Reklama

Rak skóry wyniszczył Neandertalczyków

Osłabienie pola magnetycznego naszej planety przed 40 tysiącami lat, a potem drugi raz, 7 tysięcy lat później, spowodowało wygaśnięcie Neandertalczyków.

Publikacja: 27.01.2011 10:12

fot. jalalspages

Foto: Flickr

Krzysztof Kowalski

Reklama

Z taką hipotezą na temat przyczyn tego fenomenu wystąpiło dwoje francuskich badaczy: Jean-Pierre Valet i Helene Valladas z LSCE - Laboratoire des Sciences du Climat et l'Environnement.

Z danych uzyskanych podczas wykopalisk wynika wyraźnie, że około 41 tysięcy lat temu populacja neandertalczyków zaczęła się stopniowo kurczyć, aby zniknąć całkowicie przed mniej więcej 25 tysiącami lat. Bezpośrednim skutkiem osłabienie ziemskiego pola magnetycznego był wzrost promieniowania kosmicznego, przed którym osłania planetę atmosfera oraz pole magnetyczne. Francuscy badacze podkreślają, że proces wygasania gatunku rozpoczął się właśnie wtedy, gdy pole osłabło dwukrotnie, warstwa ozonu drastycznie zmalała a promieniowanie, między innymi ultrafioletowe, które docierało do powierzchni planety, stało się bardzo intensywne. Zdaniem Jean-Pierre Valeta i Helene Valladas, o przypadku nie może być mowy.

[srodtytul] Dlaczego tylko oni? [/srodtytul]

Gdy ozon niemal zniknął z atmosfery, promienie UV powodowały wśród Neandertalczyków bardzo częste przypadki raka skóry (czerniak złośliwy, melanoma malignum). Prawdopodobnie populacja ta była już wtedy osłabiona z nieznanych jeszcze nauce przyczyn. Rezultat był taki, że średnia długość życia Neandertalczyków bardzo zmalała i w efekcie ich populacja kurczyła się systematycznie, wprawdzie niezauważalnie z pokolenia na pokolenie, ale w skali tysiącleci - błyskawicznie.

Francuscy naukowcy przywołują przykład wysokogórskiej populacji w Chile. Badania wykazały, że w porównaniu z resztą ludności tego kraju, wśród ludzi żyjących wysoko w górach, gdzie promieniowanie UV jest bardzo silne (o wiele cieńsza warstwa atmosfery), przypadki nowotworów skóry są tam częstsze. Promieniowanie UV wpływa także na osłabienie systemu odpornościowego górskich plemion, zwłaszcza wśród dzieci.

Reklama

Antropolodzy i archeolodzy wyrażają sceptycyzm wobec tej teorii. Podkreślają, że gdyby była prawdziwa, również ludzie z gatunku Homo sapiens, żyjący w tym samym czasie w Europie obok neandertalczyków, również powinni dzielić ten sam los, cierpieć na raka skóry i z tego powodu wymrzeć. A przecież tak się nie stało. Przeciwnie, właśnie w tym okresie, około 40 tysięcy lat temu, Homo sapiens przybył do Europy z Bliskiego Wschodu i z Afryki, i mimo osłabionego pola magnetycznego Ziemi, wspaniale rozwinął się na tym kontynencie, tworząc między innymi wielką sztukę jaskiniową.

[srodtytul] Teoria goni teorię [/srodtytul]

Powód lub powody wygaśnięcia neandertalczyków to jedna z zagadek, z którymi współczesna nauka nie potrafi się uporać. Co rusz wysuwane są kolejne teorie. Winą za zniknięcie tego gatunku obarczano Homo sapiens, który miał dokonać eksterminacji konkurencyjnego, starego, zasiedziałego w Europie ludu. Kolejna teoria mówi, że neandertalczycy padli ofiarą nieznanej epidemii, być może nie byli odporni na zarazki przyniesione do Europy przez Homo sapiens. Krótkotrwałą popularność zyskała teoria „mrozowa" o wyginięciu gatunku pod koniec epoki lodowej, gdy, paradoksalnie, klimat na kilka tysiącleci bardzo się ochłodził, czego neandertalczyk nie wytrzymał. Biegunowo przeciwna teoria przypisuje temu gatunkowi skrajne przystosowanie do zimna, między innymi w postaci szerokich nozdrzy i rozległych zatok przynosowych, w których ogrzewało się mroźne powietrze nim trafiło do płuc. Najnowsze badania wykazały, że taki pogląd jest nieuzasadniony, zatoki przynosowe Neandertalczyka nie były proporcjonalnie większe niż u Homo sapiens. W ostatnich latach badania nad DNA wykazały, że dochodziło do krzyżowania gatunków Homo neanderthalensis i Homo sapiens, co dało podstawę do wysunięcia teorii o „rozpłynięciu się" neandertalczyków w populacji Homo sapiens.

Jest mało prawdopodobne, aby za kilka, najdalej kilkanaście miesięcy nie pojawiła się kolejna teoria wyjaśniająca wymarcie tych prastarych mieszkańców Europy.