Guus Kuijer z nagrodą pamięci Astrid Lindgren

Ogłoszono laureatów nagrody literackiej dla dzieci i młodzieży, dedykowanej pamięci szwedzkiej pisarki Astrid Lindgren - ALMA. Holenderski pisarz Guus Kuijer otrzymał 5 milionów koron

Aktualizacja: 21.03.2012 11:26 Publikacja: 21.03.2012 10:13

Guus Kuijer z nagrodą pamięci Astrid Lindgren

Foto: ROL

Nagrodę ogłoszono w Vimmerby, miejscu urodzenia Astrid Lindgren. Kiedy przewodniczący jury Larry Lembert skontaktował się z Guusem Kuijerem telefonicznie, by mu oznajmić, że ten został uhonorowany ALMA, Holender powiedział „że czuje się zaskoczony, ale teraz musi iść do dentysty". – To zadzwonię później -  zapowiedział Lembert.

Motywacja jury brzmiała: „Z wolnym od sądów spojrzeniem i intelektualną ostrością przedstawia zarówno problematykę współczesnego społeczeństwa, jak i wielkiej wagi kwestie życiowe. W jego książkach respekt dla dziecka jest tak oczywisty, jak zdystansowanie się od braku tolerancji i ucisku".

Guus Kuijer wychowywał się w Amsterdamie w surowo religijnej atmosferze. Napisał ponad 30 książek, z których większość skierowana jest do czytelników znajdujących się na granicy dzieciństwa i wieku nastoletniego. Debiutował w 1975 roku.

- Moja ulubiona książka Kuijera to „Książka o wszystkim"- mówi „Rz" Ulla Rhedin, członek jury nagrody  ALMA, krytyk literacki. Jej fabuła rozgrywa się w 1951 roku i opowiada o dziewięcioletnim Thomasie. Ojciec chłopca znęca się nad swym synem i żoną. Książka przepojona jest awersją do religijnego dogmatyzmu i ucisku. Charakteryzuje ją jednocześnie ciepło i humor. Jedyne życzenie, jakie ma bohater, to szczęśliwa dorosłość. Chłopiec dostrzega, że aby osiągnąć szczęście, musi przestać się bać.

- Polecam też książki o dziewczynce Polleke - relacjonuje. - Pisarz ukazuje w nich etniczne antagonizmy, zażywanie narkotyków i nowe relacje rodzinne -  podkreśla. - Dzieła Kuijera kreślą trudne dla dzieci dylematy. Nie oferują jednak łatwych rozwiązań. Kujier nie analizuje, nie komentuje i nie moralizuje. Pozwala swoim dziecięcym bohaterom obserwować świat, mieć własne zdanie na jego temat i refleksje, które zasługują na traktowanie ich na serio.

- Nagroda zwraca uwagę całego świata na literaturę dla dzieci i młodzieży, której wartość jest taka sama jak literatura dla dorosłych - mówi „Rz" przewodnicząca zarządu  Szwedzkiej Rady Kultury Kerstin Brunnberg . Stanowi uznanie dla jej znaczenia – podkreśla. - Wymogi stawiane literaturze dla młodszych czytelników nie ustępują wysokiej jakości i artyzmowi literatury dla dorosłych - dodaje.

Według przewodniczącej państwowej Rady Kultury, która nagrodą administruje, wyróżnienie ALMA może zyskać tę samą rangę, co literacki Nobel. - Jej status oraz zainteresowanie książkami dla dzieci młodzieży wciąż wzrasta - komentuje. Chodzi jednak nie tylko o wzrost rangi samego wyróżnienia, ale także pozycji literatury dla dzieci w świecie.

Zdaniem Kerstin Brunnberg, Szwecja zawsze była krajem, który potrafił autorów książek  i ilustratorów dla dzieci i młodzieży docenić i wynieść na wyżyny. To efekt dostępnej już od 1842 r. dla wszystkich klas społecznych szkoły (Folkskola) i prężnie działających różnego rodzaju ruchów propagujących kulturę. Do postrzegania literatury skierowanej do młodszych czytelników jako ważnego czynnika kultury przyczyniły się też szwedzkie aktywistki. Jedną z najwybitniejszych ilustratorek literatury dla dzieci w Szwecji była Elsa Beskow.

- W czasach kryzysu inwestowanie w dzieci to najbezpieczniejsza forma inwestycji w przyszłość - dodaje Kerstin Brunnberg. – Nagroda nie przyniosła jednak efektu zwiększonej liczby  przekładów literatury dla dzieci i młodzieży, co było jednym z jej celów. Tłumaczenia książek z obszarów językowych, z których pochodzą dzieci z rodzin imigranckich, byłyby nobilitacją dla znaczenia kultury tych krajów - tłumaczy. W wyniku ufundowania nagrody przez państwo dotychczasowi laureaci -  m.in.  Belgijka Kitty Crowther i Australijczyk Shaun Tan zyskali niespotykany rozgłos.

W tym roku laureatów wybrano spośród 184 kandydatów z 66 krajów. W jury ALMA zasiada dwanaście osób, w tym przedstawiciel rodziny Astrid Lindgren. Z Polski do tegorocznej nagrody nominowano fundację Cała Polska Czyta Dzieciom – ABCXXI, autorkę słuchowisk, sztuk i utworów prozatorskich dla dzieci Lilianę Bardijewską, autorkę utworów scenicznych oraz książek dla dzieci i młodzieży Joannę Kulmową oraz ilustratora Jana Pieńkowskiego. Pieńkowski jest brytyjskim, ale urodzonym w Polsce ilustratorem i autorem książek i komiksów dla dzieci.

Nazwiska laureatów nagrody im. Astrid Lindgren ogłaszane są również  od 2009 roku na międzynarodowych targach książki dla dzieci w Bolonii.

Anna Nowacka-Isaksson z Vimmerby

Nagrodę ogłoszono w Vimmerby, miejscu urodzenia Astrid Lindgren. Kiedy przewodniczący jury Larry Lembert skontaktował się z Guusem Kuijerem telefonicznie, by mu oznajmić, że ten został uhonorowany ALMA, Holender powiedział „że czuje się zaskoczony, ale teraz musi iść do dentysty". – To zadzwonię później -  zapowiedział Lembert.

Motywacja jury brzmiała: „Z wolnym od sądów spojrzeniem i intelektualną ostrością przedstawia zarówno problematykę współczesnego społeczeństwa, jak i wielkiej wagi kwestie życiowe. W jego książkach respekt dla dziecka jest tak oczywisty, jak zdystansowanie się od braku tolerancji i ucisku".

Pozostało 87% artykułu
Literatura
Stanisław Tym był autorem „Rzeczpospolitej”
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Literatura
Reiner Stach: Franz Kafka w kleszczach dwóch wojen
Literatura
XXXII Targi Książki Historycznej na Zamku Królewskim w Warszawie
Literatura
Nowy „Wiedźmin”. Herold chaosu już nadchodzi
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Literatura
Patrycja Volny: jak bił, pił i molestował Jacek Kaczmarski