Podcast „Rzecz o książkach”: „Fala. Rok 1984 i polski postpunk” Rafała Księżyka

W najnowszym podcaście rozmawiamy z Rafałem Księżykiem, autorem fundamentalnych biografii R. Brylewskiego, K. Staszewskiego i M. Staszczyka, który tym razem napisał o polskim postpunku - m. in. Siekierze, Variete, Kontroli W.

Publikacja: 04.04.2025 19:00

Gdy za żelazną kurtyną niezmiennie trwał Orwellowski „rok 1984”, najlepszym sposobem, by wskoczyć w inną rzeczywistość, było założenie zespołu rockowego – napisał Rafał Księżyk, przypominając długo oczekiwany i niesamowity rok, gdy z jednej strony młodzi Polacy odczuwali duszące efekty stanu wojennego po „karnawale Solidarności”, a także sowieckiej wojny w Afganistanie, z drugiej zaś, inspirując się zimnymi brzmieniami z Zachodu, postanowili dać wyraz swojej skomplikowanej mentalnej sytuacji: stłamszeniu, ale i pragnieniu wolności.

Czytaj więcej

Siekiera w roli głównej: „Idzie wojna, Idzie krwawa rzeź”

„Fala" Rafała Księżyka

Rafał Księżyk przypomina, że 1984 r. był przełomowy dla polskiej muzyki rockowej. Najdobitniej przemówiła młodzież z mniejszych miast. To Ustrzyki Dolne, Łańcut, Rzeszów, Puławy, Zduńska Wola, Toruń, Bydgoszcz, Piła.

- Od dobrych trzydziestu lat sam chciałem przeczytać o nowej fali polskiej, bo uważam, że to jest ważny element kultury polskiej – mówi Rafał Księżyk. - Nie tylko muzyki: to taka formacja kulturowa, która szeroko rozlewała się poza sferę muzyczną. Powstały zespoły pamiętane do dziś, istotne. Zaryzykowałbym twierdzenie, że zespół Siekiera jest aktualnie najczęściej wydawanym i bodaj najbardziej kultowym rockowym wykonawcą z Polski. Praktycznie każdy strzępek nagrań, który po nich został, ląduje teraz na winylu.

Rafał Księżyk wspomina m. in. toruński Klub Od Nowa i organizowany tam festiwal.

- Kazik poznał tam swoją żonę. Jego koncert najpierw z kasety posłuchała, a później dopiero się wybrała na kolejny, chórzystka zespołu Bikini, Ania. Co więcej, jej koleżanka z chórków w zespole Bikini związała się z Jeżykiem, basistą zespołu Kult. A trzecia z chórzystek zespołu Bikini połączyła się już nie węzłem małżeńskim - tam była przelotna relacja - z gitarzystą zespołu Kontrola W. Toruń był w pół drogi między Warszawą a Trójmiastem, gdzie nowa muzyka niewątpliwie się zaczęła.

Rafał Księżyk i Siekiera

Rafał Księżyk wspomina też o próbie rozmowy z Tomaszem Adamskim z Siekiery.

- Nie wypowiedział się do książki. Ja z nim oczywiście rozmawiałem, namawiałem go i to była śmieszna rozmowa. Poczułem tchnienie autorytarnego szefa, czułem się jak na przesłuchaniu, co zresztą z dużą sympatią podjąłem na zasadzie gry, więc mu grzecznie na wszystkie pytania odpowiadałem. Miał się zastanowić, czy wypowie się do książki, ale odpowiedział, że nie.

Mamy za to w „Fali” wiele innych źródeł opowieści o Siekierze.

Barwnie i szeroko omówiony jest w książce festiwal Poza Kontrolą, o swoim znaczeniu i wpływach opowiada jego animator, działający w Rivierze Remont Grzegorz Brzozowicz. Czytamy o grupach Chieny Cmentarne, perypetiach Kontroli W i Kosmetyków Mrs Pinky z Wojciechem Jagielskim, Variete, 1984, One Millions Bulgarians, Aurorze, a także znaczeniu Rozgłośni Harcerskiej.

Podcast powstał we współpracy z internetową księgarnią Nexto, dystrybutorem e-booków, audiobooków i prasy.

Gdy za żelazną kurtyną niezmiennie trwał Orwellowski „rok 1984”, najlepszym sposobem, by wskoczyć w inną rzeczywistość, było założenie zespołu rockowego – napisał Rafał Księżyk, przypominając długo oczekiwany i niesamowity rok, gdy z jednej strony młodzi Polacy odczuwali duszące efekty stanu wojennego po „karnawale Solidarności”, a także sowieckiej wojny w Afganistanie, z drugiej zaś, inspirując się zimnymi brzmieniami z Zachodu, postanowili dać wyraz swojej skomplikowanej mentalnej sytuacji: stłamszeniu, ale i pragnieniu wolności.

Pozostało jeszcze 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Literatura
Podcast „Rzecz o książkach”: „Wyjarzmiona” jak zbiorowy pozew za pańszczyznę
Literatura
Podcast „Rzecz o książkach”: Kinga Wyrzykowska o „Porządnych ludziach”
Literatura
„Żądło” Murraya: prawdziwa Irlandia z Polakiem mechanikiem, czarnym charakterem
Literatura
Podcast „Rzecz o książkach”: Mateusz Grzeszczuk o „Światach lękowych” i nie tylko
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Literatura
Zmarły Mario Vargas Llosa był piewcą wolności. Putina nazywał krwawym dyktatorem
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne