Dzieci Kotana w TVP2

— W wieku 12, 13 lat spróbowałem amfetaminy... — mówi młody chłopak z krótko ostrzyżonymi włosami.

— A czy poczułeś zmiany jakie w tobie nastąpiły, w Twojej psychice, zdrowiu? — pyta go starsza kobieta.

— Chciałem się zabić, nie wiem, pod pociąg skoczyć — odpowiada chłopak.

Tak zaczyna się dokument Mirosława Dembińskiego „Dzieci Kotana". Film surowy, prosty, a jednocześnie bardzo wzruszający. Jego bohaterowie Bogusia i Adam Bączkowscy są właśnie „dziećmi Kotana". W młodości przeszli przez piekło. Bogusia miała ojca wojskowego, domowego tyrana. Tęskniła za wolnością, zafascynowała się ideologią hipisowską: długie włosy, koraliki, bieganie na bosaka. I narkotyki, które razem z tym przyszły, nie wiadomo kiedy. Adam zaczął ćpać w szkole plastycznej. Wychował się w zapomnianej, biednej dzielnicy Bydgoszczy, chciał się z niej wyrwać. Ta szkoła była spełnieniem marzeń. Ale w jego klasie masę ludzi brało. Taki artystyczny szpan.

I nastąpiła tragedia. Bogusia wstrzykiwała sobie mleczko makowe. Na obozie namówiła na spróbowanie koleżankę, która dostała zapaści. Bogusia trafiła do więzienia. Adam przeszedł przez oddziały detoksykacyjne, miał sprawę, a gdy uchylał się od prac społecznych, na które został skazany, też znalazł się za kratami. „Branie było wtedy najważniejsze" — mówi. I dalej: „To była jedna wielka pustka."

Oboje zawdzięczają życie Markowi Kotańskiemu. Adam napisał do niego jeszcze z więzienia. Odpisał. Potem przyjechała policja i zabrała chłopaka do Głoskowa. Bogusia zobaczyła Kotana w telewizji. Poszła na spotkanie z nim. „Odleciałam, tak chciałam się z tym gościem poznać. Przepchnęłam się przez tłum i powiedziałam: Marek, ja chcę pomagać ludziom. Popatrzył i odpowiedział: Dobrze, kochanie, ale najpierw pomóż sobie." Pojechała do ośrodka ważyła wtedy 35 kilo.

— Kotan był pierwszym człowiekiem, który mnie nie oceniał, niczego mi nie rozkazywał, tylko ze mną rozmawiał — wspomina Adam.

Kotański z nikim się nie ceregielił. Klął, mówił bez ogródek co myśli, ale potrafił sprawić, że ludzie wierzyli w siebie. Mówił im, że dadzą radę.

Na wmontowanych do filmu archiwalnych materiałach nie przebiera w słowach:

— Mnie się to w pale nie mieści, że można sobie zniszczyć życie w jeden dzień, zmącić umysł jakimiś narkotykami. Wyście się, kurwa, wpierdolili w taką kabałę, że tylko dążenie do doskonałości pomoże wam z tego wyjść. Przeciętniacy będą dalej brali. Dlatego zaleczalność narkomanii jest na poziomie 12 proc., a nie 95. Z narkomanii wychodzą mistrzowie, najlepsi.

Wmawiał im, że są mistrzami. Że zasługują na życie. Wielu mu uwierzyło. Wśród nich Bogusia i Adam. Poznali się właśnie w ośrodku. Po jakimś czasie coś między nimi zaiskrzyło. Zostali razem, na świat przyszły dzieci — Martyna i Marcin. Mogli osiąść w Opolu, Adam miał tam szansę zacząć życie od nowa. Ale właśnie wtedy Kotański zaproponował im, żeby poprowadzili ośrodek w Czerwonym Dworku, niedaleko Karpacza. Zdecydowali się na to. Był początek lat 80. Kotan uratował mu życie, jak mu się mieli odwdzięczyć? Zawsze przecież powtarzał, że trzeba siebie dawać innym.