Podatek od nieruchomości:czy trzeba zapłacić po zmarłym

Nie lada dylemat ma mieszkaniec Mazowsza, którego żona odziedziczyła po zmarłych rodzicach mieszkanie.

– Postępowanie o nabycie spadku przed sądem jeszcze trwa, ale już teraz się martwimy, bo w dokumentach, które zostały po rodzicach, nie znaleźliśmy żadnej decyzji dotyczącej podatku od nieruchomości. Nie ma śladu, aby jej rodzice kiedykolwiek taki płacili. Co należy w takiej sytuacji zrobić: czy zgłaszać się do gminy, a jeśli tak, to kiedy? – pyta pan Jerzy.

Problem, z jakim muszą się zmierzyć czytelnik i jego żona, dotyczyć może także wszystkich innych spadkobierców.

Najpierw wypowie się sąd

W pierwszej kolejności trzeba tu rozgraniczyć nowo powstały obowiązek zapłaty podatku od nieruchomości przez spadkobiercę z tytułu nabycia przez niego nieruchomości oraz jego odpowiedzialność za podatek niezapłacony przez spadkodawców. Prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku będzie okolicznością, która wpłynie na powstanie nowego obowiązku podatkowego. I od tej daty zacznie biec ustawowy 14-dniowy termin na zgłoszenie do gminy nabycia nieruchomości. Podatek, jaki określi organ do zapłaty, będzie jednak dotyczył tylko roku, w którym nabyty został spadek.

Z kolei kwestię odpowiedzialności spadkobierców jako następców prawnych za obowiązki spadkodawców regulują szczegółowo przepisy ordynacji podatkowej (DzU z 2005 r. nr 8, poz. 60). Zgodnie z jej art. 97 § 1 spadkobiercy przejmują przewidziane w przepisach podatkowych majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Także z tytułu sprawowanej przez niego funkcji płatnika (§ 3 ordynacji). Co ważne, przepis art. 97 § 1 ordynacji podatkowej stosuje się również do praw i obowiązków wynikających z decyzji podatkowych.

– Jeżeli więc zmarli rodzice, mimo że mieli taki obowiązek, od lat nie płacili podatku od nieruchomości, to na dzieci jako spadkobierców może zostać nałożony obowiązek jego zapłaty – podkreśla Michał Nielepkowicz, menedżer w Ernst & Young.

Sprawa jest jednak bardziej skomplikowana, niż mogłoby się to na pierwszy rzut oka wydawać.

Co z decyzją

Zobowiązanie w podatku od nieruchomości dla osób fizycznych nie powstaje z mocy prawa (jak się dzieje np. w podatku dochodowym), lecz jest ustalane przez organ podatkowy (to znaczy wójtów, burmistrzów i prezydentów miast) w wydawanej corocznie decyzji podatkowej. Skoro żona czytelnika nie znalazła w dokumentach, jakie zostały jej po rodzicach, żadnej decyzji dotyczącej podatku od nieruchomości, to może się okazać, że w ogóle nie została wydana. W efekcie nie doszło do powstania zobowiązania podatkowego.

– Nawet jednak w tej sytuacji należy przyjąć, że spadkobierca zostanie zmuszony zapłacić podatek, ponieważ przejmuje wszelkie majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy, w tym obowiązek podatkowy, który może przekształcić się w zobowiązanie podatkowe – dodaje Michał Nielepkowicz.

Przejęcie obowiązku podatkowego oznacza zatem, że organ podatkowy jest uprawniony do wydania spadkobiercy decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego za okres sprzed śmierci spadkodawcy.

Co istotne, w związku z charakterem tej decyzji w przedstawionej sytuacji spadkobierca nie będzie musiał zapłacić karnych odsetek. Skoro bowiem zobowiązanie nie powstało, to nie powstała także zaległość, od której odsetki są liczone.

Kiedy odpowiedzą spadkobiercy

Zakres czasowy odpowiedzialności spadkobiercy zależy od tego, czy zmarli w ogóle przekazali informacje o nieruchomości organowi podatkowemu. Osoby fizyczne zgodnie z art. 6 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2010 r.

nr 95, poz. 613) są zobowiązane złożyć właściwemu organowi podatkowemu (tj. do gminy, na terenie której znajduje się nieruchomość) informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych, sporządzoną na formularzu według ustalonego wzoru, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości lub od dnia zdarzenia, o którym mowa w ust. 3 art. 6 (np. zmiany sposobu wykorzystania nieruchomości). Jeśli organ miał wiedzę o nieruchomości, a mimo to nie wydał decyzji podatkowej, to prawo do wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego przedawni się po trzech latach od zakończenia roku, którego dotyczyło. Jeżeli zaś podatnik nie udzielił organowi stosownych informacji, prawo do wydania tej decyzji przedawni się dopiero po pięciu latach od zakończenia roku, którego dotyczyło.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki g.lesniak@rp.pl