Pieniądze za opiekę - poradnik seniora

Świadczenie może otrzymać osoba zajmująca się niepełnosprawnym rodzicem lub dziadkiem. Musi jednak zrezygnować z pracy

Publikacja: 05.05.2012 09:02

Nie każdy dostanie świadczenie pielęgnacyjne

Foto: Fotorzepa, Sławomir Mielnik SM Sławomir Mielnik

Świadczenie pielęgnacyjne wynosi 520 zł miesięcznie i nie jest uzależnione od dochodów w rodzinie. Wraz z jego wypłatą odprowadzana jest składka emerytalno-rentowa, która umożliwia nabycie uprawnień emerytalnych. Warto więc złożyć w gminie wniosek wraz z orzeczeniem o niepełnosprawności podopiecznego.

Kto może dostać

O świadczenie pielęgnacyjne nie może się starać każdy, kto zrezygnuje z pracy, by zajmować się niepełnosprawnym członkiem rodziny. Zgodnie z ustawą z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 139, poz. 992 ze zm.) przysługuje ono matce albo ojcu wymagającego opieki, a także innym osobom, na których zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym ciąży obowiązek alimentacyjny. Te osoby to krewni w linii prostej (np. dzieci, wnuki) i rodzeństwo.

Dostanie je osoba opiekująca się bliskim ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Podopieczny może również mieć orzeczenie o niepełnosprawności ze wskazaniami stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz koniecznością stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Sformułowanie art. 17 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych może być nieco mylące. Ustawodawca wskazał, że świadczenie pielęgnacyjne przysługuje z tytułu „rezygnacji z zatrudnienia". Może je też jednak dostać osoba, która nigdy jeszcze nie pracowała, np. matka niepełnosprawnego dziecka, która nigdy nie była zatrudniona. Przyznane zostanie również studentce zaocznej opiekującej się babcią. Studiowanie w trybie stacjonarnym może być przesłanką odmowy prawa do świadczenia.

Dla bezrobotnego i rolnika

Także status bezrobotnego nie pozbawia prawa do świadczenia. Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie (sygn. II SA/Ol 665/11).

Nie trzeba dowodzić odrzucenia konkretnej oferty pracy w związku z opieką nad niepełnosprawnym.

O świadczenie może się starać też rolnik. Do takiego wniosku doszedł WSA w Kielcach (sygn. II SA/Ke 574/11). Samo posiadanie i prowadzenie gospodarstwa nie wyklucza z kręgu potencjalnych świadczeniobiorców, pod warunkiem że gospodarstwo oraz rodzaj upraw pozwalają na podjęcie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, ale wyklucza ją konieczność sprawowania opieki nad niepełnosprawnym. Praca na roli nie musi absorbować rolnika w taki sposób, że poza gospodarstwem nie będzie on aktywny zawodowo. W art. 17 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych nie wymieniono posiadania gospodarstwa rolnego jako przesłanki odmowy przyznania świadczenia.

Zainteresowany nie może mieć ustalonego prawa do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w razie zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz zasiłku bądź świadczenia przedemerytalnego.

Pieniędzy nie dostanie też ten, kto ma już ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na inną osobę lub jeśli członek rodziny ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury na to dziecko. Świadczenie pielęgnacyjne zgodnie z ustawą nie przysługuje też, jeśli podopieczny pozostaje w związku małżeńskim, chyba że oboje małżonkowie są niepełnosprawni.

Sądy przychylne małżonkom

Od odmowy świadczenia pielęgnacyjnego ze względu na pozostawanie podopiecznego w związku małżeńskim warto się odwołać. Według wyroku WSA w Olsztynie (sygn. II SA/Ol 982/11) świadczenie przysługuje także sprawnej żonie opiekującej się chorym mężem. Oczywiście urzędnicy nadal mogą odmawiać przyznania pomocy, powołując się na literalne brzmienie przepisów. Strona zawsze będzie mogła od takiej decyzji się odwołać. W uzasadnieniu powinna wskazać m.in. podany wyrok oraz utrwalone orzecznictwo uznające, że przepisów o świadczeniach pielęgnacyjnych nie wolno interpretować w sprzeczności z podstawowymi wartościami konstytucyjnymi – równością wobec prawa oraz ochroną małżeństwa i rodziny.