Działa on w każdym powiecie oraz mieście na prawach powiatu, chyba że powiaty zawarły porozumienie o utworzeniu jednego wspólnego stanowiska takiego rzecznika. Jego zadania określają przepisy [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=185138]ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów[/link], konkretnie jej art. 42.
[srodtytul]Wytłumaczy zawiłe przepisy[/srodtytul]
Zgodnie z jego treścią rzecznik konsumentów zapewnia przede wszystkim bezpłatne poradnictwo konsumenckie i informację prawną w zakresie ochrony interesów konsumentów. Realizując to zadanie, rzecznik świadczy przede wszystkim pomoc polegającą na redagowaniu pism reklamacyjnych, oświadczeń o odstąpieniu od umowy lub wezwań do dobrowolnego spełniania roszczeń.
Rzecznik świadczy także pomoc w interpretacji zapisów zawartych w kartach gwarancyjnych na zakupione towary dotyczących m.in. terminów, w których świadczone być powinny naprawy gwarancyjne.
[b]Rzecznik nie posiada natomiast kompetencji do wydawania nakazów, zakazów oraz nakładania kar i grzywien na przedsiębiorców.[/b]