Prawie połowa wskaźników laserowych była błędnie oznakowana

Inspekcja Handlowa po raz drugi skontrolowała rynek laserowych wskaźników. Poprzednim razem zrobiła to w 2010 roku, a jej efekty były bardzo negatywne dla przedsiębiorców zajmujących się wprowadzaniem na rynek tego typu produktów. Wówczas aż w 73 proc. przypadków stwierdzono jakieś uchybienia. Tym razem było lepiej, chociaż i tak inspektorzy zakwestionowali prawie 46 proc. produktów, głównie z uwagi na brak informacji w instrukcji obsługi lub nieprawidłowe oznakowanie.

Co to jest

Wskaźniki laserowe to urządzenia pomocne przy prowadzeniu prezentacji, występują w formie samodzielnych przedmiotów, albo jako element długopisów, latarek, pamięci USB czy innych gadżetów. Bezpośrednie patrzenie na wiązkę lasera może mieć niekorzystny wpływ na wzrok, dlatego użytkownik produktu musi wiedzieć jak go używać i być pewnym, że jest bezpieczny. Dlatego właśnie na zlecenie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w IV kwartale 2016 roku Inspekcja Handlowa sprawdziła 92 partie wskaźników laserowych. Podczas ogólnopolskiej kontroli, która dotyczyła głównie sklepów detalicznych oraz hurtowni, inspektorzy wykryli najwięcej uchybień przy oznaczaniu produktów.

Łącznie ze względu na różne nieprawidłowości zakwestionowano 42 partie produktów, tj. 45,6 proc. wszystkich skontrolowanych. W wyniku badań laboratoryjnych zakwestionowano 2 partie produktów. W jednej próbce ujawniono, że klasa bezpieczeństwa produktu jest wyższa, aniżeli klasa deklarowana przez producenta (3R, klasa 2M). W drugiej kwestionowanej próbce, która nie posiadała jakichkolwiek oznaczeń badania wykazały, że wskaźnik laserowy jest klasy 3B. Nieprawidłowości w oznakowaniu stwierdzono we wszystkich zakwestionowanych partiach. Najwięcej stwierdzonych uchybień dotyczyło niepełnych zapisów w instrukcjach użytkowania (57,1 proc. wszystkich zakwestionowanych). W przypadku 11 partii stwierdzono brak ostrzeżeń/oznaczeń na produkcie, w takiej samej liczbie partii – ostrzeżenia i oznaczenia na produkcie były tylko w języku obcym. W trzech partiach stwierdzono brak jakichkolwiek oznaczeń, ostrzeżeń oraz instrukcji użytkowania.

Obowiązki przedsiębiorcy

Zgodnie z art. 10 ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów (DzU z 2016r., poz. 2047) producent jest zobowiązany wprowadzać na rynek wyłącznie produkty bezpieczne, a wprowadzając produkt na rynek polski jest także zobowiązany dostarczać konsumentom informacje w języku polskim:

- umożliwiające im ocenę zagrożeń związanych z produktem w czasie zwykłego lub możliwego do przewidzenia okresu jego używania, jeżeli takie zagrożenia nie są, przy braku odpowiedniego ostrzeżenia, natychmiast zauważalne,

- dotyczące możliwości przeciwdziałania tym zagrożeniom.

Ustawa zawiera także definicję produktu bezpiecznego. W myśl art. 4 ust. 1 jest to produkt, który w zwykłych lub w innych, dających się w sposób uzasadniony przewidzieć, warunkach jego używania, z uwzględnieniem czasu korzystania z produktu, a także, w zależności od rodzaju produktu, sposobu uruchomienia oraz wymogów instalacji i konserwacji, nie stwarza żadnego zagrożenia dla konsumentów lub stwarza znikome zagrożenie, dające się pogodzić z jego zwykłym używaniem i uwzględniające wysoki poziom wymagań dotyczących ochrony zdrowia i życia ludzkiego. Jak dodaje ust. 2, przy ocenie bezpieczeństwa produktu uwzględnia się:

- cechy produktu, w tym jego skład, opakowanie, instrukcję montażu i uruchomienia, a także – biorąc pod uwagę rodzaj produktu – instrukcję instalacji i konserwacji,

- oddziaływanie na inne produkty, jeżeli można w sposób uzasadniony przewidzieć, że będzie używany łącznie z innymi produktami,

- wygląd produktu, jego oznakowanie, ostrzeżenia i instrukcje dotyczące jego użytkowania i postępowania z produktem zużytym oraz wszelkie inne udostępniane konsumentowi wskazówki lub informacje dotyczące produktu,

- kategorie konsumentów narażonych na niebezpieczeństwo w związku z używaniem produktu, w szczególności dzieci i osoby starsze.

Produkt, który nie spełnia wymagań określonych powyżej nie może zostać uznany za produkt bezpieczny.

Zgodnie z art. 33a ust. 2 ustawy, organ nadzoru może, w drodze decyzji, nałożyć na producenta karę pieniężną w wysokości do 100 tys. zł za niewykonanie obowiązków określonych w art. 10 ust. 2 (dostarczenie informacji w języku polskim) a także wprowadzenie na rynek produktu niespełniającego wymagań bezpieczeństwa. Natomiast w myśl ust. 3 ten sam organ może nałożyć na dystrybutora karę pieniężną w wysokości do 100 tys. zł za:

- dostarczanie produktów, o których wie, lub o których, zgodnie z posiadanymi informacjami i doświadczeniem zawodowym powinien wiedzieć, że nie spełniają one wymagań bezpieczeństwa,

- nieprzekazanie producentom, organowi nadzoru oraz wojewódzkiemu inspektorowi Inspekcji Handlowej informacji przekazywanych przez konsumentów o zagrożeniach powodowanych przez produkty,

- nieprzedstawienie organowi nadzoru lub wojewódzkiemu inspektorowi Inspekcji Handlowej dokumentacji niezbędnej do ustalenia pochodzenia produktu. ©?

Klasy bezpieczeństwa

Klasa bezpieczeństwa lasera jest bardzo istotnym oznaczeniem. Poza laserami o klasie 1 wszystkie inne mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia. Przede wszystkim na uszkodzenia narażony jest wzrok. Uznaje się, że wskaźniki laserowe o klasie 3B i 4 w ogóle nie powinny być dostępne dla przeciętnego konsumenta. Dlatego dobierając wskaźnik laserowy warto sprawdzić, co oznaczają kolejne klasy bezpieczeństwa:

- klasa 1 – urządzenie bezpieczne w racjonalnie przewidywalnych warunkach,

- klasa 1M – urządzenie bezpieczne, z wyjątkiem zagrożenia w przypadku patrzenia przez przyrządy optyczne.

- klasa 2 – niska moc, ochrona oka zapewniona przez naturalną awersję i instynktowne reakcje obronne,

- klasa 2M – jak dla klasy 2, z wyjątkiem zagrożenia w przypadku patrzenia przez przyrządy optyczne,

- klasa 3R – bezpośrednie patrzenie w wiązkę może być niebezpieczne,

- klasa 3B – bezpośrednie patrzenie w wiązkę zwykle jest niebezpieczne,

- klasa 4 – wysoka moc, rozproszone odbicia mogą być niebezpieczne.

Szeroka definicja producenta

Zgodnie z art. 3 ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów, producent oznacza:

- przedsiębiorcę prowadzącego w Unii Europejskiej lub na terytorium państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym działalność polegającą na wytwarzaniu produktu albo każdą inną osobę, która występuje jako wytwórca, umieszczając na produkcie bądź do niego dołączając swoje nazwisko, nazwę, znak towarowy bądź inne odróżniające oznaczenie, a także osobę, która naprawia lub regeneruje produkt,

- przedstawiciela wytwórcy, a jeżeli wytwórca nie wyznaczył przedstawiciela – importera produktu, w przypadkach gdy wytwórca nie prowadzi działalności w Unii Europejskiej lub na terytorium państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,