Bestsellery półrocza - Andrzeja Rostockiego

Wszystkim wydawnictwom, które przekazały informację o wynikach sprzedaży, dziękuję za współpracę i wykazaną przychylność. Widać wyraźnie, że polskie oficyny dobrze rozumieją potrzebę syntetycznej oceny sprzedaży książek w ciągle trudnym dla polskiego czytelnictwa okresie i decydują się na publikowanie danych. A jeszcze niedawno nie wszyscy wydawcy byli o tym przekonani.

Prezentowane zestawienia literatury polskiej, obcej i faktu należy traktować jako ważny, lecz ciągle ograniczony zakresowo i przybliżony opis zjawisk charakteryzujących polski rynek książki. Trzeba pamiętać, że wiele istotnych jego segmentów nie jest opisanych, poza tym dane publikowane na tej liście półrocznej obejmują tzw. rynek otwarty, czyli sprzedaż przez księgarnie i Internet. Nie zostały uwzględnione informacje o sprzedaży na rynku prasowym. Wydawnictwa niechętnie przekazują dane o tym ważnym obszarze, miejmy jednak nadzieję, że niebawem i to się zmieni.

Pobieżna nawet analiza danych pokazuje, że lista bestsellerów nie skłania do optymizmu. Kiedy porównuje się sprzedaż hitów polskiego rynku książki z bestsellerami rynków zachodnich, nie ma powodów do dumy. Jej wielkość, poza przypadkami kilku rodzynków wydawniczych, jest więcej niż skromna, co powinno martwić, biorąc pod uwagę dynamicznie rosnące wskaźniki wykształcenia i burzliwy rozwój Internetu, który, jak wykazały badania Instytutu Książki i Czytelnictwa Biblioteki Narodowej, w znacznym stopniu wspomaga sprzedaż książek.

Jak ważny jest Internet, przekonałem się, spędzając wakacje na Mazurach. Kilkakrotnie w ciągu miesiąca próbowałem w największej księgarni w Mrągowie kupić bardzo często recenzowaną książkę „Żuławski” wydaną przez Bibliotekę Krytyki Politycznej. Mimo obietnic personelu placówki nie zdołałem jej nabyć, a sądzę, że dzięki sprzedaży internetowej otrzymałbym ją w ciągu kilku dni. Ten prosty przykład pokazuje, jak dobre nawet księgarnie (a mrągowska bez wątpienia do nich należy) borykają się z dystrybucyjnymi kłopotami.

Pierwsze półrocze roku 2008 należało w literaturze polskiej do Waldemara Łysiaka, Katarzyny Grocholi, Małgorzaty Kalicińskiej, Moniki Szwai i Joanny Chmielewskiej. Nowa powieść Waldemara Łysiaka „Lider” bardzo mi się nie podobała, czemu kilkakrotnie dawałem wyraz w omówieniach, ale na szczęście czytelnicy mają swój rozum i konsekwentnie ignorują recenzje i omówienia. Buduje to zdrową krytyczną równowagę między opiniami recenzentów a czytelniczym, często spontanicznym żywiołem. On przede wszystkim kształtuje obraz polskiego rynku książki. Waldemar Łysiak dzięki swojej pisarskiej aktywności oraz polemicznym talentom zbudował bardzo zwartą grupę odbiorców, którzy za pisarzem skoczyliby w ogień, nawet piekielny. Nie należę do jego wyznawców, ale muszę przyznać, że ich lojalność wobec pisarskiego guru budzi mój szacunek.

Katarzyna Grochola, nieco chyba zmęczona łączeniem funkcji wydawcy z rolą pisarza, przeszła, szczęśliwie, pod opiekuńcze skrzydła doświadczonego Wydawnictwa Literackiego i od razu odniosła ogromny sukces. Sprzedaż ponad 71 tysięcy egzemplarzy nowej powieści „Trzepot skrzydeł” w ciągu 17 dni (książka pojawiła się w księgarniach 13 czerwca) to z pewnością jeden z rekordów polskiego rynku książki. I trudny do pobicia. Książka podejmuje niezwykle ważny społecznie problem, jakim jest fizyczna przemoc mężczyzn w polskich rodzinach.

Monika Szwaja, której pisarski debiut obserwowałem z bliska (byłem jurorem w czytelniczym konkursie Zysk i S-ka Wydawnictwo), pisze książki w oszałamiającym tempie. „Dziewice do boju” to druga część „Klubu mało używanych dziewic”. Obydwie powieści nie tylko zaskakują aksjologiczną wyrazistością w cynicznym i zbrukanym świecie, ale także są dowcipne. Z kart tchnie optymizmem, co jest ważne w tak smutnym kraju jak Polska.

Małgorzata Kalicińska jest już klasykiem polskiej powieści popularnej. Od trzech lat niezmiennie pojawia się na listach bestsellerów, a jej dwie książki wywołują ciągły entuzjazm. Miałem szczęście rozmawiać ostatnio z kilkoma, starszymi nawet ode mnie, fankami pisarki i byłem pod wrażeniem entuzjastycznych opinii.

W zestawieniu literatury obcej sensacji nie było. Ostatni tom wielkiej siedmiotomowej sagi Joanne K. Rowling – „Harry Potter i Insygnia Śmierci” – całkowicie zmiażdżył rywali. Nigdy w historii wolnego rynku książki jeden tytuł nie osiągnął tak wielkiej przewagi nad następnym w rankingu.

1 Waldemar Łysiak „Lider” – 80 000 egz.(Nobilis)

2 Katarzyna Grochola „Trzepot skrzydeł” – 71 638 egz.(Wydawnictwo Literackie)

3 Monika Szwaja„Dziewice do boju” – 38 021 egz.(Wydawnictwo SOL)

4 Małgorzata Kalicińska „Dom nad rozlewiskiem” – 37 661 egz.(Zysk i S-ka Wydawnictwo)

5 Joanna Chmielewska „Rzeź bezkręgowców” – 34 000 egz. (wartość szacunkowa)(Kobra Media sp. z o.o.)

6 Jerzy Pilch „Marsz Polonia” – 28 816 egz.(Świat Książki)

7 Andrzej Pilipiuk „Oko jelenia. Droga do Nidaros” – 27 000 egz.(Fabryka Słów)

8 Marek Krajewski, Mariusz Czubaj „Aleja samobójców” – 20 121 egz.(W. A. B.)

9 Małgorzata Kalicińska „Powroty nad rozlewiskiem” – 19 724 egz.(Zysk i S-ka Wydawnictwo)

10 Andrzej Pilipiuk „Oko jelenia. Srebrna Łania z Visby” – 19 000 egz.(Fabryka Słów)

11 Bronisław Wildstein „Dolina Nicości” – 18 000 egz.(Wydawnictwo M) 12 Marcin Wolski „Noblista” – 17 308 egz.(Zysk i S-ka Wydawnictwo)

13 „Listy miłosne” (autorzy różni) – 16 896 egz.(Świat Książki)

14 Michał Witkowski „Barbara Radziwiłłówna z Jaworzna Szczakowej” – 16 625 egz.(W. A. B.)

15 Jacek Piekara „Płomień i krzyż” – 15 000 egz.(Fabryka Słów)

1 Joanne K. Rowling „Harry Potter i Insygnia Śmierci”. Tłum. Andrzej Polkowski – 630 000 egz.(Media Rodzina)

2 Paulo Coelho „Brida”. Tłum. Grażyna Misiorowska – 72 453 egz.(Drzewo Babel)

3 Jennifer Lee Carrell „Szyfr Szekspira”. Tłum. Andrzej Grabowski – 52 002 egz.(Świat Książki)

4 Cecelia Ahern „P.S. Kocham Cię!”. Tłum. Monika Wiśniewska – 47 905 egz.Świat Książki)

5 Ian McEwan „Pokuta”. Tłum. Andrzej Szulc – 40 700 egz.(Wydawnictwo Albatros Andrzej Kuryłowicz)

6 S.C. Lewis „Książę Kaspian”. Tłum. Andrzej Polkowski – 26 100 egz.(wydanie filmowe)(Media Rodzina)

7 Carlos Riuz Zafón „Cień wiatru”. Tłum. Beata Fabjańska-Potapczuk, Carlos Marrodán Casas – 25 953 egz.(Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA)

8 S.C. Lewis „Lew, czarownica i stara szafa”. Tłum. Andrzej Polkowski – 25 500 egz. (wydanie filmowe)(Media Rodzina)

9 Gabriel García Marquéz „Miłość w czasach zarazy”. Tłum. Carlos Marrodán Casas – 25 057 egz.(Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA)