Sceny z życia genialnej nieudacznicy

„Kasika Mowka” to trzecia powieść Katarzyny Nowak, córki Doroty Terakowskiej, oparta na autobiograficznych faktach

Publikacja: 05.05.2010 11:44

Sceny z życia genialnej nieudacznicy

Foto: materiały prasowe

Żyją we dwie w ogromnym krakowskim mieszkaniu – zaborcza babka i genialna wnuczka. No, może nie genialna, ale wyjątkowo zdolna. Nie skończyła trzech lat, a już umiała czytać i pisać; wkrótce wymyśliła sobie „pseudonim” – Kasika Mowka.

Tak podpisywała fantastyczne historyjki, którymi zapełniała dziesiątki szkolnych kajetów. Jednak ze szkołą – kiedy już do niej poszła – miała na pieńku. Była aspołeczna. Wredna. Pogardliwa. Nudziła się z rówieśnikami, nie umiała z nimi bawić. Wszystko z winy babki, która ubezwłasnowolniła dziewczynkę nadmierną służalczością. Izolowała przed „złym” światem, dbając jedynie o jej rozwój intelektualny.

Dalszy scenariusz nietrudno przewidzieć. Kasika rośnie, lecz nie dojrzewa. W końcu narcyzm, egotyzm oraz niezaradność obracają się przeciwko niej samej. Zaczyna do niej docierać, ze nie tak wygląda prawdziwe życie, lecz nie umie wyrwać się z sieci babczynej miłości. Frustracja przekłada się na wściekłość skierowaną przeciwko staruszce. Kasika staje się agresywna, okrutna i… coraz bardziej kaleka psychicznie.

Nie wie nic o seksie, o mężczyznach – a odczuwa fizyczne potrzeby. Więc zaspokaja je byle jak, z przygodnym partnerem w pobliskim parku – bo cały jej świat ogranicza się do kamienicy zamieszkałej przez starych ludzi, którymi brzydzi się i gardzi. Finał: babka umiera, panna szuka chłopa-służącego, o co nie łatwo, gdy się ma wygórowane wymagania. Już jako dorosła kobieta, zostaje zmuszona do podjęcia pracy. Byle jakiej, niegodnej jej wybitnych zdolności.

Efekt – przeobraża się w niedomyte, pogrążone w depresji popychle. Nieudacznica. Pytanie – ile w tej historii Katarzyna Nowak przemyciła własnej biografii? Książce daleko do memuaru; realiów też w niej niewiele. Świat i dramat (bo to w sumie dołująca opowieść) Kasiki jest przeskalowany, nadrealny. Postać bohaterki też nierzeczywista, przypomina pokraczne odbicia z gabinetu luster. Mimo to wyczuwa się, że u podłoża opowieści tkwią własne problemy autorki.

Nowak przyznaje, że jej dzieciństwo zdominowała babka, wojująca o dziewczynkę z matką, znaną dziennikarką i pisarką Dorotą Terakowską. Tą samą, o której umieraniu nakręciła film młodsza córka, Małgorzata Szumowska („33 sceny z życia”). Starsza zaś zadebiutowała literacko biografią „Moja mama czarownica. Opowieść o Dorocie Terakowskiej” (2005).

Zastanawiające, że obydwie córki odczuwały potrzebę publicznego rozliczenia się z losem, z rodzinnymi relacjami. Jakby ścigały się – która mocniej, odważniej, bardziej bezkompromisowo sportretuje najbliższych.

„Kasika… ”, ukazująca się ponad rok po sukcesie filmu Szumowskiej, to jakby kolejny krok, następna faza drążenia tematu. W najnowszej książce Nowak pomija matkę, podobnie jak ojca. Rodzice jawią się jako figury mityczne – może istnieją (istnieli?), może są projekcją wyobraźni małej. Ważna jest tylko toksyczna babka. I, oczywiście, sama Kasika.

Sądzę, że autorka identyfikując się z tytułową postacią – usiłuje się od niej wyzwolić. Jak sama mówi, nie lubi Kasiki. To znaczy, nie lubi w sobie tych cech, z których ulepiła swą pannę dziwaczkę. Nowak wciąż czuje się ofiarą emocjonalnych rozgrywek między babką a matką; czuje, że dotkliwa przeszłość nadal jej ciąży, osłabia, determinuje. Czy powieść będzie miała terapeutyczne skutki? Oby. Katarzyna T. Nowak

[i]Kasika Mowka

Wydawnictwo Literackie

Żyją we dwie w ogromnym krakowskim mieszkaniu – zaborcza babka i genialna wnuczka. No, może nie genialna, ale wyjątkowo zdolna. Nie skończyła trzech lat, a już umiała czytać i pisać; wkrótce wymyśliła sobie „pseudonim” – Kasika Mowka.

Tak podpisywała fantastyczne historyjki, którymi zapełniała dziesiątki szkolnych kajetów. Jednak ze szkołą – kiedy już do niej poszła – miała na pieńku. Była aspołeczna. Wredna. Pogardliwa. Nudziła się z rówieśnikami, nie umiała z nimi bawić. Wszystko z winy babki, która ubezwłasnowolniła dziewczynkę nadmierną służalczością. Izolowała przed „złym” światem, dbając jedynie o jej rozwój intelektualny.

Literatura
Stanisław Tym był autorem „Rzeczpospolitej”
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Literatura
Reiner Stach: Franz Kafka w kleszczach dwóch wojen
Literatura
XXXII Targi Książki Historycznej na Zamku Królewskim w Warszawie
Literatura
Nowy „Wiedźmin”. Herold chaosu już nadchodzi
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Literatura
Patrycja Volny: jak bił, pił i molestował Jacek Kaczmarski