Firmy przesyłowe zapłacą za korytarze

Resort gospodarki chce przygotować ustawę o korytarzach przesyłowych celu publicznego, które mają ułatwić i przyspieszyć inwestycje związane z dostarczaniem energii elektrycznej, paliw, wody, gazów, pary i ciepła, rzeczy oraz informacji. Założenia trafiły do konsultacji międzyresortowych. Generalnie urządzenia przesyłowe mogą być umieszczane na gruncie, pod nim lub nad nim.

[srodtytul]Mniej praw właścicieli[/srodtytul]

Nowa instytucja ograniczy uprawnienia właścicieli nieruchomości, użytkowników wieczystych i osób, którym przysługuje ograniczone prawo rzeczowe do gruntu. Z chwilą ustanowienia korytarza nie będą oni mogli budować na terenie nim objętym. Ma też ich obowiązywać zakaz dokonywania czynności, które mogą doprowadzić do uszkodzenia lub zniszczenia urządzeń przesyłowych. Przedstawiciele firmy, której urządzenia trafią do korytarza, dostaną prawo wstępu na grunt go obejmujący. Te ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości rekompensować będzie odszkodowanie za korzystanie firmy z urządzeń przesyłowych na nieruchomości. Kwoty będą ustalane w negocjacjach lub na drodze sądowej.

– Odszkodowanie za służebność przesyłu wynika z zasady dotrzymywania umów. To kwestia rzetelności. Praktyka jest często inna i wynika z dominacji sektora energetycznego. Jest nadzieja, że to się zmieni, gdy będą podstawy prawne do tworzenia korytarzy i wypłaty odszkodowania – uważa Henryk Kaliś, wiceprezes Zarządu Izby Energetyki Przemysłowej i Odbiorców Energii.

Marek Gruchalski z Kancelarii Nowakowski i Wspólnicy tłumaczy:

– Złożenie wniosku przez przedsiębiorcę o ustanowienie korytarza przesyłowego będzie równoznaczne z przyjęciem przez niego obowiązku wypłaty odszkodowania z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

– Pracując nad przepisami o korytarzach, ustawodawca nie powinien interpretować celów publicznych w sposób dowolny, rozszerzający. Musi zagwarantować zachowanie wyjątkowego charakteru służebności przesyłu i wywłaszczenia, które też przewidują założenia do projektu – uzupełnia. Chodzi o to, by resort gospodarki nie zapomniał o właścicielach nieruchomości, których bezpośrednio dotkną nowe przepisy. To oni zapłacą najwyższą cenę w interesie publicznym.

– [b]Wkraczanie w sferę własności prywatnej w trybie administracyjnym, czyli quasi-wywłaszczenie nie na rzecz Skarbu Państwa czy samorządu terytorialnego, lecz prywatnych przedsiębiorców, może budzić wątpliwości konstytucyjne[/b] – uważa natomiast Krzysztof Wójcik z Kancelarii Stopczyk & Mikulski.

[srodtytul]Własność warstwowa[/srodtytul]

Dodaje, że może lepszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie tzw. własności warstwowej gruntu, która zmieniłaby zasadę, iż własność nieruchomości rozciąga się na przestrzeń pod działką w głąb ziemi i na przestrzeń nad gruntem. Takie rozszczepienie własności ułatwiłoby budowę nawet metra.

Mateusz Grabiec z firmy Baker & McKenzie mówi, że ustawodawca, przewidując roszczenie przedsiębiorcy o ustanowienie służebności przesyłu, dał pierwszeństwo orzeczeniu sądu cywilnego nad decyzją administracyjną. Planowane przepisy tę zasadę zmodyfikują.