SN: Poręczenie za bankruta również jest wiążące dla poręczyciela

Poręczyciela nie zwalnia z odpowiedzialności fakt, że osoba, za którą poręczył, była niewypłacalna z powodu braku majątku.

Aktualizacja: 17.07.2023 06:05 Publikacja: 17.07.2023 03:00

SN: Poręczenie za bankruta również jest wiążące dla poręczyciela

Foto: Fotorzepa / Jerzy Dudek

W szczególności, gdy wiedzieli o tym zarówno wierzyciel, jak i poręczyciel. To sedno orzeczenia Sądu Najwyższego.

Ojciec i syn wystąpili z pozwem o ustalenie nieważności poręczenia, jakiego za ojca udzielił syn spółce z o.o.

W skardze kasacyjnej od wyroku SA w Gdańsku kwestionowali oni ważność tego poręczenia, prosząc SN o wykładnię, że naturze umowy poręczenia oraz jego celowi wyrażonemu w art. 876 § 1 kodeksu cywilnego sprzeciwia się fakt, że dłużnik w dniu podpisania umowy poręczenia był niewypłacalny z powodu brak majątku i możliwości spłaty długu, a wiedzę o tym mieli zarówno poręczyciel, jak i wierzyciel (w tym spółka).

Przypomnijmy, że przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie, gdyby dłużnik go nie wykonał. Oświadczenie poręczyciela powinno być pod rygorem nieważności złożone na piśmie, a w tej sprawie było nawet sporządzone przed notariuszem. Pełnomocnik syna powiedziała „Rzeczpospolitej”, że nie był on w pełni świadomy stanu majątkowego ojca i odpowiedzialności, jaka może na niego spaść.

Czytaj więcej

Poręczenie - jak nie wpaść w pułapkę na całe życie

Sąd Najwyższy w osobie sędziego Krzysztofa Wesołowskiego odpowiedział w uzasadnieniu postanowienia na tzw. przedsądzie, że nie ma przeszkód, aby umowa poręczenia została zawarta, gdy w dniu jej podpisania dłużnik jest niewypłacalny, a także gdy wiedzą o tym zarówno wierzyciel, jak i poręczyciel. Przywołał uchwałę siedmiu sędziów SN z 30 września 1996 r., III CZP 85/96, w której wskazano, że poręczyciel nie może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia nawet z powodu błędu wywołanego podstępnie przez dłużnika co do jego wypłacalności w dacie poręczenia. W związku z tym stan finansowy dłużnika jest bez znaczenia dla bytu prawnego umowy poręczenia. Co więcej, z reguły jest ona stosowana, gdy stan finansowy dłużnika nie jest na tyle dobry, by wierzyciel ufał, że będzie on w stanie spłacić dług samodzielnie.

– Niewypłacalność przedsiębiorcy nie jest nieodwracalna. Może się zmienić choćby w drodze restrukturyzacji czy pozyskania inwestora. Skuteczność poręczenia nie może zatem budzić wątpliwości, nawet jeśli poręczyciel i wierzyciel wiedzą o trudnej sytuacji dłużnika, gdyż nie są w stanie wykluczyć, że mimo wszystko on sam spłaci zobowiązanie. Choć to często mało prawdopodobne.

W praktyce poręcza się za długi osoby powiązanej z poręczycielem, np. członka rodziny lub spółki powiązanej. Wtedy aspekty ekonomiczne schodzą na dalszy plan i liczy się szeroko rozumiane wsparcie. Prawo nie powinno zatem stać na przeszkodzie takim zachowaniom, a kwestionowanie ważności takich poręczeń powinno mieć miejsce tylko wyjątkowo – ocenia Cezary Zalewski, sędzia gospodarczy.

Sygnatura akt: I CSK 5465/22

W szczególności, gdy wiedzieli o tym zarówno wierzyciel, jak i poręczyciel. To sedno orzeczenia Sądu Najwyższego.

Ojciec i syn wystąpili z pozwem o ustalenie nieważności poręczenia, jakiego za ojca udzielił syn spółce z o.o.

Pozostało 92% artykułu
1 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?