Granty na badania dla biznesu

Program Badań Stosowanych, za który odpowiada Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, stworzono, aby wspierać przekładanie wyników pracy naukowców na działalność biznesową.

– Program stanowi kolejny krok w stronę zacieśnienia współpracy pomiędzy sektorem nauki a przedsiębiorcami. Znaczna część firm w Polsce nie posiada dziś odpowiedniego zaplecza badawczo-rozwojowego i współpraca z jednostkami badawczymi jest w praktyce rzadka i mało istotna dla każdej ze stron – mówi „Rz" Jakub Bursa, partner w firmie doradczej SAS Advisors. Jego zdaniem jednostki badawcze prowadzą zaś często badania, które później nie są wykorzystywane w praktyce, stanowią jedynie przedmiot publikacji w artykułach lub temat konferencji naukowych.

Program obejmuje dwie ścieżki. W ścieżce A finansowane jest prowadzenie prac podejmowanych w celu zdobycia wiedzy w określonej dziedzinie nauki, mającej zastosowanie praktyczne. Ścieżka B ma na celu wsparcie badań pozwalających na osiągnięcie z góry założonych celów praktycznych poprzez zastosowanie nowych rozwiązań w określonych branżach. Wnioskodawca musi wybrać, w ramach której ścieżki składa projekt. Obszary, w których można je składać (w obu ścieżkach), to: nauki chemiczne, geologia, górnictwo i budownictwo, technologie informacyjne, elektronika, automatyka i robotyka, energetyka i elektrotechnika, materiały i technologie materiałowe, mechanika i transport, nauki medyczne i farmaceutyczne, nauki biologiczne, rolnicze, leśne i weterynaryjne oraz interdyscyplinarne.

1 mld złotych rozdzieliło już Narodowe Centrum Badań i Rozwoju z Programu Badań Stosowanych, dofinansowując 331 projektów

Obecny konkurs jest trzecim i ostatnim w programie. Jest skierowany do jednostek naukowych i przedsiębiorców. Przy czym przedsiębiorcy mogą występować o dofinansowanie badań tylko wraz z jednostką naukową. W dwóch poprzednich edycjach programu NCBiR sfinansowało w sumie 331 projektów o wartości 1 mld zł. Na przykład dotację na projekt pod nazwą „Modułowa kapsuła ratunkowa do ewakuacji poszkodowanych" dostali jako wykonawcy: Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego, Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii im. gen. Karola Kaczkowskiego, Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej, Politechnika Warszawska, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie i Centralna Stacja Ratownictwa Górniczego. Inny projekt, w który też jest zaangażowana krakowska AGH, to „Wirtualny tłumacz komunikacji migowej". Wartość wspólnego przedsięwzięcia AGH i spółki Unico Software to 1,5 mln zł. Z kolei Instytut Optyki Stosowanej, Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej i Wojskowy Instytut Medyczny otrzymały grant na „Wewnątrzgałkowy implant soczewki oka ludzkiego".

Eksperci firm doradczych dość sceptycznie podchodzą do udziału firm w tym programie. – PBS pomimo teoretycznych możliwości uczestnictwa w nim przedsiębiorców dotychczas wspierał przede wszystkim badania jednostek naukowych. Przedsięwzięcia, w które zaangażowani byli przedsiębiorcy, stanowiły mniej niż 3 proc. – wskazuje Bogusława Mazurek, senior manager w firmie doradczej Crido Taxand. Jak wyjaśnia, trudno realnie oceniać szanse przedsiębiorcy na dofinansowanie, który może być beneficjentem programu tylko i wyłącznie, jeśli zawiąże konsorcjum z jednostką naukową na wysokie projekty.

– Wydaje się, że już najwyższy czas na zmianę akcentów w ocenie projektów i realne preferencje dla tych wspierających biznes. W przeciwnym razie pomimo sporych środków kierowanych na ten program jego rezultatów możemy nigdy nie ujrzeć w gospodarce – dodaje Mazurek.

– Oferując duże środki finansowe na realizację wspólnych przedsięwzięć, NCBiR zamierza wpłynąć na zacieśnienie współpracy sektora nauki i biznesu. Dzięki dofinansowaniu oba sektory uczą się wykorzystywać swój potencjał, wspólnie opracowując technologie użyteczne do zastosowania w gospodarce. Przynajmniej w założeniach powinno to stanowić ważny czynnik stymulujący dynamiczny rozwój polskiej gospodarki. Czy tak będzie faktycznie, okaże się najwcześniej za kilka lat – zauważa Bursa.

Wnioski o dotacje można składać do NCBiR od 18 grudnia 2013 r. do 31 stycznia 2014 r.

Kulejąca współpraca firm i biznesu

W okresie 2014–2020 do bliższej współpracy przedsiębiorców i naukowców mają zachęcić nowe środki unijne. Nowy, najważniejszy z punktu widzenia przedsiębiorców program operacyjny „Inteligentny rozwój", który zastąpi „Innowacyjną gospodarkę", ma być mocno skoncentrowany na pobudzeniu innowacyjności polskiej gospodarki przede wszystkim poprzez wsparcie dla badań i prac rozwojowych realizowanych na potrzeby sektora prywatnego i wspólnie przez sektor nauki z przedsiębiorstwami. Zdaniem ekspertów to prawidłowe założenie, gdyż infrastruktura badawcza sektora publicznego sfinansowana z pieniędzy unijnych w okresie 2007–2013 powinna zacząć pracować dla gospodarki, tym bardziej że dotychczasowe wspieranie innowacji nie przyniosło zwiększenia innowacyjności gospodarki (spadliśmy wręcz z 5. na 4. miejsce od końca w rankingu innowacyjności krajów Unii Europejskiej). Nowy program ma wzmocnić, nawet wymóc większą aktywność innowacyjną przedsiębiorstw, w tym ich zdolność do prowadzenia własnych prac badawczo-rozwojowych. Drugim kluczowym zadaniem jest przestawienie sfery nauki na myślenie w kategoriach korzyści gospodarczych. Dlatego pieniądze z programu „Inteligentny rozwój" mają być kierowane przede wszystkim na pobudzanie popytu firm na innowacje i prace badawczo-rozwojowe. Ma to nastąpić m.in. poprzez realizację projektów „od pomysłu do przemysłu" (od fazy badań poprzez prace rozwojowe aż do wdrożenia), tworzenie i rozwój infrastruktury badawczo-rozwojowej w firmach oraz przygotowanie firm i jednostek naukowych do udziału w programach ogólnoeuropejskich takich jak np. Horyzont 2020 czy Cosme.

Firmy

Program Badań Stosowanych, za który odpowiada Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, stworzono, aby wspierać przekładanie wyników pracy naukowców na działalność biznesową.

Pozostało 87% artykułu