– Trzeba czynić wszystko, by Polska była tym, czym jest dziś Turcja – mówił Jarosław Kaczyński w 2014 r. Turcja prężyła wtedy muskuły w wymiarze militarnym i ekonomicznym. Od 2010 r. jej PKB rósł w tempie 4,8–11,2 proc. rocznie.
Dziś prezes PiS pewnie połknąłby język, nim powtórzyłby tamte słowa. Co prawda Turcy nadal mają drugą armię NATO, ale ich gospodarka pod patronatem prezydenta Erdogana z prymusa stała się chłopcem do bicia dla rynku walutowego. Problemy trwają od 2018 r., kiedy kurs tureckiej liry zanurkował, topiąc firmy zadłużone w obcej walucie i wywołując recesję. Chaos potęguje karuzela prezesów banku centralnego i podporządkowanie go prezydentowi, który właśnie narzucił obniżkę stóp procentowych mimo 20-proc. inflacji. W efekcie lira zanurkowała i tylko wczoraj traciła nawet 16 proc. do dolara.
Czytaj więcej
Gospodarka z rozpędem rozpoczęła ostatni kwartał roku. Na horyzoncie widać jednak spowolnienie. Rolę hamulca odegra szybki wzrost cen, wyższe stopy procentowe i braki materiałów.
Piszę o tym, bo notowania złotego w listopadzie spadły wobec głównych walut nawet o 6 proc. i odżywają obawy przed powtórką scenariusza tureckiego. Droższy dolar i euro dolewają benzyny do ognia inflacji, a najdroższy od stycznia 2015 r. frank ciąży spłacającym kredyty hipoteczne.
Drożyzna to jeden z powodów spadających notowań rządzącej partii. Jej polityka prezentów w rodzaju 13. i 14. emerytury czy podatkowego Polskiego Ładu i drugiego 500+ jest proinflacyjna, spór zaś o praworządność blokuje unijne miliardy euro i bije w złotego.
Tym większa rola polskiego banku centralnego, który ustawowo zobowiązany jest dbać o wartość polskiego pieniądza.
Niestety, przyczynił się do wzrostu inflacji i słabości złotego zbyt długo trzymanymi blisko zera stopami procentowymi i wzajemnie sprzecznymi wypowiedziami o przyszłej polityce władz monetarnych.
Właśnie nadarza się sposobność nowego otwarcia – w 2022 r. kończy się kadencja zarówno członków RPP, jak i prezesa NBP. Odpowiedzialnością prezydenta, Sejmu i Senatu jest dobór na te stanowiska osób, które zagwarantują nie tylko odpowiedni poziom fachowy, ale i niezależność od władzy wykonawczej, a tym bardziej partii rządzącej. Właśnie zależność tureckiego banku centralnego od polityki stała się przekleństwem tego kraju. I warto z tego wyciągnąć wnioski.
Czytaj więcej
Lira turecka traciła podczas wtorkowej sesji ponad 16 proc. wobec dolara. Kurs dochodził po południu do 13,3 lir za 1 dol. Przez ostatni miesiąc waluta turecka osłabła wobec amerykańskiej o około 25 proc., a od początku roku straciła blisko 40 proc.
Po co nam nowa ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
