Przykładem ożywiona dyskusja o reformie służby zdrowia, zmieniona w pryncypialny spór o to, czy przychodnie mają być prywatne, czy publiczne.
Owóż forma własności jest tu sprawą drugorzędną, bo klucz do uzdrowienia systemu usług medycznych leży w systemie ubezpieczeń i w uruchomieniu mechanizmów konkurencji. Dopóki mamy jeden biurokratycznie zarządzany NFZ, arbitralnie wyznaczający ceny i limity, nawet stuprocentowa prywatyzacja przychodni i szpitali nic nie zmieni, stworzy po prostu sytuację jak w peerelowskim rolnictwie, które niby było indywidualne, ale przecież w najmniejszym stopniu nierynkowe.
I odwrotnie – przy uruchomieniu konkurencji nie ma potrzeby na siłę narzucać formy własności. Dziesięć lat temu robiłem dla TVP reportaż o amerykańskim publicznym szpitalu, który z powodzeniem konkurował z istniejącymi w tym samym hrabstwie placówkami prywatnymi.
Podobnemu skretynieniu uległa natychmiast debata o euro. Tak jak kiedyś osłabienie czy wzmocnienie waluty, tak teraz zastąpienie złotego euro przedstawiane jest jako cudowny sposób na gospodarczą prosperity.
Otóż nic podobnego, euro samo z siebie niewiele zmieni – czy się opłaci, czy nie, zależy od tego, jak się do jego przyjęcia przygotujemy i jak tę operację przeprowadzimy. A kondycja gospodarki nie zależy od używanej waluty, tylko od stopnia swobody gospodarczej, praworządności, stabilności i przewidywalności systemu podatkowego i innych tego rodzaju spraw, które naprawić jest znacznie trudniej, niż wyzbyć się złotego.
