Inflacja może spaść w okolice 3-3,5 proc. Ale jest wiele niewiadomych

Po utrzymaniu zerowego VAT na żywność i mechanizmów mrożenia cen energii w 2024 r., wskaźnik CPI może znaleźć się w paśmie dopuszczalnym przez bank centralny. Pytanie jednak na jak długo.

Publikacja: 08.12.2023 16:37

Inflacja może spaść w okolice 3-3,5 proc. Ale jest wiele niewiadomych

Foto: Adobe Stock

Sejm przyjął już ustawę, która zamraża ceny energii elektrycznej i gazu dla gospodarstw domowych i odbiorców wrażliwych na pierwszą połowę 2024 r. Z kolei premier Mateusz Morawiecki zapowiedział specjalne rozporządzenie przedłużające tzw. tarczę antyinflacyjną, czyli zerowy VAT na żywność na przyszły rok.

Czytaj więcej

Po wyborach konsumenci w lepszych nastrojach. Spodziewają się zmian

Zerowy VAT wciąż niepewny

Jak te rozwiązania wpłyną na poziom inflacji? – To wciąż trudno oszacować, ponieważ wciąż do końca nie wiemy, co z VAT na żywność w przyszłym roku – zauważa Grzegorz Ogonek, ekonomista Santander BP. Według bowiem rzecznika rządu PiS Piotra Mullera, przedłużenie zerowego VAT ma dotyczyć tylko pierwszych trzech miesięcy roku. Z  kolei Andrzej Domański, kandydat na ministra finansów w gabinecie Donalda Tuska powtórzył w piątek, że wszystko zależy od zapowiedzianego przez niego analizy kondycji budżetu państwa.

Przypomnijmy, że koszt utrzymania zerowej stawki VAT na żywność (zamiast powrotu do 5 proc.), to ok. 11 mld zł ubytków w dochodach z VAT w skali roku (i ok. 3 mld zł w skali jednego kwartału). Projekt budżetu na 2024 r., przygotowany przez rząd PiS, nie przewiduje zaś takiego ruchu.

- Niemniej, przy założeniu, że obie omawiane zmiany faktycznie wejdą w życie, nasza prognoza inflacji CPI na pierwsze miesiące przyszłego roku przesunie się wyraźnie w dół – niewykluczone, że w takim scenariuszu na koniec kwartału roczna stopa inflacji spadłaby nawet poniżej  3 proc. – mówi Ogonek.

Różne scenariusze inflacji

- Nasz scenariusz dla ścieżki inflacji w przyszłym roku zakłada i zerowy VAT na żywność i mrożenie cen energii i gazu. W takim ujęciu przewidujemy, że w styczniu roczna inflacja wyniesie ok. 5 proc., po czym do kwietnia spadnie poniżej 4 proc. – szacuje z kolei Marta Petka-Zagajewska, kierownik zespołu ekonomistów PKO BP.

Ekonomiści wyliczają, że w przeciwnym razie, bez żadnych działań osłonowych, inflacja w przyszłym roku mogłaby gwałtownie skoczyć nawet o 3-4 pkt. proc., czyli do 7-8 proc. Przy czy największe znaczenie ma tu kwestia mrożenia cen energii. Wedle wyliczeń URE,  bez tego mechanizmu rachunki za prąd wzrosłyby o ok. 76 proc., a za gaz – o 48 proc. Do ogólnego wskaźnika inflacji dodałoby to nawet 2-3 pkt. proc. Z kolei powrót do 5-proc. stawki VAT na żywność dodałoby do inflacji ok. 0,9 pkt. proc.

Co zrobi RPP     

Także zdaniem, Kamila Łuczkowskiego, ekonomisty Banku Pekao, w pierwszej połowie przyszłego roku inflacja może spaść w okolice 3-3,5 proc., przy założeniu utrzymania działań osłonowych w tym okresie. I co ciekawe, wówczas znajdzie się ona dopuszczalnym paśmie odchyleń celu inflacyjnego NBP (cel to 2,5 proc. z przedziałem odchyleń plus minus 1 pkt. proc.).

Co wówczas zrobi Rada Polityki Pieniężnej? Obniży stopy procentowe i koszty pożyczania w Polsce? Czy nadal utrzyma je na poziomie 5,75 proc.? To jednak, zdaniem ekonomistów, wciąż pozostaje zagadką.

Z jednej strony, RPP nie powinna kierować się ogólnym wskaźnikiem CPI, który pozostaje pod dużym wpływem czynników administracyjnych i regulacyjnych. Tym bardziej, że po ewentualnym zniesieniu działań osłonowych  w drugiej połowie roku może nastąpić odbicie inflacji w górę o 3-4 pkt. proc., co z kolei wskazywałoby na konieczność podwyżek stóp procentowych.

Z drugiej jednak strony, ważny jest wskaźnik inflacji bazowej, który także w przyszłym roku powinien spadać. Poza tym RPP może znaleźć się pod presją społeczną na obniżki stop procentowych, a działania władz monetarnych w ostatnich miesiącach pokazały, że taka presja nie jest im obojętna.

Gospodarka
Chiny zniosły cło na amerykański surowiec. Ale nie chcą się przyznać
Gospodarka
Ernesto Torres Cantú, szef Citi: Na świecie będzie coraz mniej wolnego handlu
Gospodarka
UE kontra Chiny. Dwie ważne sprawy eskalują w WTO
Gospodarka
Francji grozi poślizg deficytu budżetowego
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Gospodarka
Niemcy chcą wydawać więcej na obronę. Potrzebują zgody Brukseli
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne