– Systemy płatności: 10/90, 15/85 lub 20/80, polegają na tym, że nabywca wpłaca deweloperowi 10, 15 czy 20 proc. ceny lokalu przy zawarciu umowy przedwstępnej, a pozostałą część przy odbiorze gotowego mieszkania. Jest to oczywiście korzystne dla kupującego, gdyż zmniejsza jego koszty przed odbiorem lokalu. – tłumaczy Jacek Bielecki z Polskiego Związku Firm Deweloperskich.

[srodtytul]Gdy bank pozwoli[/srodtytul]

Jeśli dla jednej strony coś jest bardziej korzystne, to dla drugiej – mniej. Dla dewelopera systemy takie oznaczają większe koszty i konieczność finansowania budowy z kredytu bankowego, a na taki sposób finansowania musi się zgodzić bank, gdyż wpłaty klientów podczas budowy są zabezpieczeniem kredytu bankowego.

Systemy płatności typu 10/90 niektóre firmy deweloperskie stosują od dawna, np. Budimex Nieruchomości od kilku lat.

– Taki system jest szczególnie korzystny dla tych, którzy w tym samym czasie ponoszą koszty wynajmu lub utrzymania dotychczasowego mieszkania. Pozwala im to na późniejsze podpisanie umowy kredytowej i rozpoczęcie spłaty rat po zamieszkaniu na nowym osiedlu – mówi Ewa Pekowska, dyrektor handlowy w Budimeksie Nieruchomości.

Atutem systemu jest także możliwość dowolnego inwestowania 90 proc. kwoty za mieszkanie aż do zakończenia budowy. Natomiast ci z klientów, którzy posiadają kapitał w postaci własnego mieszkania, zyskują odpowiednią ilość czasu, aby dokonać jego sprzedaży i zgromadzić brakującą kwotę na zakup nowego.

Wielu nawet dużych i znanych deweloperów wciąż pozostaje jednak przy tradycyjnych systemach finansowania.

– U nas wpłaty, podzielone zwyczajowo na sześć rat, płatne są stopniowo, w zależności od postępu prac na budowie. Zwyczajowo jest to 5 proc. opłaty rezerwacyjnej, pierwsza rata w wysokości 25 proc., a następne według harmonogramu ustalonego dla danej inwestycji – mówi Jacek Pajewski, dyrektor marketingu w Bouygues Immobilier Polska.

[srodtytul]Ryzyko bankructw[/srodtytul]

Ryzyko upadłości deweloperów już dawno przestało być ryzykiem teoretycznym.

Obserwowany od dłuższego czasu zastój na rynku i nakładający się na to kryzys ekonomiczny mogą spowodować bankructwa deweloperów.

W tej sytuacji system płatności 10/90 czy 15/85 chroni nabywcę przed utratą wszystkich pieniędzy zainwestowanych w budowę.

Jest to istotne także z tego powodu, że prawo polskie nie chroni w wystarczającym stopniu interesów nabywców mieszkań, których deweloperzy popadli w finansowe tarapaty.

Sąd Najwyższy w wyroku z 29 lutego 2008 sygn. II CSK 463/07 wypowiedział się niedawno, że „obowiązujące przepisy nie dają możliwości skutecznego żądania zobowiązania syndyka do zawarcia umowy przenoszącej własność lokalu na osobę, która uiściła całość ceny, jeśli do upadłości dewelopera doszło przed spisaniem aktu notarialnego”.

Zdaniem Jacka Bieleckiego przyszłość nie wygląda różowo.

– W związku z ograniczeniem, a praktycznie zastopowaniem, kredytowania deweloperów prawie wszystkie nowe inwestycje nie mogą się rozpocząć i to jest zagrożenie znacznie większe dla ludzi pragnących kupić mieszkanie niż dla deweloperów - twierdzi Jacek Bielecki. – Za rok, dwa niska podaż mieszkań doprowadzi znów do nierównowagi rynkowej. Ale o tym decydują już tylko banki. Z drugiej strony brak polityki mieszkaniowej rządu, wsparcia kupujących nowe mieszkania stan nierównowagi jeszcze pogłębia – dodaje Bielecki.

[ramka][srodtytul]Przemysław Kozdój,radca prawny Allen & Overy, A. Pędzich[/srodtytul]