Aresztowanie Prymasa Polski. W środku nocy na Miodowej zapalono wszystkie światła

Więziony był przez trzy lata w : Rywałdzie, Stoczku koła Lidzbarka Warmińskiego, Prudniku i na końcu Komańczy w Bieszczadach.

Komuniści zdecydowali się na ten krok z powodu słynnych słów Prymasa  zawartych w liście biskupów polskich z 8 maja 1953 r., w którym biskupi pisali "Rzeczy Bożych na ołtarzach cesarza składać nam nie wolno. Non possumus!”.

Chodziło o to, że władze usiłowały realnie wpływać na obsadę stanowisk w polskim kościele.

Samo aresztowanie mimo, że dramatyczne miało i swoje zabawny akcent. Pies Baca pilnujący rezydencji na Miodowej pogryzł jednego z ubowców. Osobiście opatrzył go Prymas Polski.

Stefanowi Wyszyńskiemu samo uwięzienie mimo, że przebiegające w sposób dramatyczny ( głód, samotność, liczne prowokacje ) pozwoliło stworzyć tak fundamentalne dla Kościoła działa jak „Wielką Nowennę” czy „ Jasnogórskie. Śluby Narodu Polskiego”. Kamienie milowe dające podwaliny pod budowany po wojnie kościół.

Tak więc komuniści zupełnie nieświadomie - jak mówi Kard. S. Nycz w filmie „Ojciec i Pasterz” : przysłużyli się Prymasowi i Kościołowi. Prymas zyskał czas na rozmyślania, pracę i modlitwę”

Wróćmy jednak na Miodową . Jest środek nocy. Funkcjonariusze wręczają pismo od władz. Jest  to nakaz usunięcia z miasta, z zakazem wykonywania jakichkolwiek funkcji związanych z przynależnością do stanu kapłańskiego.

Prymas odmawia podpisania dokumentu. Nie spakował też żadnych osobistych rzeczy oświadczając "nic nie zabieram. Ubogi przyszedłem do tego domu i ubogi stąd wyjdę".

Został wsadzony do samochodu z zamazanymi szybami i w eskorcie 6 innych samochodów wywieziony z Warszawy w nieznane. Trudno nawet wyobrazić sobie co Prymas Wyszyński wtedy czuł. Nie wiedział dokąd i na jak długo jedzie. Mógł spodziewać się najgorszego.

Uderzając w Prymasa komuniści chcieli zastraszyć i podporządkować sobie Kościół katolicki, który był dla nich największą przeszkodą w zaprowadzaniu nowego, „jedynie słusznego” ustroju.

Prymas był najpotężniejszą siła, która jednoczyła ludzi, walczył  o każdego uwięzionego duchownego, zdecydowanie przeciwstawiał się ateizacji, protestował przeciwko zamykaniu seminariów.

Tak opisują ten moment historycy:

– „Ci panowie chcieli strzelać” – oznajmił bp Baraniak.
– „Szkoda, wiedzielibyśmy, że to napad, a tak to nie wiemy co sądzić o tym nocnym najściu” – odpowiedział prymas.
Jeden z napastników wyjaśnił, że przyszli w sprawie urzędowej i dziwi się, że nikt bramy nie otwiera.
– „Godziny urzędowe są u nas za dnia i wtedy i bramy i drzwi są otwarte. Teraz nikt u nas nie urzęduje” – odpowiedział prymas. „Będę się bronić sam”
– „Ale Państwo ma prawo zwrócić się do obywateli kiedy chce” – odciął się jeden z funkcjonariuszy, co gospodarz skwitował stwierdzeniem, że i państwo ma obowiązek przyzwoitego postępowania wobec obywateli.

Pod decyzją o aresztowaniu Prymasa widniały  podpisy Bolesława Bieruta, Jakuba Bermana, Józefa Cyrankiewicza, Hilarego Minca, Edwarda Ochaba i Stanisława Radkiewicza. Warto pamiętać te nazwiska.

Prymas odmówił podpisania dokumentu. Oświadczył, że decyzja o jego internowaniu jest nie tylko bezprawna, lecz także szkodliwa dla Polski. Ponaglany zapisał na papierze tylko jedno słowo: „Czytałem”. Odmówił też spakowania rzeczy osobistych, a nalegającej na to zakonnicy tłumaczył: „Siostro, nic nie zabieram. Ubogi przyszedłem do tego domu i ubogi stąd wyjdę. Siostra składała ślub ubóstwa i wie, co to znaczy”.

Dwa miesiące po uwięzieniu Prymas wypowiedział znamienne słowa :

„Gdy będę w więzieniu, a powiedzą Wam, że Prymas zdradził sprawy Boże – nie wierzcie. Gdyby mówili, że Prymas ma nieczyste ręce – nie wierzcie. Gdyby mówili, że Prymas stchórzył – nie wierzcie. Gdy będą mówili, że Prymas działa przeciwko Narodowi i własnej Ojczyźnie – nie wierzcie. Kocham Ojczyznę więcej niż własne serce i wszystko, co czynię dla Kościoła, czynię dla niej. (Warszawa, 25 listopada 1953)

Biskup Baraniak został wyprowadzony, a prymas jeszcze nie wiedział, że także on zostanie aresztowany. Przyszłego metropolitę poznańskiego osadzono w Areszcie Śledczym na Mokotowie, gdzie przez trzy lata poddawano go brutalnemu śledztwu, przetrzymywano przez wiele dni w zimnej celi, zrywano mu paznokcie i dręczono psychicznie. Oprawcy chcieli w ten sposób uzyskać zeznania obciążające prymasa, które umożliwiłyby wytoczenie mu procesu o zdradę państwa. Mimo straszliwych tortur biskup Baraniak nie dał się złamać i nie obciążył prymasa.

W swoich Pro Memoria Prymas zanotował pod datą 25 września 1953

„Samochód skierowano w ulicę Długą; otoczyło nas sześć innych. Cała ekipa ruszyła koło pałacu Mostowskich na linię W-Z, przez most Śląsko-Dąbrowski i Zygmuntowską ku Jabłonnie. Droga prowadziła na Nowy Dwór, Dobrzyń nad Drwęcą, do Grudziądza. Po drodze nie mogłem odczytać żadnego drogowskazu. Widniało, gdy zatrzymaliśmy się na północnym przedmieściu Grudziądza. Po krótkim postoju zawróciliśmy w kierunku Jabłonowa. Ludzie dążyli do pracy. Przyjechaliśmy z powrotem do Rywałdu. Było to miejsce przeznaczenia mojego”.

Świat zdecydowanie zaprotestował przeciwko uwięzieniu prymasa Polski. Papież Pius XII po otrzymaniu mrożącej krew w żyłach wiadomości szybko podjął decyzję o ogłoszeniu ekskomuniki wobec sprawców aresztowania kard. Wyszyńskiego, a jego dekret został opublikowany 30 września 1953 r. Na konferencji prasowej aresztowanie kard. Wyszyńskiego potępił prezydent Stanów Zjednoczonych Dwight Eisenhower.

Niestety 28 września biskupi podpisali zgodę na uwięzienie Kard. Wyszyńskiego i złożyli ślubowanie na wierność PRL.