Czy cyfrowa telewizja się opłaci?

Cyfryzacja, która ma nastąpić w 2012 r., nie jest dla nadawców fantastyczną perspektywą. Poszerza się rynek, co musi skutkować ograniczeniem dotychczasowych wpływów.

Zmiana standardu nadawania telewizji, najbardziej popularnego medium w kraju, fundamentalnej rozrywki dla prawie wszystkich jego obywateli, przy której spędzają ponad trzy godziny każdego dnia, powinna być procesem, w który poważnie zaangażowane jest państwo.

Tymczasem proces cyfryzacji w Polsce został kompletnie pozostawiony sam sobie. Obecnie obowiązujące prawo jest kulawe. Cyfrowa telewizja to fenomen na pograniczu dwóch rynków: telewizyjnego i telekomunikacyjnego. Ustawa o radiofonii i telewizji nie przewiduje procesu cyfryzacji, a polski rząd nie przedstawił żadnej koncepcji strategii wprowadzania nowego standardu. Na razie pewne jest tylko jedno: wraz z upływem 2014 roku, zgodnie z ustaleniami Unii Europejskiej, pasma analogowego nadawania telewizji przestają być chronione. To jedynie oznacza, że w przypadku nieprzystosowania rynku polskiego do standardów cyfrowej telewizji mogą nastąpić zakłócenia w odbiorze telewizji analogowej w pasie przygranicznym.

[srodtytul]Króluje chaos[/srodtytul]

Zmiana standardu nadawania jest bowiem procesem bolesnym. Bolesnym dla odbiorców, bo wymaga zakupu dekoderów do odbioru nowego cyfrowego sygnału, i dla nadawców, bo gwałtownie rośnie im konkurencja. Trudno sobie wyobrazić, że takiej zmiany można dokonać bez aktywnego zaangażowania państwa. Brak jednoznacznej polityki w tym zakresie musi rodzić i rodzi chaos. Chaos, z którym w Polsce mamy właśnie do czynienia. Oto bowiem jesteśmy świadkami kolejnej odsłony walki kompetencyjnej pomiędzy UKE a Krajową Radą Radiofonii i Telewizji. Nie od dziś wiadomo o różnicach zdań między Anną Streżyńską a Witoldem Kołodziejskim co do filozofii i tempa przemian na rynku telewizyjnym w Polsce. Nie jest to jedynie spór kompetencyjny, to przede wszystkim spór o pewną wizję.

Pytań związanych z cyfryzacją telewizji jest w tej chwili znacznie więcej niż odpowiedzi. Spór między nadawcami i UKE toczy się o to, kto ma ponieść koszty procesu. Kto ma sfinansować dekodery, edukować odbiorców, przygotować rynek na nadchodzącą zmianę. UKE twierdzi, że to nadawcy powinni zainwestować we własny rynek. Nadawcy twierdzą, że powinien być to element strategii rządowej wprowadzenia nowych standardów. Stacje telewizyjne z kolei podnoszą argument o ryzyku związanym z tym przedsięwzięciem. Trudno przewidzieć, jak będzie wyglądał rynek telewizyjny, a co za tym idzie reklamowy, w nowej, cyfrowej rzeczywistości.

[srodtytul]Rynkowe niewiadome[/srodtytul]

Komercyjny sukces całej operacji stoi pod znakiem zapytania. Nie wiadomo, jak szybko widzowie dostosują się do nowego standardu. Największy spór pomiędzy UKE i komercyjnymi nadawcami: Polsatem i TVN, toczy się wokół tej kwestii. UKE wymaga od nadawców jednoznacznego zobowiązania do zaprzestania nadawania analogowego w 2012 r., co zwolniłoby częstotliwości konieczne do szybkiego uruchomienia więcej niż dwóch multipleksów. Zmiana standardu miałaby nastąpić natychmiast. Nadawcy żądają okresu przejściowego, w którym funkcjonowałyby oba formaty odbioru i nadawania telewizji równolegle: analogowy i cyfrowy. Takie rozwiązanie zamraża status quo na rynku telewizyjnym na dwa lata.

[wyimek]W kwestii cyfryzacji nic nie jest pewnikiem. Nie wiadomo, kto będzie tym procesem zarządzał, kto weźmie w nim udział i czy w ogóle do cyfryzacji telewizji w Polsce dojdzie[/wyimek]

Po pierwsze, obawiają się, że nikt nowej telewizji nie będzie oglądał, bo widzowie nie będą w stanie ze względów logistycznych (ograniczenia w produkcji, imporcie i sprzedaży dekoderów) lub finansowych zakupić 12 mln dekoderów w tak krótkim czasie. Po drugie, nie przystosują się, zagapią i – jak zwykle – odłożą decyzję na ostatnią chwilę. Po trzecie, rząd ma nabrzmiewający kryzys: bądź co bądź większość Polaków z dnia na dzień będzie mogła stracić prawo do swojej ulubionej rozrywki. Istnieje uzasadniona obawa, że zareaguje tak jak zawsze w ostatniej chwili, obawiając się fali niezadowolenia społecznego, uchwali jakąś mniej lub bardziej udaną prowizorkę. Nie wiadomo, jak takie prowizoryczne rozwiązanie mogłoby wyglądać.

Jedno jest jednak bezsprzeczne: żaden rząd, żadnej partii nie odważy się wyłączyć analogowego sygnału telewizji publicznej, za który abonament płacą w zdecydowanej większości ci, którym będzie do cyfryzacji przystosować się najtrudniej i ze względów finansowych, i mentalnych, czyli emeryci i renciści.