W grupie musi być co najmniej 10 osób

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=430ECFF735D1967DAFE20E2B02FA0EE5?id=339363]Ustawa z 17 grudnia 2009 roku o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym[/link] ma zastosowanie w sprawach o roszczenia o ochronę konsumentów, z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny oraz z tytułu czynów niedozwolonych, z wyjątkiem roszczeń o ochronę dóbr osobistych.

Spośród dwóch możliwych modeli, tj. opcji opt-in oraz opt-out polski ustawodawca wybrał ten pierwszy. W wariancie tym zakłada się podjęcie wyraźnej, samodzielnej decyzji co do dochodzenia praw na drodze sądowej w postępowaniu grupowym. Przeciwieństwem modelu opt-in jest opt-out, który oznacza przynależność do grupy z mocy prawa przy jednoczesnej możliwości wystąpienia z niej.

[srodtytul]Wymagane oświadczenia[/srodtytul]

Zgodnie z ustawą w skład grupy wchodzą osoby, które złożyły stosowne oświadczenie w tym zakresie przed dniem wniesienia powództwa, oraz osoby, które przystąpiły do grupy po ogłoszeniu przez sąd o wszczęciu postępowania grupowego.

[b]Ogłoszenie zostaje dokonane po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym[/b]. Ogłoszenie umieszcza się w poczytnej prasie o zasięgu ogólnokrajowym. W szczególnych wypadkach również w prasie o zasięgu lokalnym.

Ogłoszenie powinno wskazywać:

- wymienienie sądu, przed którym toczy się postępowanie grupowe; 

- oznaczenie stron postępowania oraz oznaczenie przedmiotu sprawy; 

- informacje o możliwości przystąpienia do grupy przez osoby, których roszczenia mogą być objęte powództwem grupowym poprzez złożenie reprezentantowi grupy, w oznaczonym terminie, nie krótszym niż jeden, a nie dłuższym niż trzy miesiące od daty ogłoszenia, pisemnego oświadczenia o przystąpieniu do grupy; 

- zasady wynagrodzenia pełnomocnika; 

- wzmiankę o wiążącym skutku wyroku wobec członków grupy. 

Przystąpienia do grupy, po ogłoszeniu, dokonuje się poprzez złożenie reprezentantowi grupy stosownego oświadczenia. Musi być ono złożone w wyznaczonym przez sąd terminie. W przeciwnym razie jest nieskuteczne.

[srodtytul]Razem albo oddzielnie[/srodtytul]

Z chwilą złożenia oświadczenia o przystąpieniu do grupy pomiędzy członkiem grupy a pozwanym będzie powstawał skutek sprawy w toku (art. 192 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=906021C3C4F8A71B08066CD633B6506B?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link]).

W konsekwencji osoba, która przed wszczęciem postępowania grupowego wytoczyła przeciwko pozwanemu powództwo indywidualne, które może być objęte postępowaniem grupowym, nie później niż do zakończenia postępowania w pierwszej instancji, będzie mogła złożyć oświadczenie o przystąpieniu do grupy. W takim przypadku sąd wyda postanowienie o umorzeniu postępowania indywidualnego.

Dodatkowo [b]wszczęcie postępowania grupowego nie zamyka możliwości tego, że osoba fizyczna czy też podmiot może samodzielnie dochodzić swych praw przed sądem, nawet przeciw temu samemu pozwanemu, wybierając drogę indywidualnego procesu[/b]. Nie może jedynie uczestniczyć jednocześnie w postępowaniu grupowym jako członek grupy oraz prowadzić swojego indywidualnego postępowania w tej samej sprawie.

Należy podkreślić, że to reprezentant grupy (którym może być członek grupy albo rzecznik konsumentów) jest formalnie stroną postępowania, czyli powodem. To reprezentantowi grupy członkowie grupy powierzają prowadzenie postępowania.

Nie są więc oni formalnie stroną postępowania, mogą być jedynie przesłuchiwani w tym charakterze. Warto mieć zatem świadomość, że przystąpienie do grupy i wybór reprezentanta, który formalnie jest stroną w procesie, jest swego rodzaju surogatem wytoczenia powództwa indywidualnego.

[srodtytul]Uporządkowanie zgłoszeń i selekcja[/srodtytul]

Kolejnym etapem jest uporządkowanie zgłoszeń według przyjętych w danym postępowaniu kryteriów, np. w co najmniej dwuosobowe podgrupy.

Biorąc pod uwagę fakt, iż wnosząc powództwo grupowe, roszczenia pieniężne wszystkich członków grupy (podgrupy) winny być ujednolicone, owa standaryzacja roszczenia wymusza uszeregowanie zgłoszeń potencjalnych członków grupy pod kątem np. wysokości szkody rzeczywistej, która została im wyrządzona.

Jak się wydaje, owa wstępna selekcja jest również przypisana reprezentantowi grupy.

[srodtytul]Początkowa faza sporu [/srodtytul]

W zakreślonym przez sąd terminie, nie krótszym niż miesiąc, pozwany będzie mógł podnieść zarzuty co do członkostwa określonych osób w grupie (podgrupie). Będzie mógł zatem kwestionować prawo do uczestnictwa w grupie, wysokość roszczenia oraz podstawy dowodowe, stawiać zarzut przedawnienia.

W sprawach o roszczenia pieniężne ciężar udowodnienia przynależności członka do grupy będzie spoczywał na powodzie. W innych sprawach do ustalenia przynależności członka do grupy wystarczy uprawdopodobnienie.

W przypadku roszczeń pieniężnych zatem jest to sytuacja korzystna dla pozwanego przedsiębiorcy, albowiem to od powoda wymagać się będzie istotnego nakładu pracy zmierzającego do wykazania zasadności składu grupy, w przypadku kwestionowania uczestnictwa poszczególnych osób w grupie przez pozwanego.

[b]Powód, w odpowiedzi na potencjalne zarzuty ze strony pozwanego co do składu grupy, będzie mógł zobowiązać członka grupy do złożenia w wyznaczonym terminie dodatkowych dowodów i wyjaśnień.[/b]

Po upływie zakreślonego przez sąd terminu, nie krótszego niż miesiąc od doręczenia powodowi zarzutów co do członkostwa, sąd wyda postanowienie co do składu grupy. Po wydaniu postanowienia oświadczenie członka grupy o wystąpieniu z grupy będzie bezskuteczne.

Z tym momentem skład grupy podlegać będzie ustaleniu i nie będzie mógł być zmieniany.

[ramka][b]Co w deklaracji o przystąpieniu[/b]

Oświadczenie o przystąpieniu do grupy powinno zawierać:

- określenie żądania;