Polski jazz w Londynie

Na sobotni koncert w prestiżowej sali Queen Elizabeth Hall w londyńskim South Bank Centre już trzy tygodnie temu zabrakło biletów. Było to jedno z czterech wydarzeń zorganizowanych przez Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z London Jazz Festival, jednym z największych festiwali jazzowych na świecie.

Na popołudniowe “Polish Showcase” z udziałem zespołów pianisty Pawła Kaczmarczyka i wokalisty Grzegorza Karnasa przyszło ok. 400 osób, niektóre z dziećmi, co stworzyło swobodną, rodzinną atmosferę.

Wszędzie jednak słyszało się powtarzane jak mantra nazwisko Stańki. Młoda para chwaliła się znajomym, że należą do “groupies” trębacza, bo jeżdżą na każdy jego koncert, kiedy tylko pojawi się na Wyspach. John, mieszkaniec Londynu i bywalec koncertów jazzowych, który kupował na stoisku nową płytę kwintetu “Dark Eyes”, zwierzył mi się, że przez dwa miesiące słuchał na zmianę tylko dwóch płyt: “Kind of Blue” Milesa Davisa i “Suspended Night” Stańki.

Stańko kończy właśnie tygodniowe tournée po W. Brytanii. Moje serce fana polskiego jazzu podskoczyło z radości, kiedy usłyszałem owacje towarzyszące wejściu Tomasza Stańki na scenę Queen Elizabeth Hall. Tak się wita największe gwiazdy.

Ciekaw byłem, jak zabrzmią koncertowe wersje nagrań z albumu “Dark Eyes”. Stańko zaczął jednak tematem nie z ostatniej płyty, lecz nowszym, napisanym specjalnie na wrześniowy koncert na dziedzińcu Zamku Królewskiego. Ten nastrojowy utwór połączył się idealnie z balladą Komedy “Dirge For Europe” – dowód, że stylistyka i wrażliwość obu artystów są bardzo bliskie. Znakomitą, choć powściągliwą, solówką popisał się tu duński gitarzysta Jakob Bro. – To niesamowity zespół – cieszył się później lider.

Zapewne nawet znawcy twórczości Stańki nie od razu rozpoznali temat “Last Song” nagrany po raz pierwszy na płycie “Balladyna” sprzed 34 lat. Nowa aranżacja jest bardziej stonowana. Ale już w kompozycji “Dark Eyes of Martha Hirsch” muzyka nabrała dynamiki i tempa. Zasłuchana publiczność ani się spostrzegła, kiedy półtoragodzinny koncert dobiegł końca. Tak kontempluje się muzykę, która jest wyrazem uczuć, a nie tylko zgrabnie ułożoną mozaiką nut. Wywołany na bis zespół zagrał kołysankę Komedy “Sleep Safe and Warm” z filmu “Dziecko Rosemary”. Takiej wersji Stańki jeszcze nie słyszałem. Zamiast kojących dźwięków przyniosła niepokój i niepewność. Trębacz powiedział, że dedykuje ją Romanowi Polańskiemu.

Koncert będzie retransmitowany w programie radiowym BBC 3 w poniedziałek o godz. 23.15 GMT i dostępny na stronie internetowej BBC przez tydzień.

[link=http://www.bbc.co.uk/radio3/]www.bbc.co.uk/radio3[/link]

W niedzielę wieczorem w nieco mniejszej sali Purcell Room wystąpił duet Leszek Możdżer - Lars Danielsson. Przyzwyczailiśmy się, że nasz pianista wzbudza aplauz polskiej publiczności, ale w Londynie musi zdobywać nowych słuchaczy. I przyszło mu to z zadziwiajacą łatwością. Telepatyczne porozumienie obu muzyków, idealnie współbrzmiące instrumenty i wreszcie chwytliwe melodie szybko przekonały brytyjskich melomanów, że oto na ich oczach rodzą się nowe gwiazdy europejskiego jazzu. Na koncert złożyły się tematy, które można znaleźć na nagranej w diecie płycie „Pasodoble”, jak na albumach tria Możdżer/Danielsson/Fresco. Publiczność nie chciała wypuścić muzyków ze sceny.

Po 20-minutowej przerwie na solowy koncert wyszedł znakomity, amerykański pianista Vijay Iyer, ale zanim to nastąpiło, stała się rzecz niebywała na festiwalach. Zamiast od razu zapowiedzieć drugiego artystę, konferansjer poprosił publiczność, by jeszcze raz podziękowała duetowi Możdżer/Danielsson. Zerwała się taka burza braw, że wydawało się oczywiste, że obaj wyjdą jeszcze na scenę na nieoczekiwany, drugi bis. Tak się nie stało, ale nie mogło być lepszego sposoby, by lepiej utrwalić w pamięci ten koncert.

Iyer w pełni zasługuje na miano jednego z najbardziej utalentowanych jazzmanów młodego pokolenia. Grał romantycznie jak Keith Jarrett lecz z energią Arta Tatuma. Najróżniejsze odcienie emocji oddawał z zadziwiającą łatwością. Na koniec koncertu zaprosił na scenę hinduskiego wirtuoza tabli i zagrał z nim fascynujący duet pełen rytmicznych zawiłości. Po swoim koncercie Tomasz Stańko podpisywał płyty, a ustawiła się do niego kilka razy zawijana kolejka bodaj dwustuosobowa. Nasz trębacz podpisał wszystkie. Również Leszek Możdżer był oblegany przez fanów. Jak się okazało na koncerty naszych artystów przyszło wiele pracujących w Londynie Polaków. To były ich dwa festiwalowe dni.