Putinomika, czyli jak rosyjska gospodarka zaczyna dołować

Inflacja wywołana gigantycznymi wydatkami zbrojeniowymi zaczyna doskwierać Rosjanom, co z kolei niepokoi Kreml.

– Ziemniaki gdzieś zniknęły – dziwił się jeszcze w czerwcu sam Władimir Putin. Po nim tak samo zdziwił się Aleksandr Łukaszenko, bo na Białorusi też zabrakło ziemniaków.

Czytaj więcej

Rolnictwo

Rosjanie zjedli białoruskie kartofle. Białoruś zacznie kupować je w Unii

Władze Białorusi zniosły ograniczenia na import z krajów UE wielu produktów rolnych, w tym najważ...

Rosyjski rynek zassał je z sąsiedniego kraju, bo tam były i w dodatku tańsze. A w Rosji ich zabrakło, bo w ubiegłym roku był kiepski urodzaj, ponad 45 proc. maszyn rolniczych pochodzi z zagranicy (i z powodu sankcji nie ma jak ich reperować), a inflacja wywołana wydatkami na zbrojenia postawiła większość drobnych wytwórców na krawędzi upadku.

Jak ziemniaki prowadzą do powrotu radzieckiego sposobu rządzenia gospodarką

A kartofle w ciągu roku zdrożały co najmniej dwukrotnie (zależnie od regionu). Nawet oficjalnie inflacja jest najwyższa od dziewięciu lat i w pierwszym półroczu 2025 roku sięgnęła 12,5 proc. – Z jej powodu drożeje przede wszystkim najtańsza żywność. Do tej pory jej zakupy stanowiły największy wydatek w rosyjskich budżetach domowych – ponad 35 proc., gdy w USA tylko 14 proc. – mówi jeden z moskiewskich ekspertów, przewidując, że teraz inflacja może odbić się na budżetach domowych.

Lekarstwem na nią miałoby być państwowe regulowanie cen najważniejszych artykułów żywnościowych, co proponuje m.in. ministerstwo handlu.

– Ministerstwo zostało zbesztane przez Putina za szybki wzrost cen ziemniaków i innych warzyw. Wystraszony resort zaproponował wprowadzenie „cenowych widełek” dla najważniejszych produktów z punktu widzenia konsumenta – mówił były rosyjski wiceminister finansów, obecnie opozycjonista Siergiej Aleksaszenko o tym, skąd wziął się sam pomysł.

– Ponieważ takie „widełki” będą ustanawiać dla każdego regionu oddzielnie, a zmiany urodzaju, dochodów mieszkańców i jeszcze góra innych czynników popychają ceny raz w jedną, a raz w drugą stronę, to w każdym regionie trzeba będzie tworzyć osobny „departament widełkotwórstwa”. Ponieważ pod rządami Putina regiony nie mają samodzielności i mieć nie mogą, to na szczeblu federalnym trzeba będzie wyznaczyć osobnego wiceministra handlu, który będzie się tym zajmował. Z czasem zażąda on dla siebie oddzielnego resortu – opisywał Aleksaszenko, jak będzie przebiegał powrót radzieckich czasów w rosyjskiej gospodarce.

Krótszą drogę proponują deputowani putinowskiego parlamentu. – Ostatnio widzimy, że ceny produktów raz padają, to znów rosną. Tak było z ziemniakami, i z mlekiem, i z olejem. (…) Powinny zostać sformułowane zasady i metody tworzenia uczciwej ceny – stwierdziła deputowana z parlamentarnego komitetu ds. rolnictwa Julia Ogłobina. Oczywiście stworzone przez urzędników, którzy potem nakażą rynkowi ich przestrzeganie.

Natychmiastową rezygnację z wolnego rynku zaproponowała grupa moskiewskich ekonomistów: po prostu należy zamrozić ceny do końca października.

Coraz więcej Rosjan czuje finansowe skutki wojny

– Mam wrażenie, że napięcia w rosyjskiej gospodarce korelują ze społecznymi i jedno i drugie by spadło, gdyby zakończyły się aktywne działania bojowe (w Ukrainie) – mówi rosyjska politolog na emigracji Jekaterina Szulman.