Polek umiera, według danych WHO, na zawał serca. To niechlubny rekord europejski

Z danych europejskich Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że Polki dwa razy częściej umierają na zawał serca niż Hiszpanki, a udarom mózgu ulegają trzy razy częściej niż Francuzki. Należą też do ścisłej czołówki, jeśli chodzi o nadciśnienie tętnicze – ma je 27,5 proc., czyli co trzecia Polka. W latach 2008–2009 z powodu niedokrwiennej choroby serca umierało 100 Polek na 100 tysięcy, podczas gdy Hiszpanek tylko 50. Udary dotyczyły około 75 Polek i tylko 25 Francuzek na 100 tysięcy. Gorzej niż w Polsce jest tylko w Bułgarii i Rumunii.

Serca Polek są też dużo starsze, niż wskazywałaby na to metryka. – U trzydziestolatki wiek serca, mierzony za pomocą kalkulatora Framingham, opracowanego przez naukowców z Harvardu, jest zbieżny z metrykalnym. Ale już 40-latka ma serce 50-latki, a 70-latka kobiety 95-letniej! Wszystkiemu winne są nieodpowiednia dieta, nadwaga, brak aktywności i palenie papierosów – podkreśla prof. Fijałkowska.

Palenie to kolejna dziedzina, w której Polki przodują. Chociaż, w przeciwieństwie do USA, główną przyczyną zgonów są u nas nadal choroby sercowo-naczyniowe (umiera na nie blisko 100 Polek na 100 tysięcy), palaczki robią wiele, by tę niechlubną statystykę podwyższyć.

– O ile w ciągu ostatnich lat liczba palących zmalała o blisko połowę, z 60 do ponad 30  proc., o tyle liczba palących Polek od kilku dekad jest taka sama i oscyluje wokół ?25 proc., a nawet wykazuje niewielki trend wzrostowy – mówi „Rz" profesor Jacek Jassem, prezes Polskiego Towarzystwa Onkologicznego i współautor ustawy o zakazie palenia w miejscach publicznych. I dodaje, że te statystyki przełożyły się na zachorowania na raka płuc, bo aż 90 proc. chorych na ten nowotwór to palacze.

– Od czterech lat rak płuc jest pierwszą nowotworową przyczyną zgonów u kobiet. A wcześniej był to rak piersi. Można się spodziewać, że apogeum zachorowań na nowotwory płuc u kobiet urodzonych w latach 50. i 60. jeszcze przed nami. I tym samym zgonów, bo odsetek pięcioletnich przeżyć to w raku płuc mniej niż 15 proc. – dodaje prof. Jassem.