Przypomnijmy, iż opłata legalizacyjna wnoszona jest w przypadku wystąpienia samowoli budowlanej, czyli każdego naruszenia ustawy Prawo budowlane, np. przystąpienia do robót budowlanych bez pozwolenia lub wprowadzenia zmian w projekcie w czasie wykonywania robót budowlanych.
Obecnie jednym z warunków zalegalizowania samowolnie wzniesionego obiektu jest uiszczenie opłaty legalizacyjnej. Jednak aktualnie obowiązujące przepisy Prawa budowlanego nie dają możliwości rozłożenia opłaty legalizacyjnej na raty. Zainteresowany musi, więc liczyć się z tym, że albo uiści w pełni stosowną opłatę, czego skutkiem będzie przywrócenie stanu zgodności z prawem, albo też dojdzie do uruchomienia sankcji w postaci nakazu rozbiórki obiektu.
Tymczasem, w ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich istnieje potrzeba wprowadzenia możliwości rozłożenia opłaty legalizacyjnej na raty, ponieważ umożliwi to rzeczywiste skorzystanie z legalizacji samowoli budowlanej przez większą liczbie obywateli.
W kolejnym wystąpieniu do Sławomira Nowaka, ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej, RPO sygnalizuje, iż zachodzi konieczność podjęcia prac nad nowelizacją przepisów dotyczących legalizacji samowoli budowlanej, niezależnie od prac prowadzonych przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Budowlanego. – Prace komisji kodyfikacyjnej mogą być długotrwałe i nie można z całą pewnością stwierdzić, że doprowadzą do uchwalenia kompleksowych rozwiązań z zakresu procesu inwestycyjnego-budowlanego w dającej się przewidzieć przeszłości – i do tego w takim kształcie, jak obecnie zakładany – podnosi w wystąpieniu Stanisław Trociuk, zastępca RPO.
