W niespokojnych czasach kino szuka nadziei

Nikt jeszcze w historii festiwalu canneńskiego nie zdobył trzech Złotych Palm. Ale bracia Luc i Jean-Pierre Dardenne stoją przed taką szansą. Mają już trofea za "Rosettę" i "Dziecko". W tym roku zachwycili "Milczeniem Lorny".

Dardenne'owie czują klimat naszego niespokojnego czasu. Potrafią opowiadać o prostych ludziach, o ich rozterkach i nadziejach. W nędznych dzielnicach znajdują nie tylko gwałt, ale również tęsknotę za czymś piękniejszym od ich codzienności i szlachetność płynącą z głębi serca.

Bohaterka "Milczenia Lorny" jest Albanką. W Lieges, szukając lepszego życia, stała się obiektem zainteresowania albańsko-rosyjskiej mafii. Została fikcyjnie wydana za mąż, zyskała belgijskie obywatelstwo, a teraz ma – także fikcyjnie – poślubić Rosjanina. Za zarobione w ten sposób pieniądze chce otworzyć snackbar. Na razie musi się rozwieść z kompletnie jej obojętnym belgijskim mężem, ale Rosjanie nie chcą czekać tak długo.

– Nie po to wydaliśmy cię za narkomana, żeby teraz czekać – mówi gangster. – Ten śmieć przedawkuje i po kłopocie.

Jednak Claudy chce skończyć z narkotykami i błaga Lornę o pomoc. Dziewczyna nie zgodzi się na zabójstwo, pomiędzy nią i podnoszącym się z upadku człowiekiem zaczyna się rodzić coś ładnego. Ale deal jest dealem, a mafia nie pyta Lorny o zdanie.

Dla wielu twórców to byłby koniec tragicznej historii. Ale Dardenne'owie zawsze opowiadają o sumieniu odzywającym się na dnie. Więc Lorna nie podniesie się po śmierci "śmiecia", nie przejdzie do porządku dziennego nad wszystkim, co się jej przydarzyło.

Zapachniało wielkim kinem. Bracia Dardenne w swojej prostej, zwyczajnie opowiadanej historii emigrantki dotknęli istoty człowieczeństwa. I zostawili widzowi nadzieję, wiarę w ludzką naturę.

Nadziei szukają zresztą i inni. W "Opowieści wigilijnej" Arnauda Desplechina francuska mieszczańska familia, kryjąca wiele napięć i konfliktów, zjednoczy się, gdy ciężko zachoruje matka.

Wspaniały Brazylijczyk Walter Salles w "Linha de passe" portretuje kobietę, która na przedmieściach Sao Paulo żyje z czterema synami i spodziewa się piątego dziecka. Chłopcy przebijają się przez życie samotnie, każdy na swój sposób.

– To nie jest żadne patologiczne środowisko – powiedział mi Salles. – Przed dwoma tygodniami opublikowano badania: 28 procent brazylijskich rodzin tworzą samotne matki.

Twórca "Dworca Centralnego" zrobił film poruszający: o braku perspektyw, marzeniach, za którymi warto podążać, frustracji doprowadzającej do tragedii. A przecież zostawił szczyptę nadziei. W ostatniej scenie filmu jeden z nastolatków, półprzytomny, sunie przed siebie, powtarzając: "Idź, idź, idź...". I jest w nim jakaś desperacka siła.