Płynące wieżowce Tomasza Wasilewskiego - recenzja filmu

„Płynące wieżowce" wygrały w sekcji West of the East na festiwalu w Karlowych Warach, w Gdyni międzynarodowe jury uznało reżysera Tomasza Wasilewskiego za „młody talent reżyserski", a Martę Nieradkiewicz wyróżniło za rolę drugoplanową.

Zobacz galerię zdjęć

Film dostał nagrodę publiczności na ostatnich Nowych Horyzontach, zbiera też znakomite recenzje w poważnych branżowych pismach. Krytyk „The Hollywood Reporter" uznał Wasilewskiego za autora, którego dalszą drogę trzeba śledzić. „Reżyser proponuje niełatwy film o coming oucie zrealizowany w artystyczny i seksualnie prowokatorski sposób" – pisała recenzentka „Variety".

„Płynące wieżowce" to opowieść o miłości, zdradzie, ale też poszukiwaniu własnej tożsamości. O relacjach dziewczyny i chłopaka, którzy są ze sobą od dwóch lat, gdy chłopak zakochuje się w innym mężczyźnie. Wasilewski potrafi uważnie przyjrzeć się trójkątowi.

Podchodzi z kamerą blisko, żeby widz mógł poczuć oddech bohaterów, usłyszeć szelest skóry. Umie podpatrywać uczucia: zauroczenie, z którym nie da się walczyć, świadomość tracenia bliskiej osoby, bezradność, poczucie winy, czasem bezwzględność i próbę walki o własne prawo do szczęścia. Ale to nie wszystko. Wasilewski szkicuje społeczny kolaż, zderzając różne światy. Jeden z kochanków jest prostym chłopakiem, który karierę wiąże ze sportem, drugi to wyrafinowany inteligent z zamożnej rodziny.

Tak naprawdę to historia uniwersalna. Podobnie wyglądałaby ta emocjonalna szamotanina, gdyby chłopak zakochał się w innej dziewczynie. Ale wątek homoseksualny dodaje filmowi znaczeń, zmusza do refleksji nie tylko o meandrach uczuć, lecz także o szukaniu własnej tożsamości i o inności. A wreszcie pokazuje współczesną Polskę, w której gejowska miłość ciągle jest trudniej akceptowana społecznie.

Po premierze w Karlowych Warach zadałam Tomaszowi Wasilewskiemu to samo pytanie, które stale słyszał z ust dziennikarzy zagranicznych: jak film, jego zdaniem, zostanie przyjęty w Polsce. – Nie wiem – odpowiedział. Ale może Polacy zaskoczą nas swoją tolerancją? Czy w to wierzę? Bardzo chcę w to wierzyć.

Jednak ostre podziały polskiego społeczeństwa, które widać przy referendach i politycznych wyborach, dają o sobie znać także przy odbiorze sztuki. Historia miłości dwóch kowbojów „Tajemnica Brokeback Mountain" Anga Lee dostała Oscara i Złote Lwy weneckie, opowieść o uczuciu dwóch kobiet „Życie Adeli. Rozdział 1 i 2" Złotą Palmę ostatniego festiwalu w Cannes. W Polsce, jeszcze przed premierą „Płynących wieżowców" w Internecie, pełno jest komentarzy w stylu: „Żygać (pisownia oryginalna) mi się chce na sam widok plakatu. „Artysta" ma zagwarantowany sukces za swój „odważny" film.

Czy zatem potrafimy spojrzeć na „Płynące wieżowce" nie jak na film o „problemie homoseksualizmu", lecz jak na opowieść o zagubionych ludziach, którzy szukają swojego miejsca w życiu, o zauroczeniu, zranionych uczuciach, wewnętrznej walce między poczuciem obowiązku i marzeniami o szczęściu?

Barbara Hollender