Colin Farrell tyje do filmu

Rzeczpospolita: Reżyser, który tak bardzo kojarzy się z greckim kinem, z opowieściami o dyktaturze i moralnym kryzysem w swoim kraju, robi film po angielsku, z obsadą międzynarodową, pełną sław?

Yorgos Lanthimos: Po trzech filmach greckich zatęskniłem za zmianą. Wyrastałem w kraju, który praktycznie nie miał ani kinematografii, ani dobrej szkoły filmowej. Robiłem reklamy, bo pozwalały mi zarobić na życie i uczyć się kina. Pierwszy film „Kinetta" powstał chałupniczo, niemal za darmo, z grupą przyjaciół. Dwa następne, w tym nominowany do Oscara „Kieł", tak samo. Czy można się dziwić, że zatęskniłem za innymi możliwościami? Pięć lat temu przeniosłem się do Londynu. W „Lobsterze" mieliśmy niewygórowany budżet, ale to już była całkowicie profesjonalna produkcja. Mogliśmy przygotować odpowiednią scenografię, kostiumy.

Wciąż jednak współpracuje pan z tym samym scenarzystą Efthymisem Filippou.

Rozumiemy się w pół słowa i gdy tylko kończę zdjęcia, zaczynamy rozmawiać o następnym projekcie. Zaczynamy od idei, potem obudowujemy ją postaciami i sytuacjami. „Lobster" nie odchodzi daleko od tego, co robiłem dotąd. Jak zwykle chciałem opowiedzieć o miłości i relacjach między ludźmi. Tyle że próbowałem zrobić film romantyczny.

A wyszło jak zawsze?

Myśli pani, że z dystansem i cynicznie? No, może trochę. Lubię pokazywać absurdy, które uważamy za normę.

Myślę też, że w „Lobsterze", jak zawsze u pana, można znaleźć refleksję na temat dyktatury i opozycji, która z czasem zapomina, przeciwko czemu protestowała, i buduje kolejną dyktaturę.

Wszystkie organizacje są w gruncie rzeczy do siebie podobne. Dlatego rebelianci również budują strukturę, która pozbawia jej członków swobody decyzji. Na tym polega ironia losu: ludzie, którzy buntują się przeciwko systemowi, sami tworzą podobne prawa. Ale naprawdę próbowałem też opowiedzieć o miłości. Nie odważyłbym się zrobić komedii romantycznej, bo nie znoszę klisz. Starałem się zadać pytania: Czym jest miłość? Czy uczucie łączące bohaterów jest prawdziwe?

A czy ta chęć meldowania się w hotelu dla singli, by znaleźć tam parę, nie jest spowodowana strachem przed samotnością? I przed społecznym odrzuceniem?

Jeśli pani tak uważa... Chciałem zrobić film, który każdy może interpretować inaczej, w zależności od nastawienia i życiowych doświadczeń. Także dlatego zostawiłem otwarte zakończenie. Co przytrafi się bohaterom, gdy skończy się projekcja? O tym musi zadecydować sam widz.

Dzisiaj modne są filmy oparte na autentycznych wydarzeniach. A pan woli budować sztuczne sytuacje i metafory.

Rzeczywistość mnie nudzi. Świat jest skodyfikowany i rzadko nas zaskakuje. Wolałem tworzyć na ekranie nowy, który będzie odbiciem współczesności, ale jednak będzie miał w sobie niewiadome.

W „Lobsterze" zebrał pan wyjątkową obsadę z Colinem Farrellem i Rachel Weisz na czele.

To był zespół marzeń. Dobierając aktorów, bardziej niż ich rolami kierowałem się ich wywiadami, bo z nich mogłem się zorientować, co w sobie kryją jako ludzie. Na przykład zrozumiałem, że Colin Farrell jest złożoną osobowością. Potrafi być uroczy i pełen wdzięku, a za chwilę groźny i stanowczy. I wyczułem w nim duże poczucie humoru.

Dlaczego gwiazdy przyjęły role u pana? Pomogła nominacja do Oscara za „Kieł"?

Myślę, że raczej spodobał im się scenariusz. Poprosiłem ich też, żeby zanim podejmą decyzję, obejrzeli któryś z moich filmów, zorientowali się, jak myślę, na czym mi zależy. No i oni weszli w mój projekt. Colin Farrell nawet dla swojego bohatera znacząco przytył. A to duże poświęcenie, bo tuszy nie zostawia się w garderobie, kończąc zdjęcia. Trzeba ją wnieść na jakiś czas do swojego życia.

Jaki będzie następny projekt?