Festiwal Warszawa Singera, czyli dlaczego Hollywood nie jest dzielnicą stolicy

W najbliższą niedzielę w Synagodze Nożyków wystąpią dwaj kantorzy: Israel Nachman Turgeman oraz Tzudik Greenwald dysponujący trzyoktawowym głosem. Wychowany w tradycyjnej społeczności ortodoksyjnej Nowego Jorku, od 2007 roku pełni funkcję Naczelnego Kantora Wielkiej Synagogi we Frankfurcie. Wykona zarówno tradycyjne pieśni kantoralne, jak i utwory chasydzkie. Solistom będzie akompaniował Menachem Bristowski.

Siła sefardyjskiej muzyki

Wśród wielu tegorocznych koncertów na uwagę zasługuje m.in. „Sefardic music” firmowany przez multiinstrumentalistę Milo Kurtisa. Wystąpi z własnym zespołem Musical Instruments Logical Organisation Ensemble oraz Kayah i Frankiem Londonem, amerykańskim trębaczem.

Milo Kurtis

Milo Kurtis wystąpi na Warszawie Singera z Kayah

Foto: Marcin Klaban

Choć większość wykonywanych utworów stanowić będą utwory z płyty nagranej z Kayah, to Kurtis specjalnie przygotował program na festiwal.

- Od mojej młodości, czyli lat 50. i 60. mam poczucie głębokiego związania muzyki greckiej z żydowską – opowiada Milo Kurtis. - W tamtych czasach my, Grecy, byliśmy związani z warszawskimi Żydami i chodziliśmy na zmianę albo na Mokotowską do klubu greckiego, albo na Plac Zwycięstwa, teraz Piłsudskiego, gdzie był bar, tańczyliśmy te same tańce. Wszystko się przenikało. Tej muzyki nie da się nauczyć – ani żydowskiej, ani greckiej. Z nią człowiek się rodzi. Te same skale, te same podziały, czyli rytmy.

Ciekawie zapowiada się także występ Raphaela Rogińskiego, który w solowym projekcie przedstawi autorskie interpretacje tradycyjnych żydowskich nigunów – surowych, hipnotycznych melodii, niosących głębokie emocje.

W nietypowej dla siebie roli wystąpi Lech Majewski, autor oprawy wizualnej festiwalu w czasie multimedialnego koncertu z niespodziankami „Gravity. Gitara – Dźwięk – Obraz”. Weźmie m.in. do ręki gitarę…

Lekcja Mariana Turskiego

Jednym z gości specjalnych festiwalu będzie Hanna Krall – autorka m.in. jednej z najważniejszych polskich książek XX wieku „Zdążyć przed Panem Bogiem”, opowieści Marka Edelmana o żydowskim oporze. Pretekstem do rozmowy ze świętującą w tym roku 90. urodziny reportażystką, jest jej ostatnia, nominowana do Nagrody Literackiej Nike książka „Jedenaście” – zbiór mikropowieści o minionym świecie, a także tym dolegliwym, w którym żyjemy – wojny w Ukrainie, kryzysu na granicy polsko-białoruskiej.

W cyklu „Mistrzowie czytają” Anna Romantowska zinterpretuje fragmenty „Pasażerki” Zofii Posmysz, a Magdalena Zawadzka lekcję Mariana Turskiego, utrwaloną przez niego w książce „XI Nie bądź obojętny”.

Przeszłość to teraz

Atrakcją będą spektakle Kamila Białaszka, reżysera młodego pokolenia autora głośnego „Nowego Pana Tadeusza, tylko że rapowego”. W czasie festiwalu będzie można zobaczyć m.in. jego „Skowyt” Allena Ginsberga oraz „Zdziczenie obyczajów pośmiertnych” – spektakl oparty na niedokończonym utworze poetyckim Bolesława Leśmiana.

Zdziczenie obyczajów pośmiertnych, reż. Kamil Białaszek

„Zdziczenie obyczajów pośmiertnych”, reż. Kamil Białaszek

Foto: mat. pras.

- Zdradzał swoją żonę, czego do końca życia nie mógł sobie wybaczyć i w efekcie powstał ten tekst – wyjaśniał reżyser. - Problem uniwersalny i wciąż aktualny. Obecnie przeżywamy upadek klasycznych maczystowskich autorytetów. Brakuje nowego autorytetu męskości. Chciałem, by ta historia była właśnie o upadku maczystowskiego wzorca.

Z publicznością Warszawy Singera kilkakrotnie spotka się Andrzej Krakowski – reżyser, scenarzysta, producent filmowy, pedagog, pisarz i rysownik; profesor City University of New York i doktor sztuk filmowych. Jest też autorem kilkunastu książek, m.in. „Pollywood: jak stworzyliśmy Hollywood”, „Pollywood II: uciekinierzy w raju”. Opowie m.in., jak powstawała trzecia część tej serii, którą pisał 9 lat, a stanie się to w czasie wykładu „Dlaczego Hollywood nie jest dzielnicą Warszawy?”. W czasie innego spotkania będzie wspominał okoliczności powstania słynnego filmu Romana Polańskiego „Nóż w wodzie”, ponieważ był ich świadkiem. Krakowski pojawi się także na spotkaniu z bohaterem prezentowanego na festiwalu filmu dokumentalnego „Amnezja” Jerzego Śladkowskiego. Mowa o Piotrze Piwowarczyku, który rekonstruuje trudną rodzinną historię z dziadkiem biorącym udział w pogromie kieleckim – w tle.  

Na życzenie widzów Dawid D’Or po raz trzeci 

Wydarzeniom festiwalowym będzie towarzyszyła wystawa poświęcona 75-leciu Teatru Żydowskiego. Zobaczyć ją będzie można w Promie Kultury.

Na finał Warszawy Singera w Teatrze Wielkim, po raz trzeci, wystąpi Dawid D’Or, izraelski wokalista dysponujący czterooktawową skalą głosu. Jego muzyka łączy tradycję z nowoczesnością, a słychać w niej wpływy muzyki klasycznej, popu oraz motywów bliskowschodnich. Ciekawostką jest, że oprócz swoich wokalnych umiejętności D’Or posiada także talent plastyczny – jest malarzem.

W dotychczasowych 21. edycjach festiwalu Warszawy Singera odbyło się trzy tysiące wydarzeń, które obejrzało 1 mln 250 tys. widzów.