10 mln zł kary za "rolowanie" pożyczek i... konsumentów

Ponad 10 mln zł nałożył Prezes UOKiK na siedmiu pożyczkodawców i pośredników kredytu konsumenckiego, którzy byli zaangażowani w „rolowanie” pożyczek, czyli naprzemienne udzielanie konsumentom pożyczek celem spłaty pierwotnego zadłużenia.

Publikacja: 22.02.2024 13:50

10 mln zł kary za "rolowanie" pożyczek i... konsumentów

Foto: Adobe Stock

Po skargach od konsumentów UOKiK przyjrzał się spółkom oferującym refinansowanie pożyczek:  Creamfinance Poland oraz powiązanych z nią kapitałowo: MDP Finance, KIM Finance i JJK Credit, oraz Szybka Gotówka, która działała razem z dwoma podmiotami: Gwarant24 i Centrum Rozwiązań Kredytowych. 

Okazało się, że stosowały one nieuczciwe praktyki prowadzące do obejścia prawa.

Koszty pożyczki przewyższały pożyczkę

Konsument szukający szybkiej pożyczki trafiał na jedną ze stron internetowych: lendon.pl, lendon.com.pl, ekstraportfel.pl lub ekstraportfel.com.pl. Po założeniu konta i pozytywnym rozpatrzeniu wniosku -  otrzymywał pieniądze. Jeszcze przed terminem spłaty pożyczki, pożyczkobiorca otrzymywał od którejś ze spółek z grupy Creamfinance propozycję nowej pożyczki na spłatę wcześniejszej z prowizją oscylującą wokół maksymalnych kosztów przewidzianych w prawie. Mogły to być podmioty: MDP Finance, KIM Finance oraz JJK Credit. Przy spłacie kolejnego zadłużenia, mechanizm wyglądał identycznie -  spółki powiązane z Creamfinance zawierały z nim na zmianę kolejne umowy pożyczkowe. Pieniądze nigdy nie trafiły do pożyczkobiorców. Spłacali oni cały czas koszty kolejnych pożyczek. Konsument, który pożyczył np. 2,4 tys. zł, po cyklu następujących po sobie refinansujących umów kończył z kilkoma umowami pożyczek, o łącznej kwocie prowizji wynoszącej ponad 2,5 tys. zł Gdyby nie dochodziło do naruszenia prawa, maksymalne opłaty ponoszone przez konsumenta wyniosłyby około 850 zł.

Czytaj więcej

UOKiK rusza na „Skarbiec Palikota”. Fikcyjny Rolls Royce obiecany w konkursie

W rezultacie konsument ponosił koszty przekraczające maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu. Gdyby refinansowanie kredytu odbywało się zgodnie z przepisami, konsument, który nie spłacił pożyczki w ciągu 120 dni i zaciągał kolejną u tego samego podmiotu, byłby chroniony. Wszystkie pobierane w tym czasie opłaty musiałyby bowiem mieścić się w limicie kosztów pozaodsetkowych naliczanych od kwoty pierwszego kredytu. Omijając prawo, spółki naraziły pożyczkobiorców na bardzo wysokie koszty kredytów.

Prezes UOKiK ukarał wszystkie podmioty za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów. Na Creamfinance Poland nałożył karę finansową w wysokości 2 949 471 zł, na MDP Finance — 1 885 941 zł, na KIM Finance — 2 545 098 zł, a na JJK Credit — 88 833 zł.   

Pożyczały nie czekając na wniosek

Podobny sposób działania przyjęła spółka Szybka Gotówka, która działała razem z dwoma podmiotami: Gwarant24 i Centrum Rozwiązań Kredytowych. Udzielały pożyczek za  pośrednictwem stron www.szybkagotowka.pl oraz www.freezl.pl.  W tym przypadku spółki stosowały tzw. autorefinansowanie, czyli udzielały kolejnych pożyczek finansujących wcześniejsze zobowiązania bez wyraźnego wniosku konsumenta, przy czym mechanizm ten mógł powtarzać się wielokrotnie, powodując lawinowy wzrost zadłużenia.

Czytaj więcej

Sąd: Refinansowanie zadłużenia nie może szkodzić

- Wszystkie opisane spółki stworzyły model umożliwiający im pobieranie większych prowizji niż dopuszcza prawo. Każda z nich obliczała prowizję pożyczek branych na spłatę rosnącego zadłużenia oddzielnie. Refinansowanie w praktyce polegało na naprzemiennym zaciąganiu kolejnej pożyczki. Pozwalało to pożyczkodawcom na pobieranie wyższych prowizji, niż gdyby każdy z nich udzielał kolejnej pożyczki na spłatę poprzednio przyznanej temu samemu konsumentowi. Prowizja oscylowała wokół górnej granicy pozaodsetkowych kosztów kredytowych. Sądy powszechne w identycznych przypadkach wielokrotnie wskazywały na iluzoryczność takich modeli tworzonych przez kredytodawców celem obejścia prawa, dlatego nasze decyzje nie mogły być inne  – wyjaśnił prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Szybka Gotówka otrzymała od Prezesa UOKiK karę finansową 86 043 zł,   Gwarant24 — 1 359 986 zł, a Centrum Rozwiązań Kredytowych – 993 822 zł.

600 tys. zł kary za brak formularza

Spółki zostały zobowiązane do poinformowania o decyzjach Prezesa UOKiK wszystkich poszkodowanych klientów w korespondencji pocztowej oraz mailowej, a także w formie oświadczenia na strony internetowe oferujące pożyczki.

Spółka Creamfinance Poland została dodatkowo ukarana sankcją  632 029 zł za niedoręczanie konsumentom formularza informacyjnego przed zawarciem umowy pożyczki. Formularz taki jest obowiązkowy, pozwala w jasny sposób zaprezentować konsumentowi warunki zaciąganego zobowiązania. Zawsze ma ten sam schemat i zakres informacji, ułatwia porównanie ofert w różnych instytucjach. Dlatego udzielający pożyczek muszą przekazać go konsumentowi jeszcze przed podpisaniem umowy.

Jak informuje UOKiK, wydane decyzje nie są prawomocne, przedsiębiorcom przysługuje od nich odwołanie do sądu.

Po skargach od konsumentów UOKiK przyjrzał się spółkom oferującym refinansowanie pożyczek:  Creamfinance Poland oraz powiązanych z nią kapitałowo: MDP Finance, KIM Finance i JJK Credit, oraz Szybka Gotówka, która działała razem z dwoma podmiotami: Gwarant24 i Centrum Rozwiązań Kredytowych. 

Okazało się, że stosowały one nieuczciwe praktyki prowadzące do obejścia prawa.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP