Skamieliny znad szkockiego jeziora zmieniają historię życia

Około 500 milionów lat temu powierzchnię Ziemi zaczęła pokrywać nieskomplikowana roślinność. Z czasem  pojawiły się   mchy, porosty i różnorakie wątrobowce. Pierwsze zwierzęta mogły wyjść z mórz na brzeg. Wyłoniły się ryby i gady, paprocie i rośliny iglaste, ssaki i rośliny kwitnące, a w końcu i my, ludzie.

– Żadne z tych wydarzeń nie mogłoby zaistnieć bez postępu, jakiego dokonały małe mikroby, których skamieliny przebadaliśmy – uważa prof. Martin Brasier z Wydziału Nauk o Ziemi na Uniwersytecie w Oksfordzie. Zdaniem naukowca to prawdopodobnie one pomogły przemienić ziemski krajobraz z surowej i skalistej pustyni w miejsce zielone i przyjemne.

Chodzi o niezwykle dobrze zachowane szczątki wielokomórkowców. Zostały one odnalezione w skałach nieopodal jeziora Torridon znajdującego się w północno-zachodniej Szkocji. Mają do jednego milimetra długości. Jak wynika z badań, posiadały rozwinięte struktury komórkowe, tj. jądro, mitochondria i chloroplasty. Ale co najbardziej zaskoczyło naukowców, żyły aż miliard lat temu! Fakt, że tak złożone organizmy istniały już tak dawno, rzuca nowe światło na początki życia na lądzie. Słowem, oznacza, że wyewoluowało ono wcześniej, niż dotychczas sądzono.

Informację na temat tego odkrycia można znaleźć na łamach najnowszego wydania „Nature". Oprócz uczonych z Oksfordu w badaniach brali udział uczeni z angielskiego Uniwersytetu Sheffield oraz Boston College.

Słodkie wyparło słone

Historia początków życia na Ziemi sięga ponad 3 miliardów lat.

– Uważa się, że powstało ono w oceanie i że jego wczesna ewolucja miała miejsce w środowisku morskim – tłumaczy dr Charles Wellman z Wydziału Nauk o Zwierzętach i Roślinach na Uniwersytecie Sheffield.

W tym czasie życie na lądzie, nie licząc prymitywnych mikrobów, praktycznie nie istniało. A przynajmniej tak dotąd uważano. Fakt odnalezienia wielokomórkowych organizmów, które żyły na dnie słodkowodnego zbiornika, zmienia ten obraz.

– Wyniki najnowszych badań sugerują, że ląd naszej planety był w tamtym czasie jednak bardziej obfity w żywe organizmy, i to w złożone ich formy – dodaje dr Wellman. Pozwalają one również przypuszczać, że niektóre ważne wydarzenia we wczesnej historii życia na Ziemi mogły się zajść na lądzie, a nie wyłącznie w środowisku morskim, jak dotychczas przypuszczali naukowcy.

Może być nawet tak, że warunki panujące w okolicach Torridon, gdzie dawniej znajdowało się prastare jezioro, sprzyjały kluczowemu momentowi w tej transformacji. Uczeni twierdzą, że odnalezione mikroskamieliny rzucają nań nowe światło.

Płciowe pozytywy

Chodzi o moment, w którym życie wykonało skok, przeobrażając się z małych prostych komórek bakteryjnych (prokarioty) w większe, bardziej złożone organizmy (eukarioty). A więc takie, które są zdolne do procesu fotosyntezy oraz rozmnażania płciowego.

Jego skutkiem jest większa różnorodność potomstwa, co z kolei pozwala na szybszą ewolucję niż w przypadku organizmów rozmnażających się bezpłciowo.