Emisja obligacji ma kilka przewag nad kredytem

Od początku roku do końca kwietnia samorządy wyemitowały papiery dłużne o wartości 235,5 mln zł – wynika z danych Fitch Polska. Jest to niższa kwota niż w tym samym czasie rok wcześniej . Zresztą od 2010 r. wartość emisji się zmniejsza. To efekt tego, że zadłużenie polskich samorządów jest już duże i zbliżyło się do maksymalnych progów. Wchodzące w życie w 2014 r. ograniczenia ustawy o finansach publicznych dotyczące możliwości obsługi zobowiązań powodują, że wiele z nich może mieć problem ze spłatą dotychczasowego długu – o nowym nie ma więc mowy. Poza tym samorządy mocno ograniczają inwestycje od ubiegłego roku.

Dla wielu wciąż jest to jednak atrakcyjna forma pozyskania finansowania. Dotyczy to nie tylko dużych miast, ale także tych mniejszych, również gmin, powiatów czy województw.

– Obligacje są jednym z bardziej efektywnych sposobów finansowania potrzeb samorządu. Dodatkowo takie emisje umożliwiają sięgnięcie po środki na projekty współfinansowane przez UE, skonsolidowanie istniejącego zadłużenia czy spłatę bieżącego długu emisją o korzystniejszych terminach zapadalności, co ma istotne znaczenie w związku z nowym wskaźnikiem określonym w ustawie o finansach publicznych – mówi Sławomir Szkubel, dyrektor Departamentu Sprzedaży Korporacyjnej BOŚ.

Tomasz Puzyrewicz, kierownik Zespołu Rynków Papierów Dłużnych w BZ WBK, dodaje, że obligacje są wygodniejsze przy większych projektach kredytowych (od paru milionów złotych) – zamiast żmudnej procedury kredytowej można zrobić mniej formalny, a dający te same efekty cenowe, konkurs ofert.

Emisja obligacji przez samorząd wymaga przede wszystkim  podjęcia stosownej uchwały. Następnym krokiem jest wysłanie zaproszeń do instytucji finansowych o złożenie wstępnych ofert na obsługę programu. – Emisja papierów wartościowych  nie podlega ustawie o zamówieniach publicznych ( art. 4 ust. 3j ustawy prawo zamówień publicznych). Jest to przewaga w stosunku do pozyskiwania kredytów, które wymagają stosowania tych przepisów – mówi Agata Magin z biura rzecznika prasowego prezydenta miasta w UM Łódź. Miasto w tym roku planuje emisje o wartości 220 mln zł, a emituje papiery dłużne od 2009 r. Uzyskane pieniądze przeznacza, podobnie jak w przypadku kredytu, na pokrycie deficytu, spłaty wcześniej zaciągniętych kredytów i pożyczek.

Po zebraniu wstępnych ofert na emisję obligacji samorząd zaprasza instytucje finansowe na negocjacje, wyznaczając termin na złożenie ofert ostatecznych.

Cały proces przeprowadzenia emisji obligacji jest znacznie krótszy, niż pozyskania kredytu. Nie jest bowiem wymagana specyfikacja postępowania przetargowego.

– Banki wspierają samorządy w emisji obligacji w każdym elemencie tego procesu. Oczywiście to po stronie gminy jest sprecyzowanie celu inwestycyjnego, ale i tu rola banku jako organizatora emisji jest nie do przecenienia. Zanim dojdzie do emisji, trzeba przecież oszacować możliwości zadłużania się samorządu, wybrać najlepszy z możliwych i dopasowany do procesu inwestycyjnego terminarz spłaty zobowiązania – mówi Sławomir Szkubel.

Jak dodaje, cały proces, od pomysłu po finalną sprzedaż można zamknąć w czterech podstawowych krokach: pierwszym jest podjęcie uchwały przez organy samorządu w sprawie wyemitowania obligacji komunalnych, przekazanie do banku tego dokumentu wraz ze sprawozdaniami kwartalnymi i wieloletnią prognozą finansową, następnie nadchodzi czas na negocjacje i przyjęcie przez gminę oferty banku. Ostatnim krokiem jest przedstawienie opinii regionalnej izby obrachunkowej o możliwości wykupu obligacji.

– Bank stara się być doradcą i partnerem samorządów, a nie wyłącznie dostawcą produktów bankowych.  Zwłaszcza teraz, kiedy pojawiają się problemy związane z indywidualnym wskaźnikiem zadłużenia. Z każdym zainteresowanym emisją obligacji komunalnych samorządem spotykamy się indywidualnie, omawiamy potrzeby i możliwości, przygotowujemy montaże finansowe nawet dla najbardziej złożonych projektów i proponujemy optymalną w danym przypadku formę i sposób finansowania – tłumaczy Sławomir Pelc, menedżer ds. papierów dłużnych w Banku DnB Nord.

Programy obligacji komunalnych są w 99 proc. konstruowane z gwarantowaniem uplasowania, co oznacza, iż w przypadku braku inwestorów zainteresowanych nabyciem papierów, bank kupuje je na własny portfel. Często są to więc quasi-kredyty. Najczęściej samorządy emitują obligacje 10-letnie.