Na kosmodromie

Nakręcił pan komediodramat w Bajkonurze. Czy to rezultat dziecięcej fascynacji lotami kosmicznymi?

Tak, zwłaszcza radziecką stacją kosmiczną. Teraz jedyną tego typu na świecie po tym, jak amerykańska baza na przylądku Canaveral zaprzestała działalności. W odróżnieniu od niej Bajkonur był wielką tajemnicą – zamknięty, mocno strzeżony, niemal mityczny. Zawsze mocno działał na moją wyobraźnię. Podobnie jak Jurij Gagarin. Dziś młodzi ludzie w Polsce już go nie znają – rozmawiałem z nimi niedawno podczas festiwalu w Poznaniu – a kiedyś był superbohaterem.

Ale z czasem było mu coraz trudniej sprostać takiemu wizerunkowi i dlatego został prawdopodobnie skrycie zamordowany, nie zginął w katastrofie lotniczej...

Mogło się tak zdarzyć. Gagarin był bożyszczem tłumów. To było z pewnością trudne do udźwignięcia. Bycie pierwszym człowiekiem w kosmosie i brak pewności, czy wróci się stamtąd żywym, wymagało kolosalnej odwagi. Dziś loty kosmiczne to rzecz powszednia, rozwija się turystyka kosmiczna. Bohater filmu, Iskander – młody Kazach o pseudonimie Gaga – zakochuje się w takiej turystce, Francuzce Julie, która zapłaciła 20 mln dol. za tydzień na orbicie okołoziemskiej.

Jest pan pierwszym reżyserem, który pokazuje Bajkonur. Czy trudno było zdobyć pozwolenie na zdjęcia w tej legendarnej stacji?

Sam nigdy bym tego nie dokonał. Dlatego szukałem rosyjskiego koproducenta. Szybko znalazłem i producentka Anna Kaczko zebrała wszystkie potrzebne zezwolenia. Zarządzający kosmodromem Roskosmos (rosyjska agencja kosmiczna – przyp. red.) bardzo nam pomógł.

Ciekawy jest w „Miłości z Księżyca" rozdźwięk między nowoczesnym kosmodromem a tradycyjnym sposobem życia Kazachów wciąż mieszkających w jurtach...

Bajkonur wcale nie jest tak nowoczesny. Wiele urządzeń pochodzi jeszcze z czasów Gagarina. Są wciąż w świetnym stanie i dobrze się spisują – radziecka myśl techniczna wyprzedzała swoje czasy.

A Kazachowie, z którymi się spotykałem, dalej żyją po staremu, zbierając w stepie kosmiczne szczątki w myśl ich zasady, że co spadnie z nieba, należy do znalazcy. Wielu już jednak ucierpiało z powodu tego deszczu odpadków, ponieważ dziś nie tylko benzyna wchodzi w skład paliwa do statków kosmicznych, ale i różne chemikalia, szkodzące i człowiekowi, i środowisku. Wiem to od lokalnej organizacji pozarządowej.

Gaga w końcu rozumie, że kosmos to zimne, obce przestrzenie i tylko Ziemia jest naszym domem. Powracający na nią astronauci mówią o dojmującym poczuciu wyobcowania towarzyszącym im tam w górze...

Wielu z nich zmienia się psychicznie w wyniku podróży kosmicznych, nie są już sobą po powrocie na Ziemię. Coś zyskują i jednocześnie coś bezpowrotnie tracą, jak człowiek emigrujący za granicę.