Odwołanie od decyzji rentowej

[srodtytul]I. Termin i sposób złożenia odwołania[/srodtytul]

Osoba, która nie jest zadowolona z decyzji wydanej w sprawie renty, może odwołać się do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Odwołanie powinna wnieść za pośrednictwem jednostki ZUS, która wydała decyzję.

Ma na to dokładnie miesiąc od dnia doręczenia odpisu decyzji. Jeśli się spóźni, wówczas sąd – co do zasady – odrzuca odwołanie. Jeśli jednak przekroczenie terminu było niewielkie i nastąpiło z przyczyn od niej niezależnych, sąd przyjmie nawet spóźnione odwołanie.

W odwołaniu należy wskazać, jakiej decyzji ono dotyczy, oraz sprecyzować zarzuty wraz z ich uzasadnieniem. Odwołanie powinna podpisać osoba zainteresowana, ale może to zrobić za nią przedstawiciel ustawowy lub pełnomocnik.

[b]Uwaga![/b]

Można się odwołać do sądu również wtedy, gdy od czasu złożenia wniosku o rentę minęły dwa miesiące, a ZUS nadal nie wydał decyzji w sprawie świadczenia. Co więcej, nie ma wówczas żadnego terminu na wniesienie odwołania.

[srodtytul]II. ZUS może zmienić decyzję[/srodtytul]

Gdy ZUS otrzyma odwołanie, wówczas dokonuje ponownego przeanalizowania sprawy przy uwzględnieniu podniesionych w nim zarzutów. Ma na to 30 dni. W wyniku takiej ponownej analizy może dojść do tych samych wniosków co poprzednio (wtedy przekazuje sprawę do sądu) albo uwzględnić żądania zawarte w odwołaniu.

W tym drugim przypadku zmienia lub uchyla zaskarżoną decyzję. Nie przekazuje wówczas sprawy do sądu, chyba że wydając nową decyzję, uwzględnił jedynie część zarzutów zawartych w odwołaniu.

Należy w tym miejscu wspomnieć o pewnym szczególnym rozwiązaniu obowiązującym w razie wniesienia odwołania od decyzji wydanej w sprawie świadczenia uzależnionego od stwierdzenia niezdolności do pracy (np. renty z tytułu niezdolności do pracy).

Dotyczy to odwołania, w którym osoba zainteresowana wskazuje nowe okoliczności dotyczące tej niezdolności powstałe po dniu wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską ZUS bądź takie, których daty powstania nie można ustalić. ZUS nie przekazuje wówczas odwołania do sądu, lecz kieruje sprawę do ponownego rozpatrzenia przez lekarza orzecznika.

[b]Przykład[/b]

[i]Ubezpieczona 2 kwietnia 2010 r. otrzymała odmowną decyzję ZUS w sprawie renty z tytułu niezdolności do pracy. Powodem odmowy było wydanie przez lekarza orzecznika oraz komisję lekarską ZUS orzeczeń, w których stwierdzono, że jest ona zdolna do pracy.

27 kwietnia zainteresowana wniosła odwołanie od tej decyzji. Podniosła w nim, że jest bardzo chora, a w ostatnim czasie stan jej zdrowia jeszcze bardziej się pogorszył. Na dowód tego przedstawiła nowe wyniki badań przeprowadzonych po wydaniu decyzji. ZUS nie przesłał odwołania do sądu, lecz skierował sprawę ponownie do lekarza orzecznika.[/i]

[srodtytul]III. Gdy sprawa trafi do sądu[/srodtytul]

W przypadku gdy ZUS przesłał odwołanie do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, ten przeprowadza postępowanie, stosując odpowiednie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. W wyniku tego postępowania oddala odwołanie (jeśli nie ma podstaw do jego uwzględnienia) albo je uwzględnia (jeśli takie podstawy zachodzą).

W tym drugim przypadku zmienia zaskarżoną decyzję w całości lub w części i orzeka co do istoty sprawy. Szczególne rozwiązania obowiązują jednak wtedy, gdy odwołanie dotyczy decyzji wydanej w sprawie świadczenia uzależnionego od stwierdzenia niezdolności do pracy.

Sąd odrzuca odwołanie, w którym osoba zainteresowana nie wskazała żadnych nowych okoliczności dotyczących niezdolności do pracy, a wcześniej nie wniosła do komisji lekarskiej sprzeciwu od niekorzystnego dla niej orzeczenia lekarza orzecznika.

[b]Uwaga![/b]

Osoba, która nie wyczerpała drogi odwoławczej od orzeczenia lekarza orzecznika, nie może liczyć na merytoryczne rozpatrzenie sprawy przez sąd.

Inne rozwiązanie zostało przyjęte w przypadku, gdy osoba ubiegająca się o rentę wniosła sprzeciw do komisji lekarskiej, tyle że po wymaganym terminie, a ZUS odmówił jego przywrócenia i nie skierował sprawy do rozpatrzenia do komisji lekarskiej.

W przypadku gdy w złożonym odwołaniu osoba ta nie wskazuje żadnych nowych okoliczności dotyczących niezdolności do pracy, a wykaże, że przekroczenie terminu na wniesienie sprzeciwu nastąpiło z przyczyn od niej niezależnych, sąd uchyla decyzję. Następnie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania organowi ZUS i umarza postępowanie. A ZUS kieruje sprzeciw do rozpatrzenia przez komisję lekarską.

Podobny tryb postępowania ma miejsce wówczas, gdy nowe okoliczności dotyczące niezdolności do pracy powstały już po dniu złożenia odwołania od decyzji ZUS. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy osoba zainteresowana wyczerpała drogę odwoławczą w ZUS, jak i przypadku, gdy decyzja wydana została na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika.

[b]Przykład[/b]

Ubezpieczony ubiegający się o rentę z tytułu niezdolności do pracy otrzymał decyzję odmowną w sprawie tego świadczenia. Powodem było orzeczenie lekarza orzecznika ZUS uznające go za zdolnego do pracy. Od tego orzeczenia nie wniósł sprzeciwu do komisji lekarskiej.

Od decyzji wydanej przez ZUS złożył natomiast odwołanie do sądu. Nie podniósł w nim żadnych nowych okoliczności dotyczących niezdolności do pracy. Ale już po wydaniu decyzji poczuł się gorzej i zrobił sobie kolejne badania. Okazało się, że choroba się pogłębiła. W związku z tym sąd uchylił decyzję o odmowie prawa do świadczenia i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania do ZUS.

[b]Przykład[/b]

[i]Ubezpieczona wnioskująca o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy otrzymała decyzję odmawiającą przyznania tego świadczenia. Uzasadnieniem odmowy było wydanie przez lekarza orzecznika, a następnie przez komisję lekarską orzeczenia stwierdzającego zdolność do pracy.

Od tej decyzji zainteresowana odwołała się do sądu, nie wskazując żadnych nowych okoliczności w sprawie. Sąd na podstawie dostępnych dowodów, w tym opinii biegłych lekarzy, uznał, że jest ona częściowo niezdolna do pracy. Wykonując wyrok sądu, ZUS przyznał wnioskowane świadczenie.[/i]

[b]Uwaga![/b]

Sąd może orzec merytorycznie w sprawie świadczenia uzależnionego od stwierdzenia niezdolności do pracy tylko wówczas, gdy osoba ubiegająca się o to świadczenie wyczerpała drogę odwoławczą w ZUS, a w odwołaniu od decyzji organu rentowego nie wskazała żadnych nowych okoliczności dotyczących tej niezdolności.

[srodtytul]IV. Można również apelować lub wnieść kasację[/srodtytul]