Według zapowiedzi minipowieść jest współczesną reinterpretacją historii miłosnej Dantego i Beatrice widzianej oczami współczesnej kobiety.
Siedemdziesięcioletni polski pianista Witold, znany z kontrowersyjnych interpretacji Chopina, jedzie do Barcelony na zaproszenie towarzystwa organizującego wydarzenia muzyczne. Kobiecą bohaterką jest Beatriz, kochająca muzykę Katalonka po czterdziestce, która po koncercie oprowadza Witolda po mieście. Gdy ten wyznaje, że jest w niej zakochany, zdezorientowana Beatriz niewiele robi, by go do siebie zachęcić. W końcu zostaje przekonana do swego rodzaju związku, który kończy się po kilku nocach powierzchownego seksu w wiejskim domu na Majorce.
Motyw równoległy, komentujący, jak powiedział Coetzee w wywiadzie dla „El Pais”, „pochodzi z czasu, który powieściopisarka George Sand i Fryderyk Chopin spędzili razem na Majorce, gdzie on skomponował większość swoich preludiów”. Ta historia z przełomu 1838 i 1839 r. jest opisana w autobiograficznej powieści Sand „Zima na Majorce”. Tymczasem u Coetzeego Witold umiera, a Beatriz otrzymuje archiwum z warszawskiego mieszkania pianisty i wiersze o jego uczuciach do niej. Zleca ich tłumaczenie na hiszpański i postanawia je przeanalizować.
Czytaj więcej
Wojna sprawiła, że przeżyliśmy bardziej ukraiński rok czytelniczy niż polski. Przesłoniła nawet awanturę o wypowiedź Olgi Tokarczuk przy okazji jej premiery.
„El Polaco” jest drugą – po trzeciej części fikcyjnego cyklu o Jezusie – powieścią Coetzeego, która miała prapremierę po hiszpańsku. To także przejaw walki noblisty z dominacją angielskiego. W „El Polaco” staje się to kluczem do wielopiętrowej historii nieprzetłumaczalnych myśli, emocji, pochodzenia, indywidualizmu.
Trudności, jakie Witold i Beatriz napotykają w nawiązaniu i utrzymaniu związku, wynikają również z używania przez nich pozornie wygodnego „globalnego angielskiego”, który staje się barierą dla prawdziwej bliskości. Ta sama kwestia wyraża się w motywie oryginalnych, ale odrzucanych przez Beatriz interpretacji Chopina w wykonaniu Witolda. Podobny musi być odbiór jego wierszy. Polak ukrywał trudne życie w komunistycznym kraju, wtłoczonym między rosyjskie a niemieckie ambicje.
W wywiadzie dla „El Pais” Coetzee powiedział: „Darzę Chopina najwyższym szacunkiem jako kompozytora. Jest najbardziej oryginalnym talentem pokolenia post-Beethovenowskiego, wywarł trwały wpływ na technikę fortepianową”. Przypomnijmy, że polski dziadek noblisty Albert du Biel (Dubiel) był jednym z pierwszych pisarzy afrykanerskich.
Coetzee wspomina, że na Uniwersytecie w Kapsztadzie uczył się łaciny, która stała się pomostem do lektur po hiszpańsku, m.in. Ewangelii i poezji Pabla Nerudy. W ostatnich latach Coetzee zaangażował się w argentyńską kulturę literacką. W latach 2015–2018 kierował serią seminariów poświęconych literaturze półkuli południowej na Universidad Nacional de San Martín. W Argentynie spotkał „czytelników, którzy naprawdę traktowali książki poważnie i czytali je inteligentnie”.
