Co więcej, ten czynnik stanie się jednym z elementów rywalizacji konkurencyjnej na globalnym rynku. Wygrają firmy, które pierwsze wdrożą odpowiednie procedury jego kalkulacji i redukcji, a także wbudowania tego parametru w naturalny tryb prowadzenia biznesu.

Kwestie klimatyczne na globalnej agendzie biznesu

Obecnie nie ma już wątpliwości co do postępujących zmian klimatu, a także co do tego, że niezahamowany wzrost średniej temperatury przyniesie katastrofalne skutki środowiskowe, społeczne i gospodarcze. Zmiany klimatyczne, których doświadczamy, są spowodowane przede wszystkim emisjami gazów cieplarnianych pochodzącymi z działalności człowieka i jedynie aktywna, globalna reakcja jest w stanie zatrzymać ten bezprecedensowy ciąg zdarzeń. Już dzisiaj widzimy, że działania polityczne, regulacyjne i społeczne wywierają bezpośrednią presję na realizację procesu dekarbonizacji – która będzie kolejną wielką transformacją zarówno światowej gospodarki na poziomie makro, jak i poszczególnych przedsiębiorstw.

Jeszcze nie tak dawno w powszechnym obiegu funkcjonowało przekonanie, że działania proklimatyczne muszą realizować jedynie sektory najbardziej emisyjne – co faktycznie miało swoje odbicie w ukształtowaniu zewnętrznej presji. Obecnie każdy, kto ma świadomość wchodzących regulacji, oczekiwań instytucji finansowych, szerokiego spojrzenia na cały łańcuch wartości danego biznesu czy zmieniającej się perspektywy partnerów biznesowych w obszarze oddziaływania organizacji na klimat, rozumie, że wspomniany powyżej paradygmat jest już całkowicie nieaktualny.

Kalkulacja śladu węglowego punktem startu w budowie strategii klimatycznej

Nowe „zasady gry", a mianowicie krajowe i regionalne zobowiązania klimatyczne, wymogi sektora finansowego czy presja klientów i konsumentów sprawiają, że organizacje znajdują się w przełomowym momencie dla określenia swojej przyszłej pozycji w transformacji wywołanej procesem dekarbonizacji gospodarki. Jako punkt odniesienia otoczenie nie przyjmuje już odpowiedzi na pytanie: „czy mamy cel neutralności klimatycznej?", ale jak szybko zostanie on zrealizowany – w tym najlepiej w zgodzie z celem ograniczenia wzrostu temperatury o 1,5 stopnia Celsjusza.

Aby realizacja ambicji klimatycznych przyniosła jednocześnie korzyści biznesowe, musi być to proces zaplanowany i budowany w bezpośrednim połączeniu z planami biznesowymi – gdyż dzisiaj kwestie klimatyczne powinny być wkomponowane w sedno myślenia o biznesie. Jednakże, aby móc rozpocząć pracę nad budową strategii klimatycznej w celu połączenia tych aspektów, konieczne jest posiadanie danych dotyczących punktu wyjścia – śladu węglowego.

Czym jest ślad węglowy organizacji?

Ślad węglowy organizacji jest sumą emisji gazów cieplarnianych uwalnianych do atmosfery w określonym czasie. Według GHG Protocol, najszerzej uznawanego globalnie standardu kalkulacji emisji gazów cieplarnianych, ślad węglowy obejmuje emisję z:

• zakresu 1 – emisja bezpośrednia, pozostająca pod pełną kontrolą organizacji;

• zakresu 2 – emisja pośrednia wynikająca ze zużycia zakupionej na rynku energii elektrycznej, cieplnej, pary technologicznej, chłodu;

• zakresu 3 – emisja pośrednia powstała w łańcuchu wartości, z uwzględnieniem upstream oraz downstream.

Chcąc zachować zgodność z wytycznymi GHG Protocol, przy rozpoczynaniu pracy nad kalkulacją śladu węglowego należy pamiętać o uwzględnieniu istotnych zasad, np.: granic organizacji, granic operacyjnych, ujęcia odpowiednich gazów cieplarnianych i wskaźników GWP przy przeliczaniu na ekwiwalent dwutlenku węgla, czy, jak w przypadku kalkulacji emisji Zakresu 3 – o wiele bardziej skomplikowanych działań, umożliwiających jego wyliczenie w sposób wiarygodny dla odbiorców.

Ślad węglowy produktu jako nowy wymiar przewagi konkurencyjnej

Uwzględnienie kwestii klimatycznych, w tym jako absolutnej podstawy kalkulacji śladu węglowego, jest istotnym parametrem oceny poziomu zrównoważenia biznesu – która staje się coraz istotniejsza dla interesariuszy. Z perspektywy rynkowej aktywne działania w obszarze śladu węglowego organizacji i śladu węglowego produktów stanowią szansę na rozwój nowego, zielonego portfela produktów i usług oraz zwiększenie udziału w rynku – a także w niektórych przypadkach w ogóle możliwość utrzymania się na nim.

Transparentność danych i precyzja ważnym kryterium jakości kalkulacji

W najbliższych dwóch latach, wraz z wdrażaniem nowych europejskich obowiązków regulacyjnych – SFDR oraz CSRD, coraz istotniejsza będzie transparentność danych i precyzja dokonywanych kalkulacji śladu węglowego oraz przyjmowanych w ramach tego procesu założeń. Ujawnianie informacji o wielkości śladu węglowego nie będzie już tylko pośrednim lub bezpośrednim fakultatywnym działaniem, lecz obowiązkiem, który będzie weryfikowany przez zewnętrzne podmioty. A gdy dane stają się publicznie dostępne i są weryfikowane, należy oczekiwać jeszcze silniejszych bodźców względem poszczególnych przedsiębiorstw w kierunku zarówno precyzji kalkulacji śladu węglowego, jak i określania wymiernych celów klimatycznych. Działania te będą dobre nie tylko dla samego klimatu, ale także – gdy zostaną profesjonalnie i z rozmysłem przeprowadzone – wpłyną pozytywnie na budowę wartości długoterminowej generowanej przez dane przedsiębiorstwa.

Dekarbonizacja i strategie klimatyczne szansą dla biznesu

Zrównoważony rozwój stał się nowym wymiarem działalności biznesowej, w którym szczególne miejsce zajmują kwestie klimatyczne. Teraz, gdy transformacja do gospodarki niskoemisyjnej nabiera tempa, strategie klimatyczne będą konieczne jako stały element prowadzenia biznesu. Dobra strategia klimatyczna jest nie tylko planem ograniczenia wpływu biznesu na klimat, ale także celowym działaniem obliczonym na zwiększenie pozycji konkurencyjnej, wykorzystanie szans oraz minimalizację zagrożeń wynikających ze zmian klimatycznych.

Dr Marcin Witkowski, menedżer EY Polska, ekspert transformacji strategicznej i zrównoważonego rozwoju