Osoby, które po przejściu na wcześniejszą emeryturę pracowały, mogą wystąpić do ZUS z wnioskiem o doliczenie dodatkowego stażu. Kwotę emerytury zwiększa się, doliczając do świadczenia:
– po 1,3 proc. podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych,
– po 0,7 proc. podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych.
Doliczenie okresów składkowych może spowodować doliczenie okresów nieskładkowych, tak by nadal wynosiły 1/3 okresów składkowych. Nie jest wymagany odrębny wniosek, a obliczenie wysokości z uwzględnieniem nowej liczby lat okresów nieskładkowych następuje z urzędu.
Natomiast osoby, które przepracują co najmniej 30 miesięcy podczas pobierania emerytury, w momencie ukończenia 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn mogą ją przeliczyć z wykorzystaniem nowej wyższej kwoty bazowej (w myśl art. 53 ust. 3 i 4 ustawy emerytalnej), jednak tylko w części socjalnej świadczenia.
[ramka][b]Kamil Antonów, z Uniwersytetu w Opolu, autor komentarza do ustawy emerytalnej[/b]
Pobieranie świadczenia z ZUS i dalsza praca zarobkowa to najkorzystniejszy sposób postępowania po przejściu na emeryturę. Tym bardziej że nie trzeba już rezygnować z pracy, aby zacząć pobierać świadczenie. Nadal będą jednak obowiązywały limity przychodów. Dodatkowy staż będzie można jednak doliczyć do emerytury, przeliczając ją w trybie art. 110 ustawy emerytalnej. Ograniczenia w dodatkowym zarobkowaniu nie obowiązują po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego (60/65 lat). Warto wtedy wystąpić o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem nowej kwoty bazowej (tj. z dnia złożenia wniosku o przeliczenie) w myśl art. 53 ustawy emerytalnej, o ile zainteresowany przepracował co najmniej 30 miesięcy, pobierając emeryturę wcześniejszą.[/ramka]
[ramka][b]Jak rosły kwoty bazowe[/b]
od 1 grudnia 1995 r. – 717,16 zł
od 1 września 1996 r. – 855,35 zł
od 1 marca 1997 r. – 985,32 zł
od 1 września 1997 r. – 1043,24 zł
od 1 marca 1998 r. – 1182,77 zł
od 1 września 1998 r. – 1220,89 zł
od 1 czerwca 1999 r. – 1327,44 zł
od 1 czerwca 2000 r. – 1540,20 zł
od 1 czerwca 2001 r. – 1683,27 zł
od 1 czerwca 2002 r. – 1775,89 zł
od 1 marca 2003 r. – 1862,62 zł
od 1 marca 2004 r. – 1829,24 zł
od 1 marca 2005 r. – 1903,03 zł
od 1 marca 2006 r. – 1977,20 zł
od 1 marca 2007 r. – 2059,92 zł
od 1 marca 2008 r. – 2275,37 zł
[i]1 marca 2008 r. po likwidacji starego portfela wzrosły kwoty bazowe sprzed 1999 r.[/i][/ramka]
[ramka][b]Jak się oblicza starą emeryturę, słowniczek:[/b]
- Kwota bazowa to – ustalana corocznie przez GUS kwota stanowiąca 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce z poprzedniego roku, pomniejszona o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne. Kwota ta zmienia się od 1 marca każdego roku. Służy do obliczania części socjalnej emerytury oraz wskaźnika podstawy jej wymiaru.
- Część socjalna emerytury - to 24 proc. kwoty bazowej obowiązującej w dacie złożenia wniosku emerytalnego.
- Podstawa wymiaru - zarobki z dziesięciu kolejnych lat, mieszczących się w ciągu ostatnich 20 lat przed złożeniem wniosku emerytalnego, albo z 20 lat dowolnie wybranych, z całego okresu pracy osoby starającej się o emeryturę. Pod uwagę są brane wyłącznie zarobki, od których opłacono składki na ubezpieczenia społeczne, a także między innymi: zasiłki (np. chorobowy czy opiekuńczy), świadczenia (np. wyrównawcze czy rehabilitacyjne).
- Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru to ustalona procentowo relacja sumy zarobków i innych wypłat przyjętych do obliczenia podstawy wymiaru emerytury, do przeciętnego wynagrodzenia w tamtych latach podzielona przez 10 lub 20 (w zależności od liczby lat, z jakiej ustalana jest podstawa wymiaru). [/ramka]
[ramka][b]Co się składa na to świadczenie[/b]
[b]Przykład[/b]
Pani Janina urodziła się 2 marca 1947 r. Wniosek o emeryturę złożyła w grudniu 2004 r. Udowodniła łącznie 35 lat okresów składkowych oraz cztery lata okresów nieskładkowych. Łączny staż ubezpieczeniowy wynosi więc 39 lat. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z dziesięciu kolejnych lat wynosi 68,64 proc., a więc podstawa wymiaru emerytury równa się 1255,59 zł (68,64 proc. x 1829,24 zł – kwota bazowa obowiązująca w dniu składania wniosku o emeryturę).
Obliczenie wysokości emerytury:
[b]część socjalna[/b]
24 proc. x 1829,24 zł = 439,02 zł
część składkowa
35 lat okresów składkowych = 420 mies. x 1,3 proc. : 12 mies. x 1255,59 zł = 571,29 zł
4 lata okresów nieskładkowych = 48 mies. x 0,7 proc. : 12 mies. x 1255,59 zł = 35,16 zł
Łączna kwota emerytury wynosi 1045,47 zł miesięcznie netto (439,02 zł + 571,29 zł + 35,16 zł).
[b]Jaka podwyżka[/b]
Pani Janina w styczniu 2008 r., miała już przepracowane dodatkowe 30 miesięcy podczas pobierania emerytury. W dniu swoich 60. urodzin złożyła wniosek o przeliczenie emerytury na podstawie art. 53 ust. 3 i 4 ustawy emerytalnej. ZUS uwzględnił w części socjalnej emerytury, obowiązującą od 1 marca 2008 r. kwotę bazową w wysokości 2275,37 zł. Przeliczenie emerytury dało jednak świadczenie niższe od aktualnie pobieranego przez panią Janinę (po waloryzacji).[/ramka]
