Spółdzielnie nie mogą wstrzymywać wykupów

Wiele spółdzielni mieszkaniowych wstrzymało wykup lokali lokatorskich i własnościowych na pełną własność, m.in. SM Nova w Jastrzębiu-Zdroju, BSM Sandomierz, Koszalińska SM Przylesie. To właśnie efekt [link=http://grafik.rp.pl/grafika2/264165]wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 17 grudnia (sygn. akt P 16/08)[/link]. Zakwestionował on m.in. zgodność z ustawą zasadniczą przepisów dotyczących przekształceń mieszkań lokatorskich, własnościowych i tych wynajmowanych. Utratę ważności tych przepisów sędziowie odroczyli do 30 grudnia 2009 r.

– Czekamy na uzasadnienie wyroku, dopiero teraz zadecydujemy, czy dalej przekształcamy – podkreślał Władysław Dydo, prezes z SM Nova.

[srodtytul]Muszą przekształcać[/srodtytul]

Uzasadnienie ma, bagatela, przeszło 100 stron. Wynika z niego jasno, że TK nieprzypadkowo odroczył utratę mocy tych przepisów o rok. Przepisy – czytamy w uzasadnieniu – funkcjonowały 17 miesięcy i w tym czasie stosowane były w sposób powszechny, w kilkuset tysiącach spraw osób, które wystąpiły do spółdzielni z żądaniem zawarcia umowy przenoszącej własność lokalu. Sprawy te wciąż znajdują się na różnych etapach i tylko część z nich została definitywnie zakończona. TK nie może więc podważać zasady ochrony zaufania obywateli do państwa. Z dnia na dzień nie mogą przestać obowiązywać przepisy o wykupie, które mają zastosowanie do tysięcy spraw. Usunięcie ich z obrotu musi więc być poprzedzone okresem dostosowawczym pozwalającym na przygotowanie noweli ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, a samym spółdzielniom umożliwić przeprowadzenie wykupu na rzecz chętnych mieszkańców.

– Po wyroku TK pojawiła się kolejna fala nowych wniosków w spółdzielniach o przekształcenie – przyznaje dr Ryszard Jajszczyk, dyrektor biura Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych RP (ZRSM RP).

[srodtytul]Sędziowie utrudniają zmiany [/srodtytul]

TK jednak sam sobie zaprzecza. Z jednej strony bowiem mówi, że daje czas na przygotowanie nowych przepisów. Z drugiej – nie kwapi się, aby rozpatrzyć wniosek posłów Lewicy dotyczący wielu innych przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Nie da się przygotować nowych zasad wykupu bez wcześniejszego rozpatrzenia tego wniosku. Podważa on m.in. wykup mieszkań zakładowych przez najemców albo przeniesienie na własność udziałów w gruncie. TK nie umieścił go jeszcze na wokandzie.

[srodtytul]Pozwą Skarb Państwa[/srodtytul]

[b]Uzasadnienie wyroku milczy o odszkodowaniach od Skarbu Państwa za szkody, które w opinii prezesów spowodowało ustanawianie własności lokali za niewielkie kwoty.[/b] Wcześniej do spółdzielni wpływało za wykup średnio po kilkanaście tysięcy złotych od lokalu. Problem w tym, że przekształcenia będą możliwe jeszcze prawie przez rok, do 30 grudnia 2009 r. Przez to dochodzenie odszkodowań będzie poważnie utrudnione (patrz ramka). ZRSM RP sugeruje, żeby spółdzielnie działały ostrożnie i np. występowały z pozwami o odszkodowanie za jedno mieszkanie. Wtedy w razie przegranej nie poniosą wysokich kosztów sądowych. Wygrana pozwoli im tą samą metodą wywalczyć odszkodowania za pozostałe tanio wykupione przez lokatorów mieszkania.

[ramka][b]Trudna droga do odszkodowań[/b]

- Podstawą dochodzenia roszczeń odszkodowawczych może być art. 417[sup]1 [/sup]kodeksu cywilnego. Przewiduje on, że jeśli szkoda została wyrządzona przez wydanie aktu normatywnego, to jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu niezgodności z konstytucją tego aktu we właściwym postępowaniu.