Barbara Nowacka wyrzuciła z lektur pisarza, który przestrzegał przed modelem PiS. I sobą

— Lista lektur była gigantyczna i niestety nieczytana. Były pewne pomysły indoktrynacyjne, na przykład w ostatnich latach powkładano poezję niejakiego (Jarosława Marka) Rymkiewicza. Eksperci bardzo rekomendowali usunięcie. Podpisałam dokument, gdzie pan Rymkiewicz czy pan Dukaj się nie pojawiają — powiedziała ministra edukacji.

Jarosław Marek Rymkiewicz przestrzega przed martyrologią

To prawda w świadomości wielu Rymkiewicz funkcjonuje dziś jako twórca posmoleńskiego wiersza-apelu „Do Jarosława Kaczyńskiego" z frazą „Pan jeszcze coś jest winien Bratu!", a także jako autor wiersz „Krew" – z linijką „Na białych rękawiczkach Tuska". Poparł obóz Jarosława Kaczyńskiego.

Ale jest też Rymkiewicz wcześniejszy, którego można odbierać jako krytyka Rymkiewicza późnego, a nawet ostrzegającego przed kimś takim. Nie wiadomo, czy Jarosław Kaczyński czytał dramat „Dwór nad Narwią" z 1978 r., a wszyscy Polacy powinni przeczytać tę proroczą sztukę, bo opisuje nasze turbulencje z okresu rządów Zjednoczonej Prawicy i jej polityki historycznej. Oto do dworku przyjeżdżają młodzi małżonkowie, Basia i Tadzio, by odrodzić szlachecko-inteligencką tradycję w nowoczesnej postaci.

Czytaj więcej

Opinie polityczno - społeczne

Joanna Ćwiek - Świdecka: Miniony rok szkolny pod szyldem zmiany warty

Zakończył się rok szkolny 2023/2024, który rozpoczął się pod rządami Przemysława Czarnka, a skońc...

Problem polega na tym, że dwór stoi na cmentarzu, a pokrytą pajęczyną przestrzeń zamieszkują upiory romantyzmu. To Jenerał, który przegrał powstanie listopadowe, wierny Porucznik (Wysocki), Walek ucieleśniający mit galicyjskiej rabacji, poeta Kamil z rysami Słowackiego i Amelia, sentymentalna femme fatale. Jenerał prorokuje: „ja jeszcze ożyję. Ożyję, bo jest we mnie ten pęd, ten poryw, ta chęć, która mnie, umarłego, niemal żywym czyni. Już tego dnia, kiedy wieziono mnie na lawecie przez Aleje, powiedziałem sobie: to jeszcze nie koniec". Przecież to niemal proroczy opis „religii smoleńskiej".

Jarosław Marek Rymkiewicz i katastrofy

Basia z entuzjastki polskiej tradycji staje się wyznawczynią martyrologii i wdową, Tadzio zaś z początku innowator i pozytywista – ofiarą romantycznych mitów.

Ważna rola przypada Lutkowi, który jest alter ego Rymkiewicza. Postać odzwierciedla młodzieńczy komunistyczny radykalizm autora „Wieszania" i „Kinderszenen", ale nosi też znamiona samokrytyki doskonałej. Jednocześnie pokazuje przemianę Lutka w radykalnego konserwatystę (czymże jesteśmy bez naszych wartości i przeszłości), którym jest dziś. Ale ożywianie tradycji katastrof i martyrologii zawsze kończy się upiorną klęską.

Czytaj więcej

Plus Minus

Kataryna: Władza otwiera nowy front

Barbara Nowacka: „Kościół się przyzwyczaił, że wszystko ma. Że politycy są na rozkaz. Że jeżeli c...

Napisaną wierszem „komedię serio" „Ułani" z 1975 r. można czytać jako rzecz o zachowaniu narodowej substancji, przyroście naturalnym i czekaniu na urodziny Zbawiciela Ojczyzny. Problem polega na tym, że patriotyczny kanon się wyczerpał, nowoczesność zaś nie daje potencji. Zosia zaczerpnięta z „Pana Tadeusza" nie może stać się zatem matką Polką, bo wytypowany na reproduktora ułańskiej tradycji poeta Ludomir ma nieokreśloną seksualność. Gdy do patriotycznej prokreacji zmusza Ludomira martyrologiczne Widmo (Józefa Poniatowskiego), poetę w łóżku zastępuje ordynans Jan, zaś na kobiercu austriacki feldmarszałek Graf. Trudno to uznać za wzorcową realizację programu 500+.

100 lat Konkursu Chopinowskiego
z „Rzeczpospolitą”

CZYTAJ WIĘCEJ

Jarosław Marek Rymkiewicz i Europa

Z kolei „Porwanie Europy" (1971) to rzecz o kryzysie Europy, sztuka gorzka i mroczna. Liberalnych Polaków przerażać może polski prowincjonalizm, liberałów zaś i konserwatystów – słabość Europy. Wśród dramatów Rymkiewicza, który był w latach 60. kierownikiem literackim Nowego w Łodzi, są też „Lekcja anatomii profesora Tulpa" (1964) i grany od niedawna w Kielcach „Król mięsopust" (1970) o tym, jak chcąc być kimś innym, tracimy siebie i stajemy się nikim.

Ozdobą polskich scen były i są tak zwane imitacje Rymkiewicza, tłumaczenia arcydzieł – „Życie jest snem" i „Księżniczka na opak wywrócona" Calderona de la Barki.