Munch w Berlinie i Poczdamie. Od oburzenia do światowej sławy

„Magia Północy” w Berlinische Galerie zajmuje się właśnie berlińskim okresem malarza. Wśród 80 obrazów wypożyczonych z największych zbiorów muzealnych znajdują się te najbardziej znane – „Madonna”, „Strach” czy części „Fryzu życia” oraz wspaniała sala portretów przedstawiających między innymi Dagny, Ibsena, Strindberga i Przybyszewskiego. Widać na nich, jak wnikliwie Munch obserwował i z jaką niemal fotograficzną dokładnością malował charakterystyki swych przyjaciół. Obok malarstwa Muncha kuratorzy ukazują jego twórczość w kontekście historycznym – za pomocą fotografii i tekstów.

Pejzaż życia

Druga ekspozycja – „Munch. Pejzaż życia” w Muzeum Barberini w Poczdamie – zajmuje się związkami malarza z naturą. Jest to pierwsza próba zwrócenia uwagi na silną zależność Muncha od naturalnego otoczenia, widoczną już od pierwszych dzieł stworzonych w końcu XIX wieku. Z biegiem czasu ekspresja charakterystyczna dla norweskiego malarza wyrażana była nie tylko – lub nawet rzadziej – przez postaci, lecz głównie właśnie we fragmentach przyrody – czy jest to „Burza”, czy „Pejzaż z księżycem”, „Magiczny las”, czy „Gwiaździsta noc”.

Edvard Munch, „Portret Augusta Strindberga”, 1892 r

Foto: Museum Barberini

Munch uważał naturę za cyklicznie odradzającą się siłę, a jednocześnie stanowiła ona lustro jego własnej duchowej rozterki. W późniejszej fazie twórczości zajmował się kosmologią, ale przedstawiał także na swoich obrazach otaczające go życie codzienne – prace w ogrodzie, orkę, żniwa. W tym okresie paleta jego barw stała się dużo jaśniejsza, a jednak malarstwo Muncha było przez cały czas oparte na silnej kolorystyce.

Podczas swego 80-letniego życia stworzył ponad 1700 obrazów. Obie berlińskie wystawy czerpią z tego bogatego dorobku, ekspozycja prezentuje zatem interesujący obraz całości jego pracy artystycznej.

Wystawa „Zauber des Nordens”, Berlinische Galerie, Alte Jakobstraße 124–128, czynna do 22 stycznia 2024 roku. Wystawa „Munch. Lebenslandschaft”, Museum Barberini, Potsdam, Alter Markt, Humboldts, do 1 kwietnia 2024 roku.