Ustawa jest pod tym względem jasna, podatek powinien pobierać operator pocztowy, czyli w Polsce jest to Poczta Polska. - Pobrane należności przywozowe operator jest zobowiązany przekazać na rachunek urzędu skarbowego określonego na podstawie art. 70 ust. 5 w terminie 10 dni od dnia wydania przesyłki odbiorcy – czytamy w ustawie. - W przypadku niepobrania należności przywozowych od odbiorcy przesyłki, operator jest zobowiązany do uiszczenia tych należności w terminie 10 dni od dnia wydania przesyłki odbiorcy – brzmi kolejny punkt.

Czytaj także: Koniec z „prezentami" i nieopodatkowanymi paczkami z Chin

Tymczasem panuje przekonanie, że zwłaszcza przesyłki o stosunkowo niewielkiej wartości i do tego oznaczone jako prezent, z VAT czy cła, są zupełnie zwolnione. Dlatego popularność zakupów na chińskich serwisach internetowych rośnie bardzo szybko, z tej opcji korzysta juz nawet kilka milionów Polaków. - W Polsce nie obowiązywał pułap zwolnienia z podatku VAT przesyłek od wartości do 22 euro, różne kraje swoje pułapy wprowadzały, ale Polska się na to nie zdecydowała – mówi radca prawny Krystian Szostak.

Liczba przesyłek z Chin, dzięki serwisom internetowym, umożliwiającym zakupy w Azji z Aliexpress na czele, rośnie lawinowo. Poczta Polska podaje, że tylko w pierwszym półroczu skok liczby przesyłek wyniósł 15 proc. Nie wiadomo jednak od jakiej części daniny są opłacane.

- Poczta Polska jest inkasentem należności tj. cła i podatku VAT, od przesyłek spoza UE, zawierających towary, doręczanych przez Pocztę Polską. Należności te Poczta jest zobowiązana pobrać przed wydaniem przesyłki odbiorcy. Z tego obowiązku Poczta Polska się wywiązuje. Istotne jest jednak to, że należności są inkasowane tylko wówczas gdy należność została naliczona przez służby celno-skarbowe – wyjaśnia Justyna Siwek, rzecznik spółki. - Poczta Polska przedstawia wszystkie przesyłki z towarami pochodzące z krajów spoza UE do kontroli celno-skarbowej. Organy celne decydują w każdym przypadku o wymierzeniu należności celnych i podatkowych – dodaje.

Wszyscy są zgodni, że system wymaga zmiany. Przy Ministerstwie Finansów powstał specjalny Zespół, który ma opracować propozycję zmian w obecnym systemie. - Jesteśmy w dialogu z Ministerstwem Finansów w zakresie zwiększenia szczelności celno – skarbowych. Dodatkowo, dzięki naszej inicjatywie i we współpracy z Krajową Administracją Skarbową, powstał nowy punkt kontrolny celno – skarbowy w naszej sortowni w Lublinie – wyjaśnia Justyna Siwek.

- Szwecja zdecydowała się na uszczelnienie systemu i wprowadzono rozwiązania, w którym pobiera się VAT również od przesyłek listowych zawierających produkty, co więcej została zawarta umowa z jednym z nieeuropejskich portali, który sam pobiera VAT i oddaje go Szwecji. U nas nadal obowiązuje XIX myślenie, iż przesyłka listowa zawiera tylko kartkę papieru z tekstem. Tymczasem rynek dawno poszedł do przodu i w ten sposób przesyłane są produkty, o czym wie każdy dokonujący zakupów na wschodnioazjatyckich portalach – mówi Krystian Szostak.

Polskie prawo celne

Art. 65a. [Należności przywozowe pobierane przez operatora pocztowego]

1. W przypadku doręczania przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe, zwanego dalej "operatorem", przesyłek zawierających towary, w stosunku do których istnieje obowiązek uiszczenia należności przywozowych, operator jest zobowiązany pobrać te należności od odbiorcy przed wydaniem mu przesyłki.

2. Pobrane należności przywozowe operator jest zobowiązany przekazać na rachunek urzędu skarbowego określonego na podstawie art. 70 ust. 5 w terminie 10 dni od dnia wydania przesyłki odbiorcy.

3. Najpóźniej następnego dnia roboczego po upływie terminu, o którym mowa w ust. 2, operator jest zobowiązany dostarczyć do urzędu celno-skarbowego, w którym przesyłka została przedstawiona, dowód przekazania należności przywozowych wraz z wykazem zawierającym numery dokumentów celnych dotyczących przesyłki, datę wydania przesyłki odbiorcy oraz kwotę należności przywozowych.

4. W przypadku niepobrania należności przywozowych od odbiorcy przesyłki, operator jest zobowiązany do uiszczenia tych należności w terminie 10 dni od dnia wydania przesyłki odbiorcy.

5. W przypadku niedotrzymania terminu, o którym mowa w ust. 2 i 4, operator jest zobowiązany do zapłaty odsetek, o których mowa w art. 114 unijnego kodeksu celnego.

6. (uchylony).

7. (uchylony).

8. Organ celny, w drodze decyzji, określa:

1) kwotę należności przywozowych wynikającą z dokumentów celnych towarzyszących przesyłce, nieprzekazanych lub nieuiszczonych przez operatora w terminie, o którym mowa w ust. 2 lub 4;

2) równowartość kwoty uiszczonej przez Rzeczpospolitą Polską za nieterminowe przekazanie środka własnego do budżetu Unii spowodowane niedotrzymaniem przez operatora terminów:

a) zwrotu organowi celnemu uzupełnionych i podpisanych przez odbiorcę przesyłki kart dokumentów celnych,

b) dostarczenia organowi celnemu dowodu przekazania należności przywozowych wraz z wykazem zawierającym numery dokumentów celnych, datę pobrania należności od odbiorcy oraz ich kwotę.

9. Operator jest zobowiązany do uiszczenia równowartości kwoty, o której mowa w ust. 8 pkt 2, pomniejszonej o kwotę odsetek, o których mowa w ust. 5.

10. W przypadku gdy organ celny wyda, na podstawie przepisów unijnego kodeksu celnego, decyzję o zwrocie lub umorzeniu w całości lub części należności przywozowych wynikających z dokumentów celnych, to:

1) zwrot tych należności następuje na rzecz operatora, jeżeli operator uiścił je w sytuacji, o której mowa w ust. 4;

2) umorzenie tych należności następuje również w stosunku do operatora.