Kredyty będą niższe niż dotychczas

Rozmowa z [b]Robertem Pepłońskim[/b] doradcą finansowym, prezesem zarządu Domu Kredytowego Notus.

[b]Rz: Jakie są najbardziej istotne zmiany w ofertach banków, jeśli chodzi o ostatnie dni i kredyty hipoteczne? Jak wpłyną na rynek?[/b]

[b]Robert Pepłoński:[/b] Zmian jest co najmniej kilka. Przede wszystkim marże banków uległy podwyższeniu. Jeszcze kilka tygodni temu wynosiły nawet 0,8 proc. dla kredytów w złotówkach, a dziś dochodzą do 2 procent. Z kolei dla kredytów we frankach szwajcarskich średnia marża wynosi obecnie 2,5 proc, choć są już takie oferty, gdzie przekracza 3 proc. Do niedawna było to ok. 1,4 proc.

[b]A kolejna duża zmiana z ostatnich dni?[/b]

Wymóg posiadania wkładu własnego. Są banki, które w ostatnich dniach wymagają wkładu własnego na poziomie 30 procent, niezależnie od waluty. Z drugiej strony nadal są banki, które pożyczają pieniądze, nie żądając wkładu własnego.

[b]Trzecia zmiana dla kredytobiorców to skrócenie okresu spłaty kredytów.[/b]

W niektórych bankach skrócono okres kredytowania, który niekiedy mógł wynosić nawet 50 lat. W tej chwili najczęściej można się zadłużyć do 35 lat. Zresztą zawsze było ograniczenie w bankach, że wiek kredytobiorcy plus okres spłaty nie mogą przekraczać 70 – 75 lat, więc mało kto mógł się zadłużyć na pół wieku.

[b]Który z nowych wymogów banków będzie najbardziej bolesny dla osób starających się o kredyt na mieszkanie?[/b]

Wymóg posiadania wkładu własnego.

[b]Czyli klient zaakceptuje wyższą marżę i krótszy okres spłaty – wystarczy mu na to zdolności kredytowej, natomiast nie będzie w stanie wpłacić pierwszych pieniędzy na mieszkanie?[/b]

Tak, ten warunek może uniemożliwić zaciągnięcie kredytu około 25 – 30 proc. osobom. Warto przy tym wspomnieć, że w niektórych bankach nadal można otrzymać kredyt na 100 proc. wartości nieruchomości, w nielicznych przypadkach nawet na 104, a teoretycznie nawet do 110 proc., z tym jednak, że dodatkowe pieniądze muszą być przeznaczone na tzw. koszty okołokredytowe.

[b]Czy banki rzeczywiście odsyłają wielu klientów z kwitkiem, i to takich, którym udzieliły promesy, a czekały one tylko na termin podpisania umowy i wypłaty pieniędzy?[/b]

Tak, wiele banków zdecydowanie odsyła klientów, z którymi wszelkie formalności były już dopięte, a pieniądze przyznane. A jeszcze miesiąc czy dwa miesiące temu, jeżeli bank wprowadzał jakiekolwiek zmiany do umowy, to zazwyczaj informował o tym klienta, dawał okres karencji, i ci, którzy byli już na pewnym etapie załatwiania formalności, mieli stare warunki.

Dziś zachowanie niektórych banków zakrawa na jakąś paranoję. Nie dość, że warunki obowiązujące przy składaniu wniosków nie zostały utrzymane, to nawet zmieniano decyzje na negatywne. A banki przysyłały do nas po kilkadziesiąt e-maili dziennie ze zmianami w swoich ofertach.

[b]Z czego wynika takie zachowanie bankowców?[/b]

W ostatnich dniach banki zaczęły inaczej liczyć tzw. zdolność kredytową. Średnio w ciągu dziesięciu dni spadła ona o 25 proc. To bardzo duża zmiana. Każdy bank ma inny wzór na wyliczanie zdolności, ale w efekcie i tak doszło do jednego: tzw. dochód dyspozycyjny, który musiał pozostać po odjęciu wszelkich zobowiązań finansowych, wzrósł o kilkaset złotych na osobę, a jednocześnie procentowy udział raty kredytowej w dochodzie został obniżony.

[b]Czyli jeśli ktoś składał wniosek miesiąc temu, bankowcy godzili się, by rata zabierała mu większą część dochodu niż obecnie?[/b]

Tak, a teraz ograniczenia są znacznie większe.

[b]Ale dla wielu osób taka zmiana oznacza utratę zaliczki wpłaconej na mieszkanie, gdy bank wycofuje się z kredytu?[/b]

Taka sytuacja dotknęła około 30 proc. naszych klientów, czyli kilkaset klientów w ciągu ostatniego miesiąca. Mieli już kredyt przyznany, a zamiast terminu podpisania umowy, bank informował ich telefonicznie, że z powodu uwarunkowań rynkowych zmienił zdanie...

[b]Co wtedy robić?[/b]

Znaleźć bank, który przyzna podobny kredyt, może ewentualnie niewiele niższy, ewentualnie zgodzić się na kredyt w złotych, a nie we frankach szwajcarskich, bo odmowy były głównie w przypadku tej drugiej waluty. We franku trzeba mieć wyższą zdolność kredytową

[b]Ile czasu trzeba dziś czekać od momentu złożenia wniosku do wypłaty pieniędzy?[/b]

Jeżeli przyszedł do mnie klient, który kupował mieszkanie na rynku wtórnym, to kilka tygodni temu było to średnio cztery – sześć tygodni. Teraz może to być nawet dwa miesiące.

[b]A jeśli kupujemy mieszkanie od dewelopera?[/b]

Będzie trudniej i dłużej. Banki ostatnio widzą ryzyko we wszystkim, a szczególnie dokładnie przyglądają się rynkowi pierwotnemu i inwestycjom na wstępnych etapach budowy. Mogą nawet odmówić, jeśli uznają, że deweloper może nie ukończyć na czas budowy. Klienci wrócą więc na rynek wtórny.

[i]rozmawiała Grażyna Błaszczak[/i]