Polska przegrywa z międzynarodową korupcją

W naszym kraju nie wydano ani jednego wyroku skazującego za korumpowanie przez polskie firmy urzędników za granicą.

Publikacja: 21.06.2013 02:01

Polska przegrywa z międzynarodową korupcją

Foto: Fotorzepa/Robert Gardziński

Anna Słojewska z Brukseli

W opublikowanym wczoraj raporcie paryska organizacja gromadząca najbardziej rozwinięte gospodarki świata przedstawiła ocenę sytuacji w naszym kraju i rekomendacje dotyczące ryzyka korupcji w transakcjach międzynarodowych.

– Polska jest jedną z najszybciej rozwijających się gospodarek i w ciągu ostatniej dekady zanotowała 10-krotny wzrost poziomu inwestycji zagranicznych. W rezultacie polscy przedsiębiorcy mogą być coraz bardziej narażeni na ryzyko korupcji w swojej działalności ponadgranicznej. Niestety, Polska nie może się pochwalić nawet jednym  sukcesem zakończonym postępowaniem antykorupcyjnym w tej dziedzinie – brzmi fragment oceny dokonanej przez ekspertów OECD.

Polska, podobnie jak wszystkie 34 kraje organizacji oraz Argentyna, Brazylia, Kolumbia, Afryka Południowa, Rosja i Bułgaria, jest stroną konwencji antykorupcyjnej OECD i powinna postępować zgodnie z jej zapisami. Tymczasem wiele krajów przez lata nie uznawało za przestępstwo korumpowania przez firmy zagranicznych urzędników, którzy w zamian za łapówki dawali im lukratywne kontrakty.

Do efektywnej walki z tym procederem potrzebna była międzynarodowa konwencja, bo państwo, w którym łapówka jest wręczana, nie ma możliwości postawienia przed sądem zagranicznego inwestora.

Polska ponad 12 lat temu uznała transgraniczną korupcję za przestępstwo, ale w tym czasie nie doszło do żadnego wyroku skazującego. Bez efektu skończyły się dwa postępowania, trzecie – mimo wniesionego oskarżenia – nie zostało nawet rozpoczęte. W każdym przypadku chodziło o łapówki wręczane przez polskie przedsiębiorstwa państwowe zagranicznym urzędnikom w celu wygrania przetargów publicznych w sektorach wrażliwych.

OECD zaleca, by odejść od zasady bezkarności dla przyznających się do dania łapówki

Raport OECD przedstawia szereg zaleceń dla Polski. Przede wszystkim rekomenduje zniesienie zasady bezkarności w odniesieniu do tych łapówkarzy, którzy sami poinformują wymiar sprawiedliwości o swoim przestępstwie. Zdaniem autorów dokumentu taka zasada nie może być stosowana wobec aktów przekupstwa zagranicznych urzędników.

Niepokój autorów raportu budzi także przepis wymagający zakończenia postępowania wobec osoby fizycznej, która w imieniu firmy łapówkę proponowała, zanim rozpocznie się procedurę wobec samej firmy. Zdaniem OECD uniemożliwia to prowadzenie wielu postępowań w sytuacji, gdy łapówkarz sam doniósł o swoim czynie – oraz w sytuacji, gdy po prostu wyjechał z Polski. Dochodzenie przeciwko niemu nie może być bowiem prowadzone pod jego nieobecność i wtedy jego firma, na zlecenie której pieniądze wręczał, pozostaje bezkarna.

Brak konkretnych osiągnięć, a także niesłychanie długie dochodzenia sprawiają, że OECD ma wątpliwości, czy Polska ma doświadczenie i środki wystarczające do skutecznego ścigania bardziej skomplikowanych przypadków międzynarodowego łapownictwa. Zaleca przygotowanie strategii, w której pokaże, jak chce je zwalczać oraz jak zamierza uwrażliwiać urzędników, wymiar sprawiedliwości oraz firmy, głównie państwowe, na takie przypadki.

Wreszcie OECD zaleca zapisanie wprost w polskim prawie dwóch ważnych instytucji: ochrony informatora (ang. whistle-blower – osoba z wewnątrz instytucji, która donosi o nieprawidłowościach) oraz zakazania możliwości odliczania zagranicznych łapówek od podatków.

Organizację dziwi, że Polska nie tylko nie wypełniła jednej z rekomendacji z poprzedniego raportu z 2009 r., ale wręcz zachowała się wbrew niej. Zamiast podnieść górny pułap kary finansowej dla osób prawnych za korupcję, obniżyła go z 20 do 5 mln zł.

Kraj
Były dyrektor Muzeum Historii Polski nagrodzony
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kraj
Podcast Pałac Prezydencki: "Prezydenta wybierze internet". Rozmowa z szefem sztabu Mentzena
Kraj
Gala Nagrody „Rzeczpospolitej” im. J. Giedroycia w Pałacu Rzeczpospolitej
Kraj
Strategie ochrony rynku w obliczu globalnych wydarzeń – zapraszamy na webinar!
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kraj
Podcast „Pałac Prezydencki”: Co zdefiniuje kampanię prezydencką? Nie tylko bezpieczeństwo