Ceny w sklepach rosną wolniej, ale Polacy tego nie widzą

W maju średnio w sklepach było wciąż ok. 20 proc. drożej niż przed rokiem i niestety nic nie wskazuje, by szybko miało się to zmienić. Nawet jeśli na świecie ceny spadają.

Publikacja: 12.06.2023 03:00

Ceny w sklepach rosną wolniej, ale Polacy tego nie widzą

Foto: Bloomberg

Choć na pierwszy rzut oka sytuacja się poprawia – w kwietniu ceny wzrosły r./r. o 20,4 proc., a w marcu o 23,7 proc. – to wciąż konsumenci tego nie zauważą – wynika z badania UCE Research i uczelni WSB Merito, które „Rzeczpospolita” poznała jako pierwsza. Obejmuje ono 17 kategorii i blisko 100 najczęściej wybieranych podstawowych produktów. Łącznie zestawiono ze sobą blisko 80 tys. cen detalicznych z ponad 39 tys. sklepów należących do 63 sieci handlowych.

rp.pl

Ceny nie spadają

Analizując wyniki najnowszej edycji badania, ekonomiści niestety nie są optymistami. – Dynamika wzrostu obniża się, jednak ceny nadal rosną, choć wolniej niż w poprzednich miesiącach. Powodów tej sytuacji jest kilka. Po pierwsze to, że w maju ubiegłego roku ceny już były bardzo wysokie, a wzrost mierzymy, porównując ceny tegoroczne do tych z zeszłego roku – mówi Agnieszka Gawlik z Uniwersytetu WSB Merito w Opolu.

– Wzrost cen wyhamowuje wzrost popytu, gospodarstwa domowe zaczynają ograniczać zakupy, co zmniejsza presję inflacyjną. Potaniały niektóre dobra, kluczowe, jeśli chodzi o koszty produkcji – takie jak paliwa czy surowce, co zmniejsza presję na zwiększanie cen oferowanych na rynku dóbr – dodaje. Zaznacza, że wzmocnienie kursu złotego korzystnie wpłynęło z punktu widzenia konsumentów na ceny towarów importowanych.

Na razie w ujęciu rocznym widać jedynie spadek w jednej kategorii. 3,9 proc. staniały tłuszcze, których ceny eksplodowały przed rokiem, Warzywa są niemal o niemal 40 proc. droższe, choć cena cebuli w ciągu rok się podwoiła. Ponad 30 proc. droższa jest też chemia.

– Główną przyczyną mniejszej dynamiki wzrostu cen w kategorii napojów i żywności jest mniejszy niż prognozowano spadek kosztów produkcji spowodowany zmniejszeniem tych kosztów, a przed wszystkim nośników energii. Wydaje się pewne, że ten trend pozostanie z nami na dłużej z uwagi na ustabilizowanie się światowych rynków w zakresie nośników energii – mówi Hubert Gąsiński z Uczelni WSB Merito w Warszawie.

Zmiany będa postępowały, choć uderzają w finanse firm. – Przede wszystkim spadła siła nabywcza Polaków. Wysokie ceny w sklepach wymusiły niższą konsumpcję. Wiele osób ma też dodatkowe obciążenie finansowe w postaci bardzo wysokich rat kredytów mieszkaniowych. To sprawia, że Polacy zaciskają pasa i rozważniej podchodzą do kwestii zakupowych – mówi Adam Łącki, prezes Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.

GUS podaje, że sprzedaż detaliczna w pierwszym kwartale 2023 roku zmalała o 3,5 proc. rok do roku. W marcu spadła o 7,3 proc. r,/r. – Tak dużą zmianę obserwowaliśmy ostatni raz w pandemii. Dziś czynnikiem kryzysogennym dla handlu jest przede wszystkim wysoka inflacja – dodaje.

Na świecie poprawa

Zgodnie z danymi z indeksu FAO ceny żywności na świecie w maju br. spadły do 124,3 pkt ze 127,7 pkt w kwietniu. Majowy spadek według autorów badania był wspierany przez znaczące obniżki indeksów cen olejów roślinnych, zbóż i nabiału, które zostały częściowo zrównoważone przez wzrost indeksów cukru i mięsa. Jednak sporo czasu trzeba, by spadki, które notuje FAO przekładały się dalej na krajowe ceny w sklepach.

Jednak jest zdecydowanie za wcześnie na optymizm. Potrwa, zanim trend będzie widoczny w sklepach. – Ustabilizowanie się cen żywności na świecie przełoży się bezpośrednio na zahamowanie dalszego wzrostu cen na krajowym rynku – mówi Agnieszka Gawlik. – Trzeba wyraźnie zaznaczyć, że nie należy się spodziewać spadku cen żywności. Możemy zaobserwować jedynie zahamowanie dalszego wzrostu i ustabilizowanie się rynku na nowym, ale wyższym poziomie w stosunku do cen z lat 2021 i 2022.

Rynek wciąż rozregulowany

Rynek spożywczy jest wciąż rozregulowany z powodu zarówno walki o promocje, jak wciąż widocznych efektów wojny w Ukrainie. Wskutek tego paradoksów cenowych nie brakuje. – Ilość skupowanego w Polsce mleka stale wzrasta, a ceny w skupach maleją. Można by pomyśleć, że odzwierciedleniem niskich cen skupowania mleka będą również niskie ceny w sklepach. Niestety, jest odwrotnie – mleko drożeje w szybkim tempie – mówi Iwona Karczmarczyk, odpowiedzialna za kampanie w serwisie Moja Gazetka.

– Ogólny wniosek z naszej analizy jest dość pesymistyczny: podrożał każdy z badanych rodzajów mleka. Cena mleka UHT 2 proc. wzrosła w ciągu roku o 20 proc., z kolei mleka świeżego 2 proc. aż o prawie 30 proc. – dodaje.

Podobne paradoksy widać niestety w przypadku wielu innych kategorii. Dlatego konsumenci odczuwają negatywne zjawiska na swoich portfelach.

Niemniej nawet ekonomiści starają się szukać pozytywnych informacji. – Faktycznie i stabilnie schodzimy ze szczytu drożyzny w Polsce. Ponadto należy zauważyć, iż powoli i bardzo sukcesywnie gospodarka będzie zmierzała w kierunku dalszego hamowania wzrostu cen z uwagi na wymienione wcześniej czynniki – mówi Hubert Gąsiński.

– Jednym z aspektów mających wpływ na dynamikę cen jest otoczenie społeczno-polityczne. Tonowanie nastrojów przy udziale instytucji państwowych będzie miało swoje skutki w stabilizacji cen i tworzeniu gruntu pod luzowanie polityki cenowej, czyli spadku stóp procentowych – dodaje Hubert Gąsiński.

Choć na pierwszy rzut oka sytuacja się poprawia – w kwietniu ceny wzrosły r./r. o 20,4 proc., a w marcu o 23,7 proc. – to wciąż konsumenci tego nie zauważą – wynika z badania UCE Research i uczelni WSB Merito, które „Rzeczpospolita” poznała jako pierwsza. Obejmuje ono 17 kategorii i blisko 100 najczęściej wybieranych podstawowych produktów. Łącznie zestawiono ze sobą blisko 80 tys. cen detalicznych z ponad 39 tys. sklepów należących do 63 sieci handlowych.

Ceny nie spadają

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Handel
Francuzi oszczędzają na wszystkim. "Niektórzy mniej jedzą i rzadziej się kąpią"
Materiał Promocyjny
Nowe finansowanie dla transportu miejskiego w Polsce Wschodniej
Handel
Twarde rozmowy UE-Chiny. Zaskakująco pozytywne wyniki
Handel
Przed inflacją uciekamy do internetu. Bogatsi też
Handel
Po zakupowe okazje do internetu. Zwyczaje zakupowe na trudne czasy
Materiał Promocyjny
Sieć kampusowa 5G dla bezpieczeństwa danych
Handel
Amazon szykuje sklepy odzieżowe bez kas
Handel
Polacy chcą w grudniu zakupów w niedzielę. Ekonomiści widzą pozytywy zakazu