Tropiciele rosyjskich pieniędzy: REPO, Ukraińcy i James Bond

Nieruchomości, wielkie jachty, pieniądze oligarchów, lokaty Banku Rosji - na świecie zamrożono do tej pory ponad 280 mld dol. rosyjskich aktywów. Do końca roku ma powstać ich szczegółowy spis.

Publikacja: 16.09.2023 11:11

Na świecie zamrożono do tej pory ponad 280 mld dol. rosyjskich aktywów

Na świecie zamrożono do tej pory ponad 280 mld dol. rosyjskich aktywów

Foto: Bloomberg

Łączną wartość zamrożonych rosyjskich aktywów za granicą szacuje się na ok. 280 mld dolarów, z czego większość ulokowana jest w Unii Europejskiej, wynika z raportu Departamentu Skarbu USA z posiedzenia Grupy Roboczej ds. Rosyjskich Elit, Pełnomocników i Oligarchów (REPO - Russian Elites, Proxies and Oligarchs). W spotkaniu uczestniczyli członkowie grupy z Australii, Kanady, Komisji Europejskiej, Francji, Niemiec, Japonii, Włoch, Wielkiej Brytanii i USA.

„REPO zakończyło wstępne działania mające na celu mapowanie i rozliczanie rosyjskich aktywów, które są unieruchomione i przechowywane w jurysdykcjach uczestniczących w REPO" – cytuje dokument amerykański agencja Unian.

Czytaj więcej

Estonia nie czeka na Brukselę. Rosyjskie aktywa pójdą na wsparcie Ukrainy

REPO zliczy wszystko

Członkowie Grupy REPO zobowiązali się do podjęcia kroków w celu zapewnienia, że ​​rosyjskie aktywa znajdujące się na ich terytorium pozostaną zablokowane, dopóki Moskwa „nie zapłaci za szkody, jakie wyrządziła Ukrainie”. Ponadto do końca roku REPO stworzy szczegółowy spis wszystkich zamrożonych (państwowych i prywatnych) rosyjskich aktywów.

Po agresji Rosji na Ukrainę państwa zachodnie zablokowały zarówno aktywa agencji rządowych, jak i osób prywatnych - oligarchów objętych sankcjami. Według szefa rosyjskiego ministerstwa finansów Antona Siłuanowa Rosja utraciła dostęp do połowy swoich rezerw złota i walut (ok. 300 mld dol). Dlaczego? Bo narodowy rosyjski bank, tak jak wiele  rosyjskich firm i obywateli trzymał pieniądze nie w rosyjskich bankach, ale w bankach zachodnich.

W lipcu br. Unii udało się zamrozić rosyjskie aktywa o wartości 207 mld euro, w tym aktywa Banku Rosji. Ponad 24,1 miliarda euro zablokowanych aktywów należy do oligarchów i firm objętych sankcjami. W tym samym miesiącu Stany Zjednoczone ogłosiły, że od początku wojny zablokowały 500 milionów dolarów rosyjskich biznesmenów z list sankcyjnych.

Czytaj więcej

Nieoczekiwane skutki sankcji. Pieniądze oligarchów wracają do Rosji

Ukraińcy na polowaniu

Swoje polowanie na rosyjskie majątki prowadzą też służby ukraińskie. Ukraina znacjonalizowała m.in. majątek objętego sankcjami Olega Deripaski. Na własność ukraińskiego państwa przeszło 350 obiektów, w tym fabryka aluminium w Nikołajewie, a także przedsiębiorstwa wydobywcze o wartości 10 miliardów hrywien.

27 grudnia 2022 roku na Ukrainie zajęto majątek bliskiego przyjaciela Putina, rosyjskiego oligarchy Aliszera Usmanowa o wartości ponad 2 mld hrywien. Specjalna grupa śledczych znalazła podziemne magazyny na terenie kilku ukraińskich portów, w których składowano ponad 160 tys. ton ukraińskiej rudy żelaza. Rudę zmagazynowała firma kontrolowana przez struktury Usmanowa. Rosjanie próbowali ukradzioną rudę wywieźć z Ukrainy.

Za Usmanowa - należącego do najbliższego kręgu ludzi Putina, wzięli się też Niemcy. W końcu 2022 r aresztowali 22 obrazy z kolekcji oligarchy, warte 5 mln dol. Ze stoczni w Hamburgu nie może też wypłynąć 156-metrowej długości jacht Dilbar Usmanowa.

W lutym 2023 roku sąd odzyskał na rzecz Ukrainy cały majątek Demurinsky Mining and Processing Plant LLC, który należał do rosyjskiego bogacza Michaiła Szelkowa.

W sierpnia 2023 roku Ukraina sądownie odzyskała dla skarbu państwa 100 proc. spółki Aerok LLC, której właścicielem jest grupa rosyjskiego oligarchy Andrieja Mołczanowa.

Czytaj więcej

REPO na tropie rosyjskich pieniędzy. Grupa wytropiła już 280 mld dolarów

James Bond kontra Abramowicz

Nie próżnują także brytyjskie służby. W kwietniu br. doszło do największego zamrożenie aktywów rosyjskich w Wielkiej Brytanii: sankcje objęły dwóch partnerów biznesowych Romana Abramowicza. Dyrektor klubu piłkarskiego Chelsea Jewgienij Tenenbaum i Dawid Dawidowicz stracili dostęp do aktywów o wartości 10 miliardów funtów szterlingów (13 miliardów dolarów). Natomiast sąd na wyspie Jersey zamroził majątek Romana Abramowicza na kwotę 5,4 miliarda funtów szterlingów. Łączna liczba Rosjan objętych brytyjskimi sankcjami wynosi 106 osób.

Włoska straż finansowa skonfiskowała z kolei jacht „A” Andrieja Mielniczenki (nawozowy koncern EuroChem). Drugą należącą do niego jednostkę władze Wyspy Man wyrejestrowały, a to uniemożliwia wypłynięcie jachtu z portu. 

Władze Fidżi przekazały USA aresztowany superjacht Amadea, którego właścicielem ma być rosyjski oligarcha Sulejman Kerimow (jest m.in. największym największego producenta złota Polus Gold). W USA prywatny odrzutowiec Abramowicza Gulfstream został skutecznie uziemiony, po tym jak Departament Handlu USA stwierdził, że jest to jeden z wielu samolotów naruszających sankcje. 

Czytaj więcej

USA przekazały Ukrainie pieniądze odebrane rosyjskim oligarchom

Sąd UE majątków nie odda

Bild am Sonntag policzył, ilu oligarchów z Rosji i Białorusi pozwało w 2022 r. Unię za nałożone na nich sankcje. Jest to 61 osób i firm. 

Pozwy złożyli m.in. Giennadij Timczenko - numer jeden na unijnej liście sankcji od 2014 r., czyli zagarnięcia ukraińskiego Krymu przez Rosję. Timczenko to jeden z najbliższych ludzi Putina, współwłaściciel koncernu gazowego Novatek, koncernu wydobywczego Sibur i wielu innych.

Także Abramowicz chce cofnięcia sankcji. Oprócz oligarchy pozwy wnieśli m.in. udziałowcy Alfa-Banku Petr Awen i Michaił Fridman. Obaj publicznie skarżyli się, że po zamrożeniu ich europejskich kont nie mają nawet na sprzątaczy do swoich wielkich londyńskich rezydencji, czy na kierowców do prywatnych limuzyn. Na początku grudnia 2022 r. Fridman został zatrzymany w Londynie pod zarzutem prania brudnych pieniędzy i składanie fałszywych zeznań. Miał wyjść na wolność za kaucją 150 tys. funtów.

Decyzję Brukseli zakwestionował także właściciel koncernu Siewierstal Aleksiej Mordaszow oraz jak donosił Bloomberg, założyciel USM Holdings Aliszer Usmanow.

Czytaj więcej

Bruksela dobiera się do rosyjskich aktywów. Ukraińcy dostaną miliardy

W tym samym sądzie są też pozwy złożone m.in. przez byłego szefa Uralchemu (nawozy) Dmitrija Mazepina, założyciela Rusagro Władimira Moskowicza, miliardera Andreja Melniczenkę (stracił m.in. swoje dwa super jachty o nazwie „A”) i największego udziałowca największej sieci handlowej Rosji Magnit, Aleksandra Winokurowa. 

Wszyscy są na liście najbogatszych Rosjan. Większość wraz z napaścią Putina na Ukrainę, uciekła za granicę - najwięcej do Wielkiej Brytanii. Mielniczenko, który nadal ma także obywatelstwo rosyjskie, porzucił Rosję na rzecz emiratu Ras al-Chajma i obywatelstwa ZEA.

Dziś ich majątki na terenie Unii są zamrożone, gigantyczne jachty aresztowane. Bogacze walczą w sądzie o ich odzyskanie, ale do dziś nikomu się to nie udało. W minionym tygodniu Trybunał Sprawiedliwości UE odrzucił skargę oligarchy Dmitrija Pumpiańskiego i jego żony Galiny na sankcje UE.

Jak stwierdzono w orzeczeniu Trybunału, środki ograniczające pozostają w mocy.

Łączną wartość zamrożonych rosyjskich aktywów za granicą szacuje się na ok. 280 mld dolarów, z czego większość ulokowana jest w Unii Europejskiej, wynika z raportu Departamentu Skarbu USA z posiedzenia Grupy Roboczej ds. Rosyjskich Elit, Pełnomocników i Oligarchów (REPO - Russian Elites, Proxies and Oligarchs). W spotkaniu uczestniczyli członkowie grupy z Australii, Kanady, Komisji Europejskiej, Francji, Niemiec, Japonii, Włoch, Wielkiej Brytanii i USA.

„REPO zakończyło wstępne działania mające na celu mapowanie i rozliczanie rosyjskich aktywów, które są unieruchomione i przechowywane w jurysdykcjach uczestniczących w REPO" – cytuje dokument amerykański agencja Unian.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Finanse
Polskie akcje dalej w czołówce. Miesiąc złota i srebra
Finanse
Będzie konkurs dla członków Rady Fiskalnej
Finanse
Jak przestępcy ukrywają pieniądze? Kryptowaluty nie są wcale na czele
Finanse
Były dyrektor generalny Binance skazany za pranie brudnych pieniędzy
Finanse
Podniesienie kwoty wolnej od podatku. Minister finansów Andrzej Domański zdradził kiedy