Czerniak - bardzo złośliwy rak skóry

Dziesięć lat temu pacjenci z tym rodzajem nowotworu żyli średnio mniej niż rok. Dziś mogą nawet wyzdrowieć.

Publikacja: 18.07.2022 22:21

Czerniaka najczęściej diagnozuje się u osób w wieku 35–49 lat, a także u seniorów

Czerniaka najczęściej diagnozuje się u osób w wieku 35–49 lat, a także u seniorów

Foto: shutterstock

Leczenie czerniaka jest długotrwałe. Warto o tym pamiętać latem, kiedy chętnie wystawiamy się na działanie promieni słonecznych, a te mogą spowodować nieodwracalne szkody. Spragnieni odpoczynku i regeneracji po zimie, korzystamy z wakacji, spędzając czas na świeżym powietrzu. Aktywności sportowe, zwiedzanie czy leżenie na słońcu uprawiamy nie tylko bez umiaru, ale i bez odpowiedniej ochrony przed szkodliwym promieniowaniem i jego możliwymi konsekwencjami.

Nie pamiętamy o podstawowych zasadach dotyczących przebywania na słońcu: używaniu kremów z wysokim filtrem UV, noszeniu okularów przeciwsłonecznych z filtrem, nakryciach głowy, unikaniu nadmiernej ekspozycji na słońce (szczególnie u osób z jasną cerą podatną na oparzenia słoneczne), zwłaszcza w środku dnia, nie wspominając o bezwzględnym omijaniu solarium.

Łatwa diagnoza

Czerniak jest jednym z najłatwiejszych do zdiagnozowania nowotworów. Rozwija się na powierzchni skóry i może być dostrzeżony gołym okiem. Szansa na jego całkowite wyleczenie wynosi blisko 100 proc., pod warunkiem że zostanie rozpoznany odpowiednio wcześnie. Ale jest też najbardziej złośliwym ze wszystkich nowotworów skóry, a może rozwinąć się nawet na błonach śluzowych, a także na powierzchni gałki ocznej.

Czytaj więcej

Dr Izabela Łasińska: Leczenie onkologiczne szyte na miarę

Od dekad liczba zachorowań na czerniaki rośnie. W ciągu ostatnich 30 lat zapadalność na ten nowotwór w Polsce zwiększyła się aż o 300 proc., a dziś jest to 3500–4000 przypadków rocznie. Na czerniaka można zachorować w każdym momencie życia. Dynamiczne wzrosty zachorowań notuje się wśród dorosłych w wieku 35–49 lat, a także w grupie seniorów w wieku 60–74 lat. Wysoki odsetek śmiertelności (40–60 proc.) występuje u osób po 70. roku życia. Równocześnie w Polsce notuje się w ostatnich latach znaczną poprawę przeżywalności względnej pięcioletniej u chorych z rozpoznanym czerniakiem.

Nowoczesna terapia

– Jeszcze kilka lat temu pacjenci, u których rozpoznawaliśmy zaawansowanego czerniaka, nie mieli wielu opcji leczenia. Przy zastosowaniu starych metod osiągaliśmy 2–3 proc. przeżyć 5–10-letnich. Dziś sytuacja wygląda inaczej – zmiany w programie lekowym, zarówno systemowe, jak i te dotyczące m.in. refundacji immunoterapii, zmieniły perspektywy leczenia pacjentów. Uzyskujemy 40–50 proc. To skok jakościowy, rewolucja, dzięki której możemy wydłużyć życie pacjentów nawet o kilkanaście lat – mówi w rozmowie z PAP prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski, przewodniczący Rady Naukowej Akademii Czerniaka.

Od ponad roku w Polsce obowiązuje najnowocześniejszy program lekowy, w ramach którego dostępne jest leczenie immunoterapią oraz terapią celowaną, w tym terapią adjuwantową.

Czytaj więcej

Leczenie raka mniej skuteczne. Polska odstaje od europejskich liderów

Pierwszą fazą w terapii czerniaka pierwotnego wczesnego jest leczenie chirurgiczne: wykonuje się wycięcie zmiany do badania histopatologicznego. W razie jego rozpoznania konieczne jest docięcie blizny z marginesem zdrowej tkanki, często w połączeniu z biopsją najbliższego węzła chłonnego. Jeśli diagnostyka wykazuje nieoperacyjny proces nowotworowy, konieczne jest wdrożenie leczenia uogólnionego.

Z kolei immunoterapia jest nowoczesną formą terapii polegającej na fizjologicznym stymulowaniu układu odpornościowego osoby chorej do niszczenia komórek nowotworowych. Metoda ta pozwala na usuwanie nawet zaawansowanych procesów nowotworowych bez względu na wrażliwość raka na chemioterapię. Wyniki badań obserwacyjnych wskazują, że w niektórych przypadkach dzięki zastosowaniu immunoonkologii możliwe jest osiągnięcie wieloletnich przeżyć nawet u pacjentów z zaawansowanym, rozsianym czerniakiem.

Główną metodą współczesnej immunoterapii nowotworów jest zastosowanie monoklonalnych przeciwciał ukierunkowanych na receptory znajdujące się na limfocytach, czyli komórkach układu immunologicznego. Powodują one nasilenie odpowiedzi układu odpornościowego lub hamowanie czynników wzrostu, a tym samym hamowanie wzrostu nowotworu. Immunoterapia obejmuje również wykorzystanie leków modulujących odporność organizmu oraz specjalistycznych szczepionek.

W Polsce zarejestrowane są trzy leki stosowane w immunoterapii czerniaka. Działają one u około połowy pacjentów z rozpoznanym czerniakiem i charakteryzują się długim efektem leczniczym. Pięć lat przeżywa przeszło 30 proc. pacjentów poddanych temu leczeniu. Immunoterapia czerniaka ma także wysoki potencjał dla zapobiegania powstawania przerzutów.

Foto: rp.pl

Obszary medyczne
Masz to jak w banku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Obszary medyczne
Współpraca, determinacja, ludzie i ciężka praca
Zdrowie
"Czarodziejska różdżka" Leszczyny. Bez wotum nieufności wobec minister zdrowia
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Zdrowie
Co dalej z regulacją saszetek nikotynowych?